Kultura

U Riznici Srpske pravoslavne crkvene opštine kotorske danas je predstavljena knjiga “Srpsko pjevačko društvo Jedinstvo” 1839 Kotor - 180 godina rada i obstojanja”, autora mr Mihajla Lazarevića.
O knjizi su govorili član uprave Društva Dragan Đurčić i recenzenti Andrea Ćoso Pamer i Aleksandra Knežević.
Promociji je prisustvovao i konzul Republike Srbije Zoran Dojčinović.
U ime Fonda za zaštitu manjima prisutne su bile Željka Raščanin i Edita Burdžović.
Hor je izveo kotorsku i zvaničnu himnu Svetom Savi, Srpkinju…

Dirigent hora Mihajlo Lazarević je govorio o procesu nastanka knjige za koju je kazao da predstavlja doprinos proslavi jubilarne 180-godišnjice obstojanja i rada Srpskog pjevačkog društva (SPD) “Jedinstvo” 1839 u Kotoru.
“Nakon Steva V. Vrčevića, Jova Kadije i prot. Jovana V. Bućina, usudio sam se da pokušam da objedinim sve hronike, kao i mnoga dokumenta, izvještaje, svjedočenja, fotografije, i na taj način posvjedočim o neprekidnom postojanju našeg Društva. Kao što možete vidjeti, Društvo je pronalazilo načine kako da preživi mnoga državna uređenja i sisteme, prenese klicu novim generacijama i ujedno nam stavi u amanet da tu klicu prenesmo budućim pokoljenjima, dajući nam rješenja koja možemo primjeniti na bilo koje vrijeme i u bilo kojoj situaciji”, kazao je Lazarević u predgovoru.
“Svjestan, da ovaj uslovno rečeno zbornik dokumenata nije zaokružena priča , jer smo samo malo zagrebali po površini u moru arhivske dokumentacije koja nam je bila dostupna u ovom trenutku , nadam se da će se prilikom nekog sledećeg jubileja ovaj zbornik dopuniti nekim novootkrivenim dokumentima, a isto tako dopuniti i novim događajima koji će ispisati nove generacije u budućnosti. Naša želja, sadašnjih članova, jeste da se nikada ne prekine rad SPD Jedinstvo 1839 u Kotoru, jer kao što sami stihovi naše himne kazuju “Jedinstvo je sv’jetla zvijezda, Jedinstvo je zlatno zname…Bog je tamo gdje je sklad… U jedinstvu i s’Jedinstvom svem u susret smjemo poć”, a broj članova našeg Društva pokazuje da imamo svijetlu budućnost koju moramo njegovati. Da i dalje pod pokroviteljstvom našeg nebeskog zaštitnika i molitvenika pred prestolm Gospodnjim Sv. Save pojemo pjesmu Bogu, pozdravljamo vas našim sloganom “Pjesmom srcu-srcem rodu”, poručio je mr Lazarević.

Iz sadržaja izdvajamo: Pregled rada SPD Jedinstvo od postanka do danas, Osvrti i programi proslava jubileja, Imenik članova i starih pjevača, Jedinstvo u staroj cetinjskoj i beogradskoj štampi, Sjećanja, Zapisi, Koncertne turneje, Poklonička putovanja, Drugi o nama, Biografija…

Biografija:
Srpsko pjevačko društvo “Jedinstvo” zvanično je osnovano 1839. godine, mada je zabilježeno da je grupa kotorskih pjevača organizovano ispratila do vječne kuće Svetog Petra Cetinjskog (u oktobru 1830), odnosno da se djelovalo i desetak godina prije zvanične registracije.
“Članom Srpskog pjevačkog društva ‘Jedinstva’ može postati svaki pošteni i rodoljubivi građanin” (izvod iz prvih Pravila Društva).
Slava Društva je Sveti Sava. Zastava je srpska trobojka, sa znakom Društva zlatne boje u sredini – lik Svetog Save i tekst “Srpsko pjevačko društvo ‘JEDINSTVO’ u Kotoru 1839.”
Slogan Društva je “Pjesmom srcu – srcem rodu !”
“Himnu Srpskog pjevačkog društva ‘Jedinstva’ u Kotoru povodom proslave pedesetogodišnjega društvenoga opstanka 1889.” spjevao je prot. Jovan Sundečić, a komponovao Dionisije Pl. Sarno San Đorđo. Osnovni cilj Društva je bavljenje kulturnim i prosvjetnim radom, a naročito crkvenim, umjetničkim i narodnim pjevanjem i na taj način čuvanje i njegovanje tradicija i nacionalnog jedinstva. Društvo raspolaže bogatom nototekom.
Društvo je iz patriotskih razloga obustavljalo rad za vrijeme svjetskih ratova, a 1952. administrativnom igrom nije mu dozvoljena preregistracija. Iako je Društvo poslije rata djelovalo kao Mješoviti hor crkve Svetog Nikole (jedini hram u Crnoj Gori u kome nikada nije prestalo bogosluženje), pravi sadržaji SPD “Jedinstvo” vraćaju se tek na Cvijeti 1994. reaktiviranjem rada i formalnom registracijom. Društvo je obustavilo rad i za vrijeme NATO agresije na našu Otadžbinu 1999, tako da nije proslavljena jubilarna 160-godišnjica.
Pokrovitelji proslava Društva bili su Nj. Vl. Kralj Aleksandar (1929), Nj. Vl. Kralj Petar II (1940) i Njegova Svetost Patrijarh srpski g. Pavle (1994).
Društvo su odlikovali: Kralj Aleksandar Ordenom Svetog Save V reda (1921) i Ordenom Svetog Save III reda (1930), Kralj Petar II Ordenom Svetog Save III reda (1940), Sveti arhijerejski sabor SPC Ordenom Svetog Save II reda (1989) i Ordenom Despota Stefana Lazarevića (2014), dok su plakete dali Južnoslovenski pevački savez (1939) i Prvo beogradsko pevačko društvo, kao bratsko društvo, (1897. i 1927).
Od obnavljanja rada, pored redovnog učešća na bogosluženjima i koncertima u Kotoru, Društvo je imalo više uspješnih turneja u Zemlji i inostranstvu, od kojih su najupamćenije po Njemačkoj (1999). i Austriji i Mađarskoj (Sent Andreja) 2004. godine.
Učestvovali smo u novembru 1995. na proslavi 150-godišnjice Sabornog hrama u Beogradu i obišli fruškogorske manastire („Srpsku svetu goru“), gdje smo pjevali na Liturgiji u Manastiru Jazak. U oktobru 2002. godine pjevali smo na proslavi 750-godišnjice Manastira Morača.
Na 16. Jugoslovenskim horskim svečanostima (JHS) u Nišu (1996) hor je nagrađen “za najbolju interpretaciju muzike starog majstora” (Orlando di Lasso: Super flumina Babylonis). Na 17. JHS u Nišu (1998) hor je nagrađen “za autentično izvođenje srpske duhovne muzike prema hilandarskom zapisu, uspešnu interpretaciju dela iz najstarije epohe srpske duhovne muzike i negovan horski zvuk”, a na 18. JHS u Nišu (2000) “za najbolju interpretaciju muzike starog majstora” (Orlando di Lasso: Bonjur mon coeur). Za nastup pod nazivom “Bogorodicu i Majku Svjetlosti u pjesmama veličajmo” na IV Međunarodnom festivalu kamernih horova u Kragujevcu (2001), hor je dobio specijalno priznanje, kao i 2004. godine za koncert pod nazivom Heruvimske pjesme u Srpskoj crkvi, a 2008. u Prijedoru na Međunarodnom festivalu „Zlatna vila“ nagrađeni smo nagradom za najbolju interpretaciju starog majstora iz oblasti pravoslavne duhovne muzike.
.Na Vidovdan 2003.g. Društvo je u Beogradu učestvovalo na Prvom saboru srpskih horova dijaspore i otadžbine, gdje je postalo saosnivač i član Saveza srpskih horova. Kulturno-prosvetna zajednica Srbije dodijelila je Društvu Izuzetnu Vukovu nagradu za 2003. godinu. Hor je bio učesnik Četrdesetih Mokranjčevih dana 2005. g. u Negotinu. U septembru 2006. učestvovao je na festivalu ''Gospoinski dani'' u Valjevu. U okviru proslave 170-godišnjice Pančevačkog srpskog crkvenog pevačkog društva, 2008. godine, učestvovali smo na festivalu „Dani pančevačke muzike“, te održali koncerte u Sinagogi u Novom Sadu.
O Novoj godini 2008. SPD «Jedinstvo» je učestvovalo na susretu mladih hrišćana Evrope u Ženevi (Švajcarska)
Jubilarna 2009. godina bila je ispraćena sa nizom manifestacija i koncerata širom Crne Gore i Srbije, a u sjećanju će ostati gostovanja na Hidri (Grčka) i u Beču u organizaciji Društva srpsko-austrijskog prijateljstva. Centralna proslava 170.godišnjice odložena je za narednu godinu, zbog smrti blaženopočivšeg Patrijarha srpskog gospodina Pavla.
Svečanom proslavom 170-godišnjiceDruštva, kao i 200 godina pravoslavnog hrama Sv.Nikole i 100 godina Katedralnog hrama sv.Nikole u Kotoru otpočela je plodna 2010. godina, koja je ispraćena turnejama Budimpešta-Prag-Bratislava, te Sombor i Beograd, a u posebnom sjećanju će ostati posjete Dečanima i Peći, kao i Dubrovniku i Pljevljima.
U 2011. godini smo ostvarili smo vrlo zapaženu turneju sa koncertima u Zagrebu, Beču i Bratislavi. Posebno treba istaći serijal od tri koncerta popularne muzike, u organizaciji Generalnog konzulata Republike Srbije.
Godinu 2012. su, pored redovnih aktivnosti i koncerata u Kotoru, Boki i Crnoj Gori, posebno obilježili: Proslava Dana državnosti Republike Srbije u Herceg Novom, Memorijalno gostovanje i nastupi na Krfu, koncerti u Dubrovniku, Trebinju, Pljevljima, Dečanima i Peći, Festival „Grad teatar“ u Budvi, Akademija „100-god. Balkanskih ratova“...
Godinu 2013. su, pored redovnih aktivnosti i koncerata u Kotoru, Boki i Crnoj Gori, posebno obilježili: Proslava Dana državnosti Republike Srbije u Herceg Novom, turneje: po sjevernoj Italiji i nastupi u gradovima Sibira, pjevanje na osveštanju Sabornog hrama Hristovog Vaskrsenja u Podgorici, Proslava 120-god. SPD „Jedinstvo“ u Banja Luci, Svečana akademija povodom 200-god. Rođenja Njegoša“, jubileji: 1700-god. Milanskog edikta, 600-god. Manastira Praskvica u Paštrovićima i 300-god. Crkve Sv. Vaznesenja u Topli kod Herceg Novog, otvaranje Festivala „Grad teatar“ u Budvi.
Cjelogodišnji program SPD „Jedinstvo“ za 2014. uključen je u Proslavu 175-godišnjice rada i obstojanja Društva, kao i dvadesetogodišnjici obnavljanja rada Društva. Pjevali smo 28.06.2014. u Višegradu na otvaranju „Andrić-grada“. Centralna proslava Jubileja održana je sredinom oktobra u Kotoru, na veliko zadovoljstvo građana i uz komplimente kvalifikovanih osoba. U novembru smo posjetili Carigrad, gdje smo imali prilike da pjevamo i u Vaseljenskoj patrijaršiji.
Godinu 2015. su, pored redovnih aktivnosti i koncerata u Kotoru, Boki i Crnoj Gori, posebno obilježili: turneja seniorskog hora u Solunu i Meteorima i turneja Dječjeg hora (prvi put) u Budimpešti i Sentandreji.
Godina 2016: Hor je bio nosilac pjevanja na osveštanju Hrama Svetoga Jovana Vladimira u Baru 25. Septembra; u novembru oba hora (seniorski i dječji) obavili su turneju po centralnoj Srbiji i Vojvodini. Izvanredno je primljen zajednički koncert u kripti Hrama Svetog Save u Beogradu. Isti koncert održali smo i u Hramu Preobraženja Gospodnjeg u Trebinju. Apsolutno je ispunjen osnovni cilj – duhovno okrepljenje članova i pokušaj rehabilitacije Kotora, nakon nemilih događaja i punjenja crnih hronika, te prezentacija kotorskog duhovnog bića, jer misija Srpskog pjevačkog društva „Jedinstvo“ (1839) u Kotoru mora da bude njegovanje tradicije kraljevskog i carskog grada i grada svjetske kulturne baštine, koju su nam u amanet ostavili naši osnivači prije 177 godina. Istrajavamo na tome!
Dirigent hora je đakon Mihajlo Lazarević (1971). Diplomirao je na Akademiji umetnosti u Novom Sadu, a magistrirao kog prof. Darinke Matić-Marović. Dirigovanjem se bavi od 1992, a umjetnički je rukovodilac SPD “Jedinstvo” od 1994. Profesor je u Muzičkoj školi u Kotoru i Bogosloviji Sv.Petra Cetinjskog na Cetinju. Sa ovim horom ostvario je značajne nastupe i postigao visoke rezultate.
U okviru Društva djeluju i dječji i omladinski horovi SPD «Jedinstvo», sa dirigentom g-đom Ivanom Krivokapić.