Kultura

Izložba ikona “Agios”, mlade umjetnice Petre Kosnić, otvorena je sinoć u Staklenoj galeriji Kulturnog centra “Nikola Đurković.”

Izložbu je otvorio direktor Kulturnog centra Vladimir Bujišić.

Kako navodi, akademska umjetnica, ikonopisac i teološkinja Petra Kosnić je završila Akademiju del Lusso u Italiji kao najbolja učenica, a nakon toga i Akademiju Srpske pravoslavne crkve za umetnosti i konzervaciju u Beogradu.
Paralelno je studirala Pravoslavni bogoslovski fakultet Univerziteta u Beogradu gdje je završila osnovne i master studije. Trenutno je na doktorskim studijama Pravoslavnog bogoslovskog fakulteta Univerziteta u Beogradu na katedri za liturgiku.

“Njene ikone krase brojne manastire i crkve u Srbiji i domove građana i građanki. Nakon Ulcinja, Bara, Budve i Tivta, na veliko zadovoljstvo izlaže svoje radove i u Kotoru. Njeno stvaralaštvo ističe se dubinom, posebnim koloritom i pažnjom za detalje” – ističe Bujišić.

Prisutnima se obratio i arhijerejski namjesnik kotorsko-tivatski protojerej Nemanja Krivokapić.

“Uvijek je lijepo i dobro govoriti o ikonama. Ako postoji najbolji trenutak za tako nešto, onda je to upravo sada. Upravo smo proslavili praznik koji se bavi ikonama. Proslavljamo dan kada je pravoslavna crkva pobijedila jednu jeres koja se borila protiv ikona. Naime, u 8. i 9. vijeku crkva se borila protiv jeresi ikonoborstva. Određeni krug ljudi je smatrao da su ikone samo umjetnost, samo ukras, da nisu dostojne poštovanja i molitve. To je bio jako težak i mukortpan period koji je potrajao skoro dva vijeka, sa kojim se crkva borila i izborila. Taj događaj se desio prve sedmice posta, pa se od toga vremena pa sve do dana današnjeg, prva sedmica vaskršnjeg posta naziva Nedjelja pravoslavlja. Tada se sjećamo pobjede pravoslavnog učenja nad ikonoborcima i uvijek se sjećamo i podsjećamo ponovo o značaju važnosti ikone” – kaže Krivokapić.

Ova izložba, navodi on, samo je jedan biser u nizu lijepih događaja koje obilježavamo u vezi sa ikonama.

Prema njegovim riječima, ikonopisanje predstavlja uzvišeniji momenat od umjetnosti.

“Ni sama ikona nije samo slika, niti umjetnost, nego je to mnogo više. U pravoslavnom učenju, predanju crkve, ikona ima mnogo više mjesto nego sam ukras crkve, iako je zaista i ukras. Crkva prepoznaje ikonu kao nešto mnogo više, nešto pred čim se molimo, uznosimo molitvu, prinosimo dužno i veliko poštovanje. Doktrina crkve je takva da to poštovanje i molitva prinosi se prvo na lik, odnosno ličnost svetitelja koji je izražen na ikoni. Mi se zaista obraćamo ikoni kao ličnosti, iako je to predmet. Zbog toga što kroz ikonu mi imamo odnos sa tim svetiteljem kojem se molimo. Zato je i prirodno da se ikoni obraćamo kao ličnosti. U crkvi je ikona sazdana u molitvi i za molitvu. Zato ikoni možemo da se divimo i na duhovni i na likovni način” – objašnjava Krivokapić.

Kako navodi Kosnić, na izložbi je predstavljena 21 ikona. One su, objašnjava autorka, rađene jajčanom emulzijom na drvetu i dvadesetčetvorokaratnim zlatom, dok je jedna rađena akrilnim vezivom.

“Trudim se da moje ikone budu originalne, da budu u vizantijskom kanonu, ali da kroz stilizaciju dam svoj lični pečat, da nikada ne budu ikonokopisane, da kada vidite ikonu tu nema nikakvih novotarija koje odskaču od naših starih vremena i starih majstora. Ikona na samoj dasci jajčanom emulzijom je najtradicionalniji mogući vid slikanja” – objašnjava Kosnić.

Pored trajno izloženih ikona u mnogim hramovima Kosnić je imala dvije samostalne izložbe. Učestvovala je na preko dvadeset grupnih izložbi ikona.

“Smatrala sam da, izučavajući svetootačku teologiju, ja kao već oformljeni likovni umjetnik mogu da prenesem tu pravu suštinu. Družeći se sa svetima i izučavajući njihov istorijat, vrijeme u kojem su živjeli, način na koji su razmišljali, kao i život Gospoda Isusa Hrista i Presvete Bogorodice, ja mogu njih bolje da prenesem i bolje naslikam. Sveti Jovan Damaskin kaže da je ikona božansko otkrovljenje koje nije naslikano slovima, već bojama” – navodi Kosnić.

Prema njenim riječima, ikonopis je prikaz božanske svjetlosti, svjetlosti carstva Božijeg.

“Samo ikonopisac koji se trudi da u toj svjetslosti živi, na taj način Bog i pomaže da stvori radove koji su vrijedni i koji narod može da prepozna. Samo poznavanje teologije i izučavanje daje širinu ikonopiscu, ali jedino je blagodet ta koja nadahnjuje.
Sam ikonopis i sama freska u današnje vrijeme dosta pomaže svakom vjerniku kada uđe u hram. Mi danas nemamo nepismenih ljudi, ali imamo teološki nepismenih i sama ikona ih približava molitvenom procesu i približava im scene iz Novog i Starog zavjeta. Svaki čovjek kada stane pred ikonu, to je rekao profesor Sando, citirao je Florenskog na mojoj izložbi u Beogradu, iz te obrnute perspektive molitva ide pravo u njegovo srce” – ističe Kosnić.

Izložbu ikona “Agios”, mlade umjetnice Petre Kosnić, zainteresovani u Staklenoj galeriji Kulturnog centra “Nikola Đurković” mogu pogledati do 27. marta.