Kultura

Tekst: Biljana Marković
Foto: Radio Kotor / B.M. 

U riznici Srpske pravoslavne crkvene opštine Kotor sinoć je predstavljena knjiga „Zbornik notnih zapisa za tamburaški orkestar iz arhiva Srpskog pjevačkog društva Jedinstvo (1839) Kotor“, autora Petra Bukilice.

Prisutne je pozdravio sekretar Dragan Đurčić, ističući podršku Fonda za zaštitu i ostvarivanje prava manjina (FZOMP) sa kojim Društvo sarađuje od 2019. godine.

Fond je, navodi, pomogao proslavu 180-godišnjice Društva, u okviru koje je izdata knjiga “Pjesmom srcu srcem rodu”, a prošle godine podržao projekat “Arhiv SPD Jedinstvo 1839”. 
“Treći projekat iz tog korpusa je ovaj, formiranje mandolinskog sastava u okviru kojeg imamo Zbornik radova koji večeras promovišemo, a koji ima 364 lista”, rekao je Đurčić. 

Dirigent hora SPD Jedinstvo Mihajlo Lazarević, govorio je o radu u arhivu i procesu otkrivanja svih notnih partitura do sada. 

Nakon zemljotresa 1979. godine pristupilo se, rekao je, klasifikaciji notnih zapisa pronađenih u arhivu. Tom prilikom otkrio je da u arhivu postoji mnogo nota u rukopisu, raznih potpisa dirigenata i kompozitora koji su svoje partiture poklanjali Jedinstvu.
 
“Kao i drugim ansamblima koje je Društvo svojevremeno imalo, između ostalih, tamburaški orkestar i Građansku orkestru kao gudački sastav, zatim SDP Jedinstvo kao hor”, kazao je između ostalog Lazarević.

U periodu pandemije Covid-a hor nije nastupao, pa je vrijeme iskorišćeno za detaljan popis i obradu arhiva.

Prilikom istraživačkog rada u kojem su učestvovali i Petar Bukilica i Ivana Marković, Lazarević je naišao na fasciklu na kojoj je pisalo taburaški orkestar. Tada se počelo sa detaljnjim izučavanjem arhiva i došlo na ideju obnavljanja tamburaškog orkestra.   

“U zborniku ima mnogo partitura, ali to su transkripcije popularnih i ozbiljnih djela klasične muzike, kao i nekih originalno pisanih djela za tamuraški sastav. Mnoge od ovih kompozicija smo našli u prepisima, rukopisima, transkriptima, dok je manji broj bio originalno štampan i poslije umnožavan. Ono što je veoma bitno jeste ideja da obnovimo rad tamuraškog zbora u punom kapacitetu. Da on rame uz rame stane uz naša tri horska ansambla, kao i pored naše recitatorske sekcije, pa da krenemo u sljedeći poduhvat, a to je gudački sastav”, najavio je Lazarević. 
   
O istorijatu Srpskog tamburaškog zbora i nastanku knjige govorio je autor Petar Bukilica, zahvalivši svima koji su došli na promociju.

“Posebno mojim kolegama iz Škuribande što su vam na kratko dočarali kako je to zvučalo 1895. godine kada su naši preci formirali Srpski tamburaški zbor u okviru SPD Jedinstvo. Kao što ste čuli, u periodu kada smo bili zatvoreni u kućama zbog Covid pandemije odradili smo značajan posao u arhivu. Pronašli smo vrijedne dokumente koji su za posljedicu imali već treću knjigu koja izlazi. Sve to uz pomoć Fonda za zaštitu i ostvarivanje manjiskih prava koji nas je finansijski pomogao u tom našem projektu. Pred vama je knjiga koju sam pripremio s obzirom na to da sam najduže vezan za žičane instrumente. Sviram gitaru, mandolinu, tamburu, balalajku, buziki”, kazao je Bukilica.

Uz napomenu da je u drugoj polovini 19. vijeka bila je ekspanzija tamuraških orkestara, precizira da su tamburu na naše prostore donijeli Turci u 14. i 15. vijeku, a njeno porijeklo je iz Persije.

Srpski tamburaški zbor, kaže, formiran je 1895. godine.

Osvrnuo se i na proces odabira kompozicija koje su se našle u knjizi, prvenstveno za tamburaše.

“Mislim da će ova knjiga biti izuzetno korisna i muzikolozima ili istoričarima umjetnosti koji se bave proučavanjem muzičke baštine Kotora s kraja 19. i početka 20. vijeka”, zaključio je Bukilica. 

Moderatorka na promociji bila je profesorica Ljiljana Čolan. Ona je pročitala recenziju knjige koju je napisala Andrea Ćoso.

“Vinska pjesma” iz opere “Travijata”, koju je odsvirao kotorski sastav “Škuribanda”, a čije note se nalaze u zborniku, izazvala je oduševljenje publike.

Promociji su u ime Fonda za zaštitu i ostvarivanje prava manjina prisustvovale Željka Raščanin i Emina Skenderović.

Organizator je bilo Srpsko pjevačko društvo “Jedinstvo” (1839) Kotor.