Kultura

Tekst: Biljana Marković

Foto: Radio Kotor / B.M.

Dan Bokeljske mornarice tradicionalno je proslavljen danas u Kotoru.

U Domu Mornarice, na Pjaci od kina, ministarka kulture i medija, dr Tamara Vujović, je Bokeljskoj mornarici Kotor (BMK)  uručila UNESCO-vu povelju za svjetsku nematerijalnu baštinu.

Tom prilikom, ministarki je uručen Nacrt zakona o Bokeljskoj mornarici Kotor, koji će, nakon usvajanja u Skupštini Crne Gore, definisati obaveze države Crne Gore i opština Kotor, Tivat i Herceg Novi prema Mornarici, obezbeđujući stabilnost i sigurnost u očuvanju tradicije koja traje više od 12 vjekova i unapređujući njen rad.

Uručujući Povelju o upisu prvog nematerijalnog kulturnog dobra Crne Gore na UNESCO  Reprezentativnu listu nematerijalne baštine čovječanstva ministarka Vujović je kazala da je to priznanje rezultat predanog rada i posvećenosti svih koji su bili uključeni u očuvanje i promovisanje ove izuzertne tradicije, čiji korijeni sežu unazad više od 1200 godina.

“Bokeljska mornarica, osnovana 809. godine, predstavlja najstariju pomorsku organizaciju na svijetu i simbol je bogate pomorske, vojne i kulturne baštine naše zemlje. Njen upis na UNESCO Reprezentativnu listu potvrđuje značaj njenog istorijskog i kulturnog naslijeđa. Kroz sve ove vjekove, Mornarica je ostala čuvar kuzlturnog identiteta, multikulturalizma i kulturnih vrijednosti Boke zahvaljujući porodičnim i ličnim tradicijama kotorskih i bokeških porodica, koje su ove vrijednosti čuvale kroz vjekove. Ministarstvo kulture posvećeno je zaštiti i promociji naše nematerijalne kulturne baštine, a upis Bokeljske mornarice na UNESCO listu dodatno nas podstiče da nastavimo sa naporima u očuvanju i valorizaciji kulturnih dobara Crne Gore”, poručila je ministarka Vujović.

Ovaj uspjeh, dodaje, ne bi bio moguć bez doprinosa lokalne zajednice i njihovog kontinuiranog zalaganja za očuvanje ove tradicije, uz zahvalnost svim članovima Bokeljske mornarice, stručnim timovima i međunarodnim partnerima na njihovoj podršci i saradnji u ovom procesu.

“Ostajemo posvećeni očuvanju i daljoj valorizaciji Bokeljske mornarice, koja je i dalje jedan od prioriteta naše kulturne politike. Danas nam je uručen nacrt Lex specialisa o statusu Bokeljske mornarice koju je ova organizacija pripremila, a Ministarstvo kulture i medija će dalje nastaviti administrativne procedure kako bismo uskoro došli do rješenja koje na najbolji način oslikava vrijednost ove organizacije i njenu važnost za cjelokupnu kulturu Crne Gore”, naglasila je ministarka Vujović.
   
Bokeljska mornarica, kazao je njen predsjednik Denis Vukašinović, pripada onima koji njen Statut prihvataju, koji je cijene i poštuju, koji se s njom žele upoznati i baštiniti njenu tradicijju, onima koji Kolo Sv. Tripuina osjećaju kao dio duhovnog i pomorskog identiteta, onima koji žele bratsku slogu širiti, koji žele Boga i Svetog Tripuna “častiti” (Lode).

Bratovština Bokeljska mornarica Kotor, osnovana prema tradiciji i prema nekim istorijskim indicijama 809. godine, je poslije Kotorske biskupije najstarija postojeća institucija u Kotoru, Boki Kotorskoj i Crnoj Gori i koliko je poznato, najstarija postojeća pomorska institucija na svijetu.

“Danas je Bokeljska mornarica Kotor, kao matična organizacija, registrovana kao nevladino udruženje kod nadležnog ministarstva, a finansira se iz budžeta Opštine Kotor iz dijela predviđenog za finansiranje NVU. Takođe, organizacije iz Tivta i Herceg Novog, NVU Bokeljska mornarica Kotor- Podružnica Tivat i NVU Bokeljska mornarica 809- Podružnica Herceg Novi, registrovane su kod nadležnog ministarstva kao nezavisne organizacije, finansirasju se iz budžeta nadležnih opština. Naizgled jedinstvena organizacija, u uređenju sa tri nezavisne nevladine udruge nalaze niz ozbiljnih problema u funkcionisanju jedinstvene organizacije Bokeljske mornarice kako formalno pravno, tako i finansijski i materijalno, te trenutni pravni status nije adekvatno prilagođen njenom kulturno istorijskom značaju i potrebama očuvanja njenog naslijeđa”, ocjenio je Vukašinović.

On je podvukao da Bokeljska mornarica predstvlja neprocjenjivu kulturnu vrijednost Crne Gore, koja ima nacionalni i međunarodni značaj. Njena istorija, duža od 12 vjekova, prepoznata i od strane UNESCO-a, svjedoči, kazao je, o njenoj važnosti nematerijalnog kulturnog dobra čovječanstva.

“Stoga, predlažemo usvajanje posebnog zakona o Bokeljskoj mornarici Kotor kako bi se osiguralo njeno adekvatno očuvanje i valorizacija, kao i ponovno objedinjavanje Bokeljske mornarice Kotor u jedinstvenu krovnu organizaciju. U cilju očuvanja kulturno-istorijskog naslijeđa Bokeljske mornarice Kotor, koja predstavlja izuzetnu vrijednost, ne samo za državu Crnu Goru, već i za cjelokupno čovječanstvo, uvjereni smo da ova inicijativa ima široku podršku građana Kotora, Tivta i Herceg Novog.
Vjerujemo u posvećenost Vlade Crne Gore u unaprijeđenju istinskih vrijednosti i očuvanju položaja Bokeljske mornarice Kotor kao nacionalne i svjetske nematerijalne kulturne baštine. Stoga pvljamo inicijativu kako bi Vlada Crne Gore, u skladu sa svojim ustavnim i zakonskim ovlašćenjima, pokrenula procedure za usvajanje posebnog Zakona o Bokeljskoj mornarici Kotor, kojim će se odrediti njen poseban status”, naveo je Vukašinović.

U ime Bokeljske mornarice Kotor zahvalio je članovima BM koji su vrijedno radili na izradi nacrta zakona, a posebnu zahvalnost uputio je predsjedniku Opštine Kotor Vladimiru Jokiću, koji je pružio pravnu pomoć u izradi ovog zakona, gdje je glavni doprinos dala g-đa Simeona Begović, te predsjednicima Opština Tivat i Herceg Novi, Željku Komnenoviću i Stevanu Katiću na podršci sa njihove strane u ovom procesu. Svečanosti su prisustvovali predsjednica Skupštine opštine Kotor Maja Mršulja, direktor Turističke organizacije Kotor Jovan Ristić, glavna administratorka Opštine Kotor Marina Bjelja, sekretarka Sekretarijata za kulturu, sport i društvene djelatnosti Tatjana Kriještorac i Simeona Begović iz Stručne službe predsjednika Opštine.
  
Nakon svečanog uručenja UNESCO-ve povelje, uslijedio je nastup glavnog odreda Bokeljske mornarice Kotor predviđen protokolom.

Postrojavanje glavnog odreda bilo je na Pjaci od kina, zatim  prolazak Starim gradom i preuzimanje državne zastave ispred Opštine Kotor. Potom je ispred Glavnih gradskih vrata obavljeno postrojavanje odreda, predat je raport admiralu, ispaljen počasni plotun i uručeni ključevi grada Kotora od strane potpredsjednika Opštine Siniše Kovačevića. Na Trgu od oružja Mornarica je zatim odigrala tradicionalno kolo Svetog Tripuna.