Kultura
ALEKSANDAR TASIĆ, DMITRIJ PROKOFJEV I RATIMIR MARTINOVIĆ NA XX KOTORART DON BRANKOVIM DANIMA MUZIKE
U okviru jubilarnog, dvadesetog izdanja KotorArt Don Brankovih dana muzike, planiran je i koncert KotorArt trija. Trio čine izuzetni umjetnici: Aleksandar Tasić, klarinetista i univerzitetski profesor, Dmitrij Prokofjev, vođa violončela Crnogorskog simfonijskog orkestra i Ratimir Martinović, pijanista, univerzitetski profesor, kao i osnivač i direktor Festivala.
KotorArt Don Brankovi dani muzike ističu se po praksi formiranja festivalskih ansambala, pa je tako Festivalski orkestar KotorArta jedan od važnih stubova programa Festivala, dok KotorArt trio, kamerni ansambl koji okuplja istaknute muzičare iz regiona, izvodi najznačajnija djela pisana za ovaj sastav kao i nova djela i porudžbine Festivala. Osim u Kotoru, KotorArt trio je nastupao i na muzičkim festivalima u inostranstvu promovišući i Festival i Grad.
KotorArt trio će ovog ljeta premijerno u Crnoj Gori izvoditi savremene autore. U pitanju su N. Rota (1911-1979): Trio za klarinet, violončelo i klavir (1973), zatim R. Muczynski (1929-2010): Trio fantazija, op. 26, (1969) kao i djelo Razgovori (2005) za isti sastav, kompozitora Ivana Glebovich Sokolova (1960). Koncert je planiran za ponedjeljak, 9. avgust u koncertnoj dvorani, Crkvi sv. Duha.
Ovogodišnji KotorArt Don Brankovi dani muzike biće održani pod pokroviteljstvom UNESCO-a, Ministarstva prosvjete, nauke, kulture i sporta i Opštine Kotor uz podršku važnih sponzora i partnera.
Zbog nestabilnih epidemioloških i ekonomskih okolnosti, Festival zadržava pravo promjene programa.
U nastavku možete pročitati biografije umjetnika.
Aleksandar Tasić, klarinetista
Aleksandar Tasić, klarinetista (Vranje, 1976) je jedan od najprominentnijih klarinetista svoje generacije. Studije klarineta završio je i magistrirao na Akademiji umetnosti u Novom Sadu u klasi prof. Nikole Srdića. Usavršavao se kod prof. Rikarda Moralesa (Julliard School of Music – Njujork, SAD), prof. Majkla Kolinsa (Royal Academy – London, Engleska), prof. Mišela Arinjona (Conservatoire Nacional Superier de Music – Pariz, Francuska) i Džima Ognibena – basklarinetiste Metropoliten Opere.
Na takmičenjima učenika i studenata muzike Jugoslavije osvajao je prve nagrade, a prvu nagradu je osvojio i 1998. godine na takmičenju Muzičke omladine Laureati Orfeja. Univerzitet u Novom Sadu mu je dodijelio Izuzetnu nagradu za umjetničku djelatnost.
Kao solista nastupao je sa Festivalskim orkestrom UBS Verbier Festival Orchestra (Švajcarska), Filharmonijom Novosibirska, Simfonijskim orkestrom Akademije umetnosti iz Novog Sada, Umetničkim ansamblom Stanislav Binički Vojske Srbije, Vojvođanskim simfonijskim orkestrom, Crnogorskim simfonijskim orkestrom, Beogradskim gudačkim orkestrom Dušan Skovran, Novosadskim kamernim orkestrom, Žebeljan orkestrom, Gudačkim orkestrom Camerata Panonnica, na koncertnim podijumima širom Srbije, regiona i Evrope.
Nastupao je na značajnim festivalima u Srbiji i inostranstvu, kao što su BEMUS, NOMUS, NIMUS, Međunarodna tribina kompozitora, Les Classiques de Villars (Švajcarska), Verbier Festival & Academy (Švajcarska), Reveries Musicales de Villars (Švajcarska), Y4Y – Bankok (Tajland), Muzički festival u Šlos Elmau (Schloss Elmau, Njemačka), Kotor-Art i A-Tempo (Crna Gora), Ohridsko leto (Makedonija), Granada Music Festival (Španija), Siena Summer Festival (Italija), Festival u Ljubljani (Slovenija), Mostarsko Proljeće (BiH) i Bregenzer Festspiele (Austrija).
Od 2000-2006. godine Aleksandar Tasić je bio solo klarinetista UBS Verbier Festival Orchestra (Švajcarska) sa kojim je nastupao u značajnim koncertnim salama svijeta, pod palicom slavnih dirigenata kao što su Džejms Livajn, Zubin Mehta, Kent Nagano, Volfgang Savališ, Valeri Gergijev, Klaudio Vandeli i drugi. Od 2006. godine stalni je solo klarinetista Verbier Festival Chamber Orchestra iz Švajcarske.
Od osnivanja Verbier Festival Junior Orchestra 2013. godine, radi kao ‘coach’ i jedan je od selektora za klarinet i drvene duvačke instrumente u tom omladinskom međunarodnom orkestru.
Snimao je za televizijske i radio stanice u zemlji i inostranstvu: RTS, BBC, ART TV, Nederland Radio 4, Mezzo, Medici TV. Na Akademiji umetnosti u Novom Sadu je redovni profesor Kamerne muzike, a od 2016. godine je profesor klarineta na FILUM-u u Kragujevcu. Od 2007. godine svira u kamernom duu sa gitaristom Zoranom Krajišnikom sa kojim je snimio CD Ben Ritmato e Deciso sa muzikom za klarinet i gitaru. Član je Kotor-Art tria koji čine pijanista Ratimir Martinović i violončelista Dmitri Prokofjev, sa kojima je nastupao na najprestižnijim festivalima u zemlji i inostranstvu .
Bio je član žirija na mnogobrojnim domaćim i međunarodnim takmičenjima za klarinet i kamernu muziku. Aleksandar Tasić je predstavnik čuvenog proizvođača opreme za duvačke instrumente, Vandoren (www.vandoren.com) iz Francuske, kao i američke kompanije Royal (www.royal-musical.com) koja izrađuje vrhunske klarinete.
Dmitrii Prokofiev, violončelista
Rođen je u Moskvi. Moskovski konzervatorijum je završio 2003. godine, a 2005. godine postdiplomske studije u klasi profesorke Natalije Gutman. Pobjeđivao je na omladinskim međunarodnim takmičenjima (Rusija, Italija, Austrija). Pobijedio je na međunarodnom takmičenju „A. Tansman“ (Poljska, 1998). Pobjednik je i dobitnik specijalne nagrade televizijskog kanala „Kultura“ na međunarodnom takmičenju „P.I. Čajkovski“ (Rusija 2002). Pobjednik je i dobitnik specijalne nagrade Zagrebačke filharmonije na međunarodnom takmičenju A. Janigro (Hrvatska,2008).
Od 2000. godine je solista državnog kamernog orkestra „Moskovski virtuozi“ pod rukovodstvom V. Spivakova. Od 2008. godine predaje violončelo na Moskovskom državnom konzervatorijumu„P.I. Čajkovski“.
Kao solista nastupao je u mnogim gradovima Rusije i u inostranstvu. Solo koncerte je održao na prestižnim mjestima kao što su Auditorium du Louvre u Parizu i Rudolfinum u Pragu. Kao solista svirao je u pratnji simfonijskih orkestara s dirigentima I. Golovčinom, M. Gorenštejnom, V. Spivakovim, J. Bašmetom, A. Rudinom, V. Poljanskim, L. Nikolajevom, D. Orlovom, V. Simkinom, R. Ledo (Španija), S. Vlasovom, M. Horvatom (Austrija), L. Korčmarom, E. Buškovom, A. Skuljskim, Z. Milerom (Češka) i G. Rinkjavičusom.
Učesnik je međunarodnih muzičkih festivala među kojima su festival Vladimira Aškenazija (Finska), festival u Krojtu (Njemačka), festival u sjećanje na Olega Kagana (Moskva), festival „Moskovska jesen“, Muzički festival u Viborgu, festival „Primavera classica“ (Moskva), muzički festival u Kolmaru (Francuska), Piano Festival u Antaliji, festival „Decembarske večeri“ (Moskva). Solo koncert koji je održao u maju 2003. godine u okviru međunarodnog festivala u Bergenu (Norveška) norveška štampa je proglasila za najbolji koncert u sezoni.
U kamernoj muzici saradjivao je sa najznačajnijim imenima klasične muzike kao što su Vladimir Spivakov, Džesi Norman, Natalija Šahovskaja, Natalija Gutman, Eliso Virsaladze, Edvard Bruner, Žan Giju, Ilja Gringolc, Olga Kern, Aleksandar Kobrin, Mihail Simonjan, Mihail Lidski, Jekaterina Skanavi, Elena Revič, Nikolaj Sacenko, Nikolaj Luganski...
Prvi kompakt disk D. Prokofjev je snimio u šesnaestoj godini s profesorom Moskovskog konzervatorijuma Aleksejem Nasedkinom (sonate za violončelo i klavir D. Šostakoviča i E. Griga). Godine 2004. kompakt disk je izdao s pijanistom Aleksandrom Kobrinom (djela Debisija, Bramsa, Šumana i Paganinija).
Ratimir Martinović, pijanista
Visoki intelektualizam, briljantna tehnika i originalnost, istovremeno suptilno lirska i moćno dramatična zvučanja sa bezbrojnim alhemijskim tonskim nijansama, obezbijeđuju pijanisti Ratimiru Martinoviću posebno mjesto i status među umjetnicima svoje generacije.
Od najranijih dana beskompromisno posvećen izvrsnosti u muzičkom izvođaštvu, Martinović je prešao put od mladog talentovanog pijaniste koji se kroz godine usavršavanja u okviru obrazovnih institucija, majstorskih kurseva i koncertnih podijuma širom planete, formirao u zrelog umjetnika karakterističnog izraza, profila i koncepta.
Rođen u Kotoru, nakon klase Emilije Sposojevičeve, preko novosadskih profesora Frederika Stankovića i Arba Valdme, našao je višegodišnjeg pedagoga u Kemalu Gekiću, jednom od najvećih virtuoza današnjice. Iako repertoarski i izražajno drugačijih usmjerenja, Martinović je kod Gekića učio punih sedam godina na Akademiji umetnosti u Novom Sadu i Internacionalnom univerzitetu Floride u Majamiju (SAD). Diplomirao je 1999. resitalom na kom je izveo Bahove Goldberg varijacije, Šopenove Četiri balade, Betovenovu Hamerklavir Sonatu i Prokofjevljevu Tokatu. Magistrirao je 2002. dirigujući i svirajući djela Mocarta i Hajdna, uz cjelovečernji Bahov resital.
Svestranost i nesvakidašnjost umjetničke ličnosti Ratimira Martinovića ne ogleda se samo u njegovim repertoarskim aspiracijama već se reflektuje i u dijapazonu njegovih djelovanja usmjerenih na unapređenje muzičke umjetnosti na prostorima sa kojih je potekao. Martinović je osnivač i direktor jedne od najuglednijih svetkovina umjetničke muzike na prostoru Balkana – festivala KotorArt u rodnom gradu, u okviru kog već 18 godina gostuju najznačajnija imena iz svijeta muzike. Štaviše, festival često programski referira na brojne aktuelne društvene teme, koje bivaju isprepletane sa muzikom, tvoreći nova zvučna svjedočanstva našeg doba. Martinović je aktivan i na pedagoškom planu - jedan je od najmlađih redovnih profesora u istoriji Univerziteta u Novom Sadu, imajući privilegiju da u svojoj klasi od svoje 24. godine samostalno formira generacije mladih pijanista.
Princip konstantnog ulaganja napora da se djeluje iznad svih prihvaćenih, dobro uhodanih standarda, vremenom je postao Martinovićev lični i umjetnički kredo koji njegova ostvarenja uzdiže, nerijetko, u neslućene visine. Nastupio je na preko 700 koncerata, sa preko 60 orkestara u Evropi, Aziji, Južnoj i Sjevernoj Americi u dvoranama kao što su Karnegi hol - Štern auditorium (Njujork), Park muzike (Rim), Rudolfinum i dvorana Dvoržak (Prag), Oriental art centar (Šangaj), dvorana Glen Gould (Toronto), Lisinski (Zagreb), Art centar (Seul), Međunarodni dom muzike (Moskva) te u Tokiju, Santa Barbari, Londonu, Vankuveru, Helsinkiju, Tubingenu, Braziliji, Pekingu, Fukuoki i drugdje, širom sveta. Među orkestrima sa kojima je svirao su i simfonijski orkestri Berlina, Istanbula, Meksika, Češkog radija, Tajlanda, Helsingborga, Plovdiva, Beograda ili kamerni orkestri Konzervatorijuma Čajkovski, Kalinjingrada, orkestar Viotti i brojni drugi. Martinović je čest gost žirija klavirskih takmičenja u Italiji, Velikoj Britaniji, Južnoj Africi, Turskoj, Njemačkoj, Hrvatskoj kao i voditelj majstorskih radionica klavira u Japanu, Portugalu, SAD, Poljskoj i drugdje.
Snimio je tri kompakt diska, jedan sa Goldberg Varijacijama J. S. Baha, drugi sa djelima Baha, Mocarta, Šopena, Bramsa i Prokofjeva dok posljednji sa kompletnim klavirskim opusom Vasilija Mokranjca izlazi u novembru 2019. godine.
Upravo je Vasiliju Mokranjcu (1923-1984.), jednom od najvećih kompozitora ovog dijela Evrope, Martinović posvećen od 2016. godine, čiji je kompletan klavirski opus premijerno izveo na gotovo trosatnom reistalu u Beogradu iste godine. Zajedno sa porodicom Mokranjac, Martinović jedan od osnivača i predsjednik fondacije Vasilije Mokranjac čiji je cilj očuvanje i unapređenje ostavštine velikog kompozitora, kao i plasman njegove muzike u regionalnim i svijetskim okvirima.
(Kotor Art)