Kultura

Gradska biblioteka i čitaonica Kotor nastavila je s promocijom kotorskog bibliotečkog i knjižnog blaga, predstavljajući projekat Utisnuto pamćenje: tragom ćiriličke knjige iz Riznice Srpske pravoslavne crkve u Kotoru autora Stanke Janković Pivljanin, doktoranda na Filološkom fakultetu Beogradskog univerziteta i protojereja Nemanje Krivokopića u Biblioteci grada Beograda.

Prisutne je najprije pozdravila direktorka Biblioteke gospođa Jasmina Ninkov, potom se obratila Jasmina Bajo, koordinatorka projekta, podsjećajući na dugu tradiciju biblioteka, pismenosti i knjige u Kotoru i na činjenicu da je Kotorska biblioteka najprije objavila knjigu o benediktincima i njihovim skriptorijima, a sada nastavlja s predstavljanjem istorije knjige i pismenosti na ovim prostorima ovim projektom. Naglasila je i da je ovaj projekat podržalo Ministarstvo kulture Crne Gore kroz Program zaštite i očuvanja kulturnih dobara za 2020. godinu.

Protojerej Nemanja Krivokapić, koautor izložbe, podsjetio je na to da je Riznicu osnovao otac Momo Krivokapić 1971. godine i da posjeduje bogatu kolekciju bogoslužbenih predmeta, ikona, odeždi, ali i Arhiv i Biblioteku, s vrijednim knjigama, čija je sistematizacija i obrada u toku.

Stanka Janković Pivljanin, koautorka izložbe i autorka publikacije, istakla je da je istorija pisma, kao i knjige i jezika umnogome odraz ne samo kulturnoistorijskih nego i društvenopolitičkih okolnosti jednog prostora i vremena i da su centri u kojima se štampala ćirilička knjiga ‒ od Krakova, Cetinja, naših manastira, preko Venecije, Kotora, Moskve, Kijeva, Sankt Peterburga, Beča, Lajpciga, Budima, Pančeva do prvih državnih štamparija u Beogradu i na Cetinju ‒ predstavljali ne samo krajnje domete do kojih su stizali napori za pismenošću već i tačke u kojima su se presjecale dominantne kulturološke i političke paradigme. Posebno je istakla značj Kotora i Kotorana u istoriji knjige, od Andrije Paltašića, koji je u Veneciji štampao prve inkunabule još od 1471, preko Jerolima Zagurovića do Frana Andreole, koji je otvorio prvu štampariju u Kotoru 1799. i u njoj štampao Žertvu Avramovu Vićentija Rakića, kao prvu ćiriličku knjigu štampanu na tlu Crne Gore poslije cetinjskog Oktoiha, a prije osnivanja Njegoševe štamparije na Cetinju.

Izložbu je otvorila akademik prof. dr Zlata Bojović, govoreći o istoriji razvoja štampane ćiriličke knjige, njihovoj distribuciji i prepisivanju štampanih knjiga.

Moderator je bila Nataša Ril, kustos Galerije Atrijum.

Posjetioci su mogli da pogledaju i video-zapis sa prikazanim knjigama, kao i da preko QR koda preuzmu publikaciju Utisnuto pamćenje: tragom ćiriličke knjige iz Riznice SPC u Kotoru autorke Stanke Janković Pivljanin.

Gradska biblioteka i čitaonica Kotor