Kultura

Upravni odbor Gradske muzike Kotor uputio je otvoreno pismo Muzičkom centru Crne Gore i Ministarstvu kulture Crne Gore
 
Pod naslovom “Čije je kulturno nasljeđe Gradska muzika Kotor” stoji da je povod za pismo u višegodišnjem ignorantskom i  ponižavajućem odnosu državnih institucija kulture prema Gradskoj muzici Kotor, najstarijem orkestru te vrste, ne samo na prostoru Crne Gore, nego i mnogo šire.
 
“Iz tog razloga Vam sa punim pravom,postavljamo pitanje: “Da li znate da je grad Kotor sada sastavni dio države Crne Gore i da li smatrate da kotorske institucije kulture pripadaju kulturnom nasljeđu te iste države?” Ako znate i smatrate, molimo Vas da nas u buduće tako i tretirate. U suprotnom, molimo Vas da nam to javno saopštite kako bismo tome prilagodili naše buduće djelovanje.
 
Na zvaničnoj internet stranici Muzičkog centra Crne Gore, u tekstu o predistoriji Crnogorskog simfonijskog orkestra, nema ni pomena o Gradskoj muzici Kotor koja je osnovana 20. maja davne 1842. g. (uzgred budi rečeno, iste godine kad i Bečka filharmonija), a aktivna je i danas, dakle – punih 179 godina!
U pomenutom tekstu, kao prvi ansambl navodi se Prva crnogorska vojna muzika osnovana sedamdesetih godina devetnaestog vijeka na Cetinju. Pri tom se, svjesno ili iz neznanja, prećutkuje da je Gradska muzika Kotor, sve do formiranja pomenute Prve vojne muzike, bila dvorska muzika knjaza, a kasnije kralja Nikole I Petrovića i svirala u svim protokolarnim prilikama. Tako je kotorska Gradska muzika svirala na Cetinju prilikom vjenčanja crnogorske knjeginje Zorke i kneza, a kasnije kralja Petra I Karađorđevića 1883. Svirala je na prosidbi princeze Jelene Petrović, kasnije italijanske kraljice i kralja Vitoria Emanuela II, 1896.godine, kao i 1910. godine prilikom proglašenja Crne Gore za kraljevinu. Znamo i to da 1843., samo godinu dana nakon osnivanja, Gradska muzika Kotor priređuje javnu serenadu za crnogorskog vladiku Petra II Petrovića Njegoša, prilikom njegovog boravka u Kotoru.
 
Na istoj internet stranici navedeno je da „Crnogorski simfonijski orkestar, kao značajan trenutak u istoriji naše savremene muzike bilježi i izvođenje prve crnogorske opere Balkanska carica, kompozitora Dionizija de Sarna San Đorđa“.
 
Opera je, po libretu knjaza Nikole, napisana 90-tih godina 19. vijeka u Kotoru, jer je De Sarno komponovao dok je bio dirigent Gradske muzike Kotor, kojom je dirigovao punih sedam godina, od 1886. do 1892.
 
Zajedno sa Bokeljskom mornaricom, kotorska Gradska muzika je učestvovala na vjenčanju princa Franca Ferdinanda u Beču, 1898. godine, kao jedan od tri orkestra iz cijele tadašnje Austro-Ugarske monarhije.
 
Konačno, Anton Šulc, prvi dirigent Prve vojne muzike na Cetinju, uz Jova Ivaniševića, kompozitor crnogorske himne „Ubavoj nam Crnoj Gori“, je došao takođe iz Kotora na Cetinje, kao dirigent kamernog orkestra SPD „Jedinstvo“ 1839.
 
Dana 20. septembra 1871. godine, na zabavi upriličenoj u dvorani Ženskog instituta na Cetinju povodom krštenja Danila Petrovića Njegoša, najstarijeg sina knjaza Nikole, pomenuti orkestar je izveo operetu „Uskrsenje“ kompozitora Antona Šulca, po libretu Rista Milića i nakon toga je postignut dogovor da Šulc napusti „Jedinstvo“ i postane prvi kapelnik Prve crnogorske vojne muzike.
 
Nakon svega rečenog, postavljamo pitanje: čije je Gradska muzika Kotor kulturno nasljeđe? Nije nam jasno da li je razlog ovakvog ponašanja državnih institucija kulture neznanje, ili suu pitanju neki drugi motivi. Iskreno se nadamo da je u pitanju neznanje, pa smo mišljenja da će nakon čitanja ovog pisma, problem biti otklonjen. Ukoliko su u pitanju neki drugi motivi, to bi bio prvorazredni skandal jer smo ubijeđeni da bi svi oni koji su vladali Kotorom od 1842. do danas jedva dočekali da u svoje kulturno nasljeđe uvrste orkestar sa tako dugom i bogatom tradicijom, a naša ga se država i njene institucije kulture, ovakvim tretmanom olako odriču!
 
Očekujemo ispravku podataka, punu podršku i promociju naše institucije, posebno od onih koji  su zaduženi  za  kulturni  život Crne Gore, čiji je posao da njeguju  ovakve “bisere”, kao što je Gradska muzika Kotor.  Nadamo se da ćete i vi, kao jedan od stubova našeg muzičkog  života, a posebno resorno Ministarstvo,  prepoznati bogatstvo koje sa ogromnim naporom čuvamo i unapređujemo,  pomoći nam u radu i  budućim aktivnostima,  posebno  u  proslavi  jubileja  180  godina  od osnivanja”, stoji u otvorenom pismu Upravnog odbora Gradske muzike Kotor.