Kultura

Poštovani ljubitelji Boke Kotorske, tradicije klapskog pjevanja i kulturne baštine Crne Gore, u ovim vremenima iskušenja i zajedničke borbe za pobjedu nad pandemijom, MFK Perast  priređuje ovaj serijal napisa o stvaraocima iz oblasti klapskog pjevanja, vrijednog dijela naše kulturne baštine.

PRILOG br.5 je izvod iz naše Lirice br.3 o Miloradu- Minji Vučetiću, autoru čuvene pjesme „Osam tamburaša“ i jednom od najplodnijih bokeljskih klapskih stvaralaca  koji je kao voditelj klape „Stari kapetan“ i kompozitor djelovao '70-'90-tih godina.

Želimo Vam ugodno čitanje uz poruku: čuvajte sebe i druge, ostajte doma i dobro Vam zdravlje! 

MFK Perast

Milan Kovačević

Urednik festivalske biblioteke „Julije Balović“

MILORAD–MINJA VUČETIĆ rođen je 1931. godine u Risnu, u radničkoj porodici. Umjetničku karijeru počeo je kao glumac u kotorskom pozorištu, koje napušta da bi se posvetio muzici. U Kotoru je završio srednju muzičku školu, a kao glavni predmet odabrao je violončelo. Bio je svestrani muzičar, svirao je mnoge instrumente a kasnije je pisao i aranžirao kompozicije za razne sastave orkestara.

1959. godine prijavljuje se na konkurs i odlazi u Vrbas. Tu osniva muzičku školu, kao i muzički život u Vrbasu. Formira orkestre, horove, kvartete i slično.
1960. godine, zbog stambenog problema, seli se u Loznicu gdje radi kao nastavnik u muzičkoj školi, a ujedno vodi hor i orkestar KUD Vuk Karadžić . Napisao je i himnu Vuku Karadžiću, koja se izvodila na Vukovim proslavama.

Na poziv tadašnjeg predsjednika opštine 1964. godine, vraća se u Vrbas i nastavlja sa muzičkim radom sve do 1969. godine,  kada  zbog bolesti odlazi u penziju. Nakon oporavka posvećuje se komponovanju i učestvuje na skoro svim festivalima tadašnje Jugoslavije. Osvaja mnoge nagrade publike i žirija. Veliki uspjeh postiže osvajanjem zlatne plakete - nagrade publike za muziku i tekst pjesme Ja i moja Ane na 3. Festivalu dalmatinskih klapa u Omišu. 1975. godine za muzičko stvaralaštvo dobio je Oktobarsku nagradu grada Vrbasa.

Boravio je i djelovao u Boki Kotorskoj, gdje od 1980. godine vodi klapu Stari kapetan iz Baošića i ženske klape Izvori iz Morinja i Risanke iz Risna. Sarađuje i sa ženskom klapom Bisernice Boke iz Kotora. Za sve njih komponuje i pravi aranžmane obrađujući narodne napjeve i koristeći teme iz svakodnevnog života Bokelja. Tako su nastale pjesme: Nema barkariola, Na kotorskom pazaru, Pjaca od salate, Fjaka, More, moje more i mnoge druge. Zapažen uspjeh postigao je narodnom pjesmom Poskoči đevojko, koju je izvodio Nikola Karović.

Osam tamburaša - Ipak se može reći da mu je životno djelo vojvođanska romansa Osam tamburaša, za koju je tekst napisao slikar Ratko Šoć, Crnogorac koji živi u Vrbasu. Postala je „zaštitni znak“ čuvenog tamburaškog orkestra Janike Balaša, koji je svaku svirku na Petrovaradinskoj tvrđavi počinjao baš tom pjesmom. U interpretaciji Zvonka Bogdana pjesma je stekla veliku popularnost, koja traje do danas. Događa se ponekad da djelo zasjeni svog autora. Slučaj Minje Vučetića još je drastičniji, jer se njegovo ime kao autora velikog hita gotovo sasvim izgubilo. Nema ga na CD-ima sa pjesmom Osam tamburaša– umjesto njegovog ponegdje stoji ime Zvonka Bogdana, a negdje se pjesma vodi kao „bunjevačka“.

Mnoge napisane kompozicije Vučetić nije stigao da objavi jer ga je u tome spriječila prerana smrt 1985. godine. Sahranjen je u Vrbasu, gradu u kojem je osnovao porodicu i ostvario mnoga značajna djela.

( Izvor : web site Festivala klapa Perast , Kompozitori)

26.avgusta 2014. na Rimskim mozaicima u Risnu je održan muzičko veče-omaž Minji Vučetiću, uz učešće brojnih klapa, prijatelja i Minjine porodice . Donosimo neka lijepa sjećanja koja su tada evocirana, kao i novinske članke posvećene ovom darovitom i uspješnom autoru. Ratko Šoć- akademski slikar — koji se pored petodecenijskog slikanja često lati i pera da bi svoja razmišljanja i deo životne filozofije pribeležio u sti- hovima, aforizmima ili lirskim zapisima... Malo ko zna da je ovaj Vrbašanin autor stihova za jednu od najlepših vojvođanskih muzičkih romansi Osam tamburaša. Mnogi su uvereni da je ona plod nasleđa izvornog vojvođanskog starog gradskog muzičkog stvaralaštva, a ne delo "đetića" rođenog i odraslog na Cetinju.

“Pesmu Osam tamburaša, po kojoj je go- dinama bio prepoznatljiv čuveni orkestar slavnog majstora tamburice Janike Balaža, muzički je osmis- lio, opet, Crnogorac — Milorad Minja Vučetić, sada već počivši kompozitor, koji je najveći deo životnog i radnog veka proveo u Vrbasu. I tekstom, aranžmanom i muzikom” — govorio je često Janika Balaž

— “ova romantična pesma o Dunavu, ženi, ljubavi i boemiji, sjajno i skladno objedinjava senzibilitet panonskog prostora, titraje mediteranske tople klime i gorštačkog crnogorskog ponosa”.

Večernje novosti, 19. 11. 1963. , naslov: Himna o Vuku Karadžiću, (prepis) :

Sedamdeseta kompozicija mladog dirigenta KUD Karadžić iz Loznice

KUD Karadžić iz Loznice je naročito oživelo poslednje dve godine od kada je u Društvo došao mladi i talentovani dirigent Milorad Vučetić. Orkestar i hor društva su znatno omasovljeni i uvežbani, tako da sa velikim uspehom nastupaju pred domaćom i publikom u drugim gradovima.

Mladi nastavnik muzike, dirigent i horovođa, počeo se baviti komponovanjem čim je pošao          u muzičku školu. On je do sada sam komponovao 69 manjih ili većih kompozicija. Od većih su mu najpoznatije Prva Crnogorska rapsodija, Vojvođanska rapsodija, zatim klavirske kompozicije Pesma mojoj majci, Ciganski ples ...

Pre 15 dana, Vučetić je sam napisao tekst i komponovao himnu Vuku Karadžiću, koju je prvi put otpevao KUD Karadžić, 8. ovog meseca , na Akademiji posvećenoj danu Vukovog rođenja. U sastavljanju teksta pomogao mu je Zoran Milićević, profesor filozofije iz Loznice. ( N. Miščević)

Večernje novosti, 1968., naslov Prva zbirka, 1968. ( prepis) :

"U Vrbasu i svim selima komune, pa čak i u Srbobranu i Kuli, mnogi poznaju 37-godišnjeg Milorada Vučetića-Minju, ne samo kao direktora Škole za osnovno muzičko obrazovanje Stevan Mokran- jac, nego i kao pesnika. Vučetić već pune dve decenije piše rodoljubive, ljubavne i dečje pesme, koje nailaze na topao prijem kod čitalaca. Nekoliko desetina objavio je u raznim listovima i časopisima, a početkom iduće godine štampaće i svoju prvu zbirku." (V. B.)

Vlasta Mandić , voditeljica klape Bisernice Boke : O Minji

"Sa velikim zadovoljstvom iskazati ću sjećanja na dragog Milorada Minju Vučetića. Dosežu do ranih godina djetinjstva, kada sam, kao djevojčica, svakodnevno bila prisutna u kotorskom pozorištu i glumila dječje uloge. Sve glumce sam poznavala, kao i Minju, i bila njhova maskota. Gitara, pjesma, dobro raspoloženje, uvjek nasmijani Minja je moje sjećanje iz toga vremena, kada smo sa ansamblom gostovali po mjestima Boke.

Nakon zemljotresa 1979. g. ponovo se srećemo. U to vrijeme ja sam voditeljica ženske klape Bisernice Boke, a on voditelj nekoliko klapa u Hercegnovom, Baošiću i Risnu. Često smo se nalazili na nastupima klapa i dogovarali stvaranje novih bokeških klapskih pjesama.

Njegov boravak i rad sa klapama u Boki je bio jako plodan i obiman. Stvorio je značajan opus novih pjesama koje u riječima, muzici, zvuku i stilu jesu bokeške. Posebno ističem njegove pjesme Na pjaci od salate i Fjaka. Za pjesmu Na pjaci od salate dala sam mu tekst koji je napisao Kotoranin Stefko Boroe. Kako smo svi Bokelji od velike vrućine za vrijeme ljeta fjakavi, ja sam ga zamolila da i na tu temu napiše pjesmu. Za nekoliko dana obadvije pjesme su bile komponovne i džentlmenski posvećene klapi Bisernice Boke. Dugujemo mu veliku zahvalnost."

 Klapa Stari kapetan - Herceg Novi :

 Davne 1971. godine, formira se u Baošiću klapa Mimoza, koja nastupa po trgovima i u kono- bama, a od 1973. godine djeluje kao pjevačko društvo Stari kapetan.

Ime je dobilo po legendarnom kapetanu bojnog broda Miroslavu Štumbergeru, čija se kuća– muzej nalazi u Baošiću. Sredinom 90-tih godina ansambl prelazi u Herceg Novi, osvajajući publiku širokim repertoarom zabavnih, klapskih i starogradskih pjesama, kao i klasične muzike. Učestvuju na brojnim festivalima klapske, zabavne i starogradske muzike. 1978. i 1981. godine na Festivalu klapa u Omišu, Stari kapetan se ulaskom u finale našao u društvu najkvalitetnijih klapa. Polovinom 80-tih, pjesme Starog kapetana vodeće su na top listama Beograda, Ljubljane, Skoplja. Od značajnijih nastupa treba pomenuti koncert ispred doma Stevana Mokranjca na festivalu Mokranjčevi dani u Negotinu 1994. godine. Na festivalu gradske pjesme i romanse Niška jesen ‘98 osvaja jednu od četiri dodjeljene nagrade, u konkurenciji 79 učesnika. Dva puta učestvuje na Festivalu mediteran- ske muzike u Budvi. Kompozicija Zorana Proročića Dolazim Boko sa festivala Sunčane skale – Herceg Novi, koju klapa izvodi sa svojim solistom Duškom Šarovićem, postaje himna savremenih bokeljskih pomoraca. Zabilježili su ukupno 48 kompozicija na pločama, kasetama i CD-ima, od čega 18 sopst- venih. Preko 20 pjevača i 6 voditelja djelovalo je u klapi od osnivanja do danas. Najdublje tragove u stilu i repertoaru ostavio je svojim kompozicijama Milorad–Minja Vučetić, koji je 80-tih godina vodio klapu Stari kapetan.

U nastavku donosimo partiture petnaest pjesama Milorada Minje Vučetića, koje se po prvi  put objedinjene štampaju. Minja, koji je i jedan od najplodnijih autora bokeljskih klapskih pjesama, to svakako zaslužuje.