Kultura

Povodom 21. novembra – Dana opštine Kotor, JU Kulturni centar „Nikola Đurković“ Kotor/Gradska biblioteka i čitaonica, organizovala je sinoć promociju knjige „Njegoševa biblioteka“, autorki prof. dr Vesne Kilibarde i doc. dr Jelene Knežević, u Staklenoj galeriji Kulturnog centra.

U ime organizatora najprije se obratila rukovoditeljka Gradske biblioteke i čitaonice Marija Starčević.

,,Ova knjiga je drugo izdanje, objavljeno ove godine u Izdavačkoj kući ,”Akademija” iz Novog Sada. Prvo izdanje je objavila CANU u Podgorici 2017. godine. Knjiga sadrži uvod u studiju pod nazivom naslovom “Njegoševa biblioteka nekad i sad”, popis knjiga iz Njegoševu muzeja pod naslovom knjige “Njegoševe biblioteke” i tri prateća registra: imenski registar, register po jeziku izdanja i registar nedostajućih knjiga ( 1927. - 2017.). Istraživanje, čiji je rezultat ova knjiga, predstavlja pokušaj da se Njegoševa biblioteka što vjernije i što detaljnije rekonstruiše, s ciljem da se podstakne njeno fizičko održanje i digitalizacija, što znači veća dostupnost široj naučnoj i laičkoj javnosti, kao i dalja istraživanja Njegoševog intelektualnog profila, državničkog djelovanja i književnog opusa”, kaže Starčević.

Prof. dr Vesna Kilibarda govorila je o nastanku Njegoševe biblioteke i njenom istorijatu.

,, Knjiga je objavljena  na godišnjicu 170 godina od smrti Petra II Petrovića Njegoša. Njegova biblioteka je faktički široj javnosti bila vrlo skromno i malo poznata. Nastala je 1838. godine, kada je završena Biljarda kao Njegoševa rezidencija, tada je Njegoš knjige iz manastirske biblioteke razdvojio, te one koje nisu bile strogo religioznog profilisane  prenio u Biljardu. Nasatvio je dalje da nabavlja, kupuju, dobija i oskrbljuje biblioteku novim naslovima. On je knjige iz Cetinjskog manastrira naslijedio od svoga prethodnika, strica vladike Petra I, koji je takođe imao za te prilike impozantan broj knjiga, na različitim jezicima.

Prvu veliku nabavku knjiga Njegoš je obavio prije preseljenja u Biljardu 1833.,  kada je zavladičen u Petrogradu, tada je on lično ili neko ko je specijalno zato bio zadužen, odabrao oko 500 naslova koji su došli iz Trsta brodom za Kotor, a iz Kotora na Cetinje. Nažalost, spisak tih knjiga koja je sačinila Austrijska carina vremenom se izgubio i mi nemamo podatak koje naslove je on tada tačno nabavio”- objašnjava Kilibarda.

Doc. dr Jelena Knežević je zatim govorila o istraživačkom postupku prilikom pisanja knjige „Njegoševa biblioteka“.

,,Istraživački proces nije bio nimalo lak, dugo nam je vremena trebalo da se potpišemo sve knjige i sve frontipise koji su na različitim jezicima, iako većinu jezika znamo, tu su bili i naslovi na su grčkom, poljskom, jedan naslov na holandskom. Tako smo dobili jedan spisak knjiga za koje smo shvatili da na neki način mora da se uradi, te da se mora pronaći odgovarajući metod koji bi odgovarao tom istraživanju. Korsitili smo bibliotečki metod sačinjavanja, gdje knjige mogu da se popisu abecedno po imenu autora, ali budući da ima jedan dio anonimnih knjiga i one su nekako morale da budu posložene, tako da je tona kraju bio  kombinovani princip. Najvažnije u tome je bilo da te knjige na neki način i opišemo, da ne ostane na nivou samog popisa. Za neke od knjiga možda anotacija djeluje suvišno, jer svi znaju za neke knjige koje su iz opšeg znanja ali za većinu je to bilo potrebno, jer to nisu knjige koje su danas mnogo poznate ali su u tom trenutku zaista značile. Na kraju smo došli do toga da smo sastavljajući popis knjiga napravili jedan konstrukt biblioteke”- ističe Knežević

Podsjetimo, Vesna Kilibarda je redovni profesor italijanske književnosti na Filološkom fakultetu Univerziteta Crne Gore. Diplomirala je na Katedri za opštu književnost i teoriju književnosti Filološkog fakulteta Univerziteta u Beogradu, gdje je i magistrirala. Doktorirala je 1990. godine na Filozofskom fakultetu Sveučilišta u Zagrebu. U naučnom radu bavi se interkulturnim, najviše interjadranskim vezama. Objavljuje radove i knjige koje se odnose na poznavanje italijanske književnosti i kulture u Crnoj Gori, kao i na recepciju Crne Gore i Crnogoraca u italijanskom kulturnom i književnom životu do 1918. godine: Italijanska književnost u Crnoj Gori do 1918. godine (1992); Njegoš i Trst, italijanski pisci i putopisci o vladici-pjesniku (2000); Il Romanticismo italiano e il Montenegro. Le esperienze narrative di F. Dall'Ongaro e P.L. Generini (2003); Gorski vijenac Petra II Petrovića Njegoša u italijanskom prevodu Petra Kasandrića (2013); Njegoš i Italija (2014); Njegoševa biblioteka (2021).

Jelena Knežević je docent za oblast njemačka književnost na Filološkom fakultetu Univerziteta Crne Gore, a od 2018. godine i gostujući predavač na Katedri za germanistiku Filološkog fakulteta u Beogradu. Diplomirala je na Katedri za opštu književnost i teoriju književnosti Filološkog fakulteta Univerziteta u Beogradu, gdje je i magistrirala i doktorirala. Istražuje i objavljuje u oblasti komparatistike, na teme iz njemačke i svjetske književnosti. Autor je knjige Njemačka književnost u Crnoj Gori do 1945 (2012) i znatnog broja članaka u domaćim i međunarodnim naučnim časopisima i zbornicima. Bavi se književnim prevođenjem. Urednik je časopisa Folia linguistica et litteraria, i učesnik u nekoliko međunarodnih, bilaterarnih i nacionalnih projekata. Član je nacionalnog tima eksperata za visoko obrazovanje (HERE). Koautorka je knjige Njegoševa biblioteka (2021).