Kultura

Škola za osnovno i srednje muzičko obrazovanje “Vida Matjan” – Kotor sinoć je u koncertnoj dvorani (crkvi Sv. Duha) održala promociju publikacije "Besana šumska noć", autora Miloša Miloševića i Vide Matjan, koju su za štampu priredile dr Vedrana Marković i mr Andrea Ćoso.

Muzička bajka biće izvedena u cijelosti nakon šest decenija, u Kulturnom centru “Nikola Đurković” večeras sa početkom u 19 sati i 30 minuta. 

Prisutne porodica Vide Matjan i Miloša Miloševića, predstavnike kotorske biskupije na čelu sa biskupom Mladenom Vukšićem, predstavnike lokalne zajednice, profesore i učenike, pozdravio je dr Mihajlo Lazarević, direktor ŠOSMO “Vida Matjan”.

“Veoma mi je drago što smo izašli iz klasičnih okvira kojima se bavi jedna prosvjetna ustanova kao što je naša škola, da se pored vaspitanja i obrazovanja budućih muzičkih naraštaja, bavimo i izdavaštvom i drugim stvarima i događanjima koji prate savremeno doba”, kazao je Lazarević.

Kako se čulo “Besana šumska noć” je muzička bajka, scensko vokalno-instrumentalno djelo Miloša Miloševića, autora teksta, i Vide Matjan, koja potpisuje muziku, koreografiju i režiju. Djelo je nastalo 1963. godine, prvi put izvedeno 1964., a za njega su 1965. godine autori dobili Trinaestojulsku nagradu, najviše državno priznanje u Crnoj Gori.

“Manuskript koji su autori podarili Arhivu grada Kotora, kao dar budućim generacijama, nakon šest decenija je pred nama u savremenom izdanju. Zahvaljujući predanom radu, stručnoj analizi i iznad svega ljubavi prema ovom djelu i poštovanju prema njegovim autorima, dr Vedrana Marković i mr Andrea Ćoso, brižljivo su ga priredile za novo doba”, navela je prof. dr Jelena Martinović-Bogojević, moderatorka na svečanoj promaciji.

Vida Matjan bila je slovenačka nastavnica muzike, kompozitorka, dirigentkinja i etnomuzikološkinja. Životni put ju je 1941. godine doveo u Kotor, gdje je 1945. osnovala prvu privatnu muzičku školu. Škola postaje državna 1947. godine. Prvi direktor je bio Ivan Lazarov, a ubrzo nakon njega Vida Matjan je dugi niz godina vodi. Škola nosi njeno ime od 2007. godine.

Partitura djela “Besana šumska noć” bila je u rukopisu, pohranjenom u Istorijskom arhivu u Kotoru, što je značajno otežavalo čitanje i izvođenje djela, te je publikaciji prethodio dug naučno-istraživački rad.

“Vida Matjan je u tom svom pedagoškom promišljanju željela da mnoge muzičke discipline poveže u jedan jedinstven primjer u muzičkoj nastavi. Sama notna partitura nije bila dovoljna da se djelo može u potpunosti izvesti na sceni. Zato je bio neophodan scenario koji smo takođe pronašli u Arhivu. On je kucan na staroj pisaćoj mašini i iščitavajući njegove djelove mi smo poredile sa notnim zapisom, te polako sklapale našu priču”, objasnila je dr Vedrana Marković.

Po riječima mr Andreje Ćoso sam odlazak u Arhiv bilo je bogato iskustvo.

“Krenulo je istraživanje oko dionica, jedan veoma složen i nesvakidašnji izvođački aparat koji podrazumijeva soliste, hor i orkestar. Uvijek kažemo da je muzički jezik univerzalan i da ga svi razumijemo bez obzira na razlike. Posebno mi je drago što muzički jezik Vide Matjan i Miloša Miloševića upravo spaja ovih dana sve one ranije generacije sa generacijama koje će se sjutra predstaviti na daskama KC Nikola Đurković, te da će nakon ove publikacije njihovi stihovi i note ponovo odzvanjati kotorskim trgovima”, istakla je Ćoso.

Poseban vizuelni izraz publikaciji podarila je mr Svetlana Lola Miličković, koja se zahvalila na prilici da učestvuje u ovom projektu, napomenuvši da je po prvi put radila na spajanju nota, teksta i ilustracija.

Nakon izvođenja predstave u Kotoru, planirana su još dva nastupa: 10. marta u Muzičkom centru Crne Gore u Podgorici, i 11. marta u Kraljevskom pozorištu “Zetski dom” na Cetinju.

Realizaciju izvođenja bajke su između ostalih pomogli : JU Kulturni centar „Nikola Đurković“ Kotor, Resursni centar za sluh i govor „Dr Peruta Ivanović“, Gradska muzika Kotor.

Predstavu je podržalo Ministarstvo kulture i medija u okviru konkursa za sufinansiranje kulturno – umjetničkog stvaralaštva u 2024.godini, oblast muzička i muzičko – scenska djelatnost.

Tekst: Nataša Jotić

Foto: Radio Kotor/N.J.