Kultura

U okviru KotorArt  Pjace od filozofa odnosno programa MODIFYING ERROR 404 | ERIAC sinoć je u crkvi Svetog Duha organizovana panel–diskusija, na temu aktuelnosti u savremenoj romskoj umjetnosti, praćenu muzičkim performansom.

Prisutne je pozdravila direktorka Evropskog romskog instituta za umjetnost i kulturu Jadranka Ivković.

,,Od kada je osnovan 2017. godine Evropski romski institut za umjetnost i kulturu, uložio je velike napore da podrži umjetnike, te pronađe do sada neotkrivene talente unutar romske zajednice i postane međunarodni centar podrške dijeljenja iskustva i kreativnosti u kulturološkom domenu romskog identiteta.  Mandat kojim se vodi politika djelovanja obuhvata širok dijapazon aktivnosti, od uloge promocije izložbi umjetnika Roma na internacionalnoj izložbi Bienale u Veneciji, do izdavanja knjiga na romskom jeziku. Sve aktivnosti koje ERAC sprovodi u osnovi imaju ideju da se kroz kulturu mogu zaobići svi negativni narativi vezani za romsku populaciju. U vrijeme kada su šovinizam i nacionalizam, kao i predrasude glavne komponente društva, a državno finansiranje usmjereno ka nacionalnoj osnovi većinskog stanovništva države, od ključne važnosti je da prava nacionalnih manjina i kultura, kroz ovakve projekte i organizacije, zauzimaju svoje mjesto” - kazala je Ivković.

Prvi panelista sa kojim je razgovarala Jadranka Ivković, bio je akademski slikar i multimedijalni umjetnik Zoran Tairović.

,,Nikad nisam bio zainteresovan da mi predznak romski stoji kao umjetniku, prvenstveno jer je umjetnost previše široka, da bi se koristio bilo koji epitet. Čovjek ima puno indentiteta, pa je normalno da se poistovjećujete sa nekim ljudima koji njeguju iste ili slične vrijednosti. Priča o identitetu je jako blizu klasnom prostoru. U 21. vijeku romska kultura doživljava svoje najdramatičnije trenutke, jer je u poziciji da se ugasi, ukoliko joj ne damo impuls za jedno novo renesansno tumačenje. Ne treba zaboraviti da su Romi prije 300 godina postali veliki ekonomski magnati, koji su smetali domicijelnom stanovništvu, koje je najprije bilo oduševljeno arlekinskim stavom drugačijih ljudi, a kasnije su im zamjerali “na pošteno stečenim zanatskim vještinama”. U tom smislu, ja mislim da moj identitet nije vezan za Rome već za esnaf koji se bavi onim što su Romi tada i sada radili. Čovjek ima više identiteta i “pluta iz situacije u situaciju”- poručio je Tairović.

Nakon ove uslijedila je i druga panel diskusija na engleskom jeziku u kojoj su uzeli učešće glumica Alina Šerban i vizuelni umjetnik Sead Kazandžiu.

U muzičkom dijelu programa nastupio je gitarista Ferenc Šnetberger. 

Podsjetimo, kako navode iz KotorArta, projekat Modifying Error 404: ka zelenim, digitalnim i inkluzivnim društvima ukazuje na značaj i podiže svijest o tri važna stuba savremenih društava – digitalnim i manjinskim pravima i zelenoj agendi, podržan od strane Fondacije za otvoreno društvo.

Program Evropskog romskog instituta za umjetnost i kulturu (ERIAC) odnosi se na širenje znanja o romskoj savremenoj umjetnosti kroz javnu diskusiju i nastupe muzičara, koji ljepotom i snagom umjetnosti nastoje ukloniti etničke barijere.  

Međunarodni festival KotorArt ovog ljeta  se održava u periodu od 1. jula do 14. avgusta, sa bogatim i raznovrsnim programom, pod pokroviteljstvom Ministarstva kulture i medija i Opštine Kotor, uz podršku Evropske unije, Fonda za Zapadni Balkan, Fondacije za otvoreno društvo, brojnih ambasada u Crnoj Gori i drugih značajnih partnera i sponzora.  

Tekst: Tamara Vuković

Foto: KotorArt