Kultura

Tekst: Biljana Marković

Foto: Radio Kotor / B.M.

Prezentacija projekta “Bokeške karte-Ðelozine”, pod brendom “Republica di Boka”, održana danas u Pomorskom muzeju Crne Gore (PMCG) Kotor.

Autori ovog projekta su ph. d. dr med Stevo Kmezić i msc Mirko Kosić, likovno i grafičko oblikovanje i prelom uradila je Milica Samardžić, koordinator projekta je Nina Dejanović, a konsultanti na projektu Iva Malešević i Dubravka Jovanović, pjesnikinja. Izdavač je “Monteblue” doo Herceg Novi.

Kustos Pomorskog muzeja, Ilija Mlinarević, koji se na početku obratio prisutnima, je kazao da je projekat važan za svakodnevni život i pučku istoriju našeg kraja.

“Ne mogu zamisliti ni jednog pomorca da u svom putnom koferu kada dođe na brod nema špil karata, a to su uglavnom briškula i trešeta. Koliko je bitno da jedan pomorac ima znanje i umjeće da rukovodi brodom, da njim manevrše, toliko je bitno kako će provoditi slobodno vrijeme. Znamo da su upravo to slobodno vrijeme provodili sa kartama, to jeste igrajući briškule i trešete, tako da je i taj segment nama važan i neka se očuva. Ovaj put dobija nama još jedan draži oblik, a to je bokeški”, kazao je Mlinarević.

Koonsultantkinja projekta i pjesnikinja Dubravka Jovanović istakla je punu podršku originalnom projektu koji je završen prije mjesec dana.

Projekat, navela je, podvlači identitet jednog kraja slojevite istorije i nataloženih civilizacijskih slojeva, te specifičnosti starih gradova koji se sami otvraju svojim milenijumskim trajanjem, poput starih arhiva, muzeja, galerija, crkava, sabrao je i objedinio brend pod nazivom “Republica di Boka”.

“Đelozine su čak i onaj, po bokeški, fini i bez kavge odgovor svima koji su se drznuli da kopiraju, prisvajaju i ovu ideju pretočenu u njen krajnji proizvod zloupotrijebe. Ovaj jedinstveni špil od 40 karata, sigurna sam biće prezenca u svijetu suvernira za kojima i te kako vapi ovaj prostor u moru neoriginalnih, kič varijanti i neuspješnih kopija. Neka se tako đelozine u svojim oblicima, koji mirišu na tradiciju i vedar duh bokeškog svijeta, nađu na kabanici, šugamanu, faculetu, na gvantijeri ili bićerinu kafića i butiga diljem Boke i Budve”, kazala je između ostalog Jovanović.

Jedan od autora projekta, Mirko Kosić izazio je zahvalnost Ministarstvu kulture i medija koje je podržalo realizaciju projekta, kao i opštinama Kotor, Tivat, Herceg Novi i Budva, Turističkoj organizaciji (TO) Kotor, Skala radiju i Herceg festu.

Brend “Republica di Boka”osnovan je prije desetak godina, a ideja je da prezentuje kulturološko-istorijski ambijent i kulturu Boke Kotorske.

“Mi imamo razne ideje, proizvode i ovo je jedan od projekata koji smo nakon godinu dana završili. Karte Republica di Boka nisu samo obične karte. Ove kroz sebe provlače kulturu, identitet i istoriju našeg kraja i dolaze u dva oblika za sada – jedan u plavom pakovanju koje je uslovno rečeno, običnom, i u drvenom pakovanju, koje je limitirana serija, u crvenoj kutiji od samo 50 komada. Zamišljen je i kao suvenir. U svakom od dva oblika postoje i pravila igre - dvije osnovne igre koje su najviše zastupljene u igranju kod nas, a to su briškula i trešeta, kao i opis svih istorijskih ličnosti i likova koji su navedeni u samom projektu”, kazao je između ostalog Kosić.

Na zadnjoj strani karata istaknut je logo brenda “Republica di Boka” i prepoznatljiv dizajn koji je preuzet od italijanskih triestina.

Ističući da se ove karte u Boki i Dalmaciji igraju preko stotinu godina, Kosić je objasnio da se zovu đelozine zato što su tu riječ izveli iz italijanske – đelozo, što znači ljubomoran.

“Znamo da svako kada dobije karte misli da onaj preko puta njega ima bolje karte u rukama i malo je ljubomoran - đelozan je na ekipu preko puta stola”, rekao je Kosić koji je govorio i o tome zašto su ove karte specifične, šta sve oslikavaju kulturološki, tradicionalno, istorijski i u svakom smislu bokeški.

Na dizajn projekta osvrnula se Milica Samardžić.

Simboli na kartama su: za Kotor fineštrina, za Herceg Novi osti, za Tivat amfora, a za Budvu vesla.

Kako se čulo na prezentaciji, karte “Republica di Boka” nisu samo špil za igru - one su mali istorisjki vodič i simbolična mapa Boke Kotorske.

U okviru projekta izrađena su i tri modela kabanica sa logom đeloziona.

Promociji je, između ostalih, prisustvovao direktor TO Kotor Jovan Ristić.