Kultura

U okviru programa “Sedmica italijanske kulture u Crnoj Gori”, sinoć je u Atrijumu Kulturnog centra “Nikola Đurković”  otvorena izložba posvećena Alidi Valli, poznatoj italijanskoj glumici porijeklom iz Pule, i prikazan film “Sguardi”, reditelja  Mima Verdeske.

Kako je za Radio Kotor kazao Aleksandar Dender, predsjednik Zajednice Italijana Crne Gore, Alida je jedna od najpoznatijih italijanskih glumica starije generacije.

“Ona je obilježila jednu epohu italijanskog filma.

Valli je Istranka, rođena u Puli 1921. godine, a umrla je u Rimu 2006. godine. Imala je izuzetno bogatu karijeru. Počela je 1936. godine. Skoro 60 godina izuzetno plodne karijere ne samo u Italiji nego i u Americi. Radila je sa mnogim poznatim glumcima starije generacije” – ističe Dender.

Kako navodi, Valli je bila jedna od   najkarakternijih italijanskih glumica.

“Imala je izuzetnu ekspresiju, znala je da izrazi svoje glumačko umijeće. Imala je prelijepe oči i pogled koji je očaravao ljude, tako da se i večerašnja izložba i film zovu Sguardo, što na italijanskom znači pogled.

Bila je van skandala, onih uobičajenih glumačkih, čitav život je provela mirno, čuvala je svoju individualnost i intimu.

Poslije Alidine smrti, nasljednici su u njenoj kući našli ogromnu kolekciju njenih pisama, slika. Ona je čitavu svoju karijeru dokumentovala na neki način. Rezultat te ogromne dokumentacije je film koji je napravio italijanski režiser, Rimljanin Mimo Verdeska. Koliko je bila sjajna glumica govori njena izreka: Nije me pregazilo vrijeme. Ja sam hrabro išla za njim. Nije važno ostati mlad i lijep, već je važno imati šta kazati i imati sposobnosti da to što imate unutra, iskažete” – navodi Dender.

Prisutnima se u Atrijumu obratio Vladimir Bujišić, direktor Kulturnog centra.

“Kotor i Boka imaju vjekovima veoma bliske odnose sa Italijom, a posebno sa Venecijom. Brojni znameniti Kotorani i Bokelji su se školovali u današnjoj Italiji i stečena znanja prenosili i primjenjivali u svom kraju. Saradnja je bila veoma bliska u oblastima trgovine i pomorstva, kao i kulturne baštine iz perioda vladavine Venecije u Boki Kotorskoj” – kaže Bujišić.

Boka je, navodi on, jedna od rijetkih regija u svijetu, izvan Italije, sa tako bogatim spomenicima, crkvama i palatama koji svjedoče o italijanskoj prisutnosti na ovim prostorima.

Važan dio saradnje danas, kaže Bujišić, odvija se i kroz aktivnosti Zajednice Italijana Crne Gore, koja najznačajniji dio svojih aktivnosti obavlja u našem gradu.

“Bliskost Crne Gore, Boke i Italije dokazuje i Bokeljska noć, tradicionalna manifestacija koja predstavlja nematerijalno kulturno dobro od nacionalnog značaja za Crnu Goru, a porijeklo ima u Venecijanskoj noći čiji su duh naši studenti koji su studirali u Veneciji prenjeli u Kotor. Njena tradicija traje do današnjih dana. Ističem da je naša ustanova organizator te tradicionalne i za naš grad veoma važne manifestacije. Kao direktoru jedne od opštinskih ustanova kulture zadovoljstvo mi je da i mi blisko sarađujemo sa partnerima iz Italije” – ističe Bujišić.

On je govorio o aktivnostima Kulturnog centra koje, kaže, povezuju Kotor i partnere iz Italije.

Među njima su projekat “Bravo Bravissimo” koji je posvećen mladim ljudima koji se žele baviti nasljeđem lika i djela kompozitora Gioachina Rossinija. Zatim, održana je preznetacija najnagrađivanijeg crnogorskog filma “Duga”. Radi se o, kako kaže Bujišić, kratkometražnom filmu reditelja Aleksandra Vujovića koji za temu ima odrastanje italijanskog umjetnika Gaetana Grilla.

“Doprinos upoznavanju mladih sa povezanošću Crne Gore i Italije dali smo u realizovanju programa posvećenog obilježavanju 700 godina od smrti Dantea Aligijerija i 170 godina od smrti Petra II Petrovića Njegoša. U programu su učestvovali učenici kotorskih srednjih škola koji su predstavili dio opusa Aligijerija i Njegoša, veoma značajnih ličnosti u istoriji Italije i Crne Gore” – objašnjava Bujišić.

Kao dio programa Kulturnog centra, podsjeća on, održano je predavanje nekadašnjeg ambasadora Jugoslavije u Italiji, a danas poslanika u Skupštini Crne Gore Miodraga Lekića o crnogorskoj princezi, kraljici Italije Jeleni Savojskoj, značajnoj ličnosti za oba naroda.

O filmu “Sguardi” i programu “Sedmica italijanske kulture u Crnoj Gori” govorio je Paolo Rovis, zamjenik predsjednika Narodnog Univerziteta u Trstu, dok je o izložbi govorila autorka Milena Lazić.

O svom filmu “Sguardi” govorio je reditelj Mimo Verdeska.

Program je vodila Dolores Fabian.

Izložbu će svi zainteresovani moći da pogledaju u naredne dvije sedmice u Atrijumu Kulturnog centra. U slučaju loših vremenskih uslova, kažu organizatori, o mjestu izložbe javnost će biti obavještena putem medija.

Podsjetimo, “Sedmica italijanske kulture u Crnoj Gori” je nova kulturna manifestacija koju organizuje Narodni Univerzitet Trsta za Zajednicu Italijana Crne Gore, a koja ima za cilj unaprijeđenje i promociju italijanske kulture na ovim prostorima.
Svi događaji se organizuju od strane Zajednice Italijana Crne Gore, u saradnji sa Narodnim Univerzitetom iz Trsta, uz pomoć fondova Regije Frijuli Venecija Đulija.

Tekst Irena Mačić 

Foto Radio Kotor