Ekonomija

Nakon šest mjeseci intenzivnog rada, Ministarstvo ekonomskog razvoja pripremilo je nacrt Platforme ekonomskog oporavka.

Na današnjem Okruglom stolu ministar ekonomskog razvoja Jakov Milatović kazao je da „Izradu Platforme ekonomskog oporavka karakteriše potpuna otvorenost za sugestije koje su inicirane od strane Vlade tokom juna, jula, avgusta i septembra ove godine. Ovakav pristup predstavlja sveobuhvatan i holistički pristup izradi složenog dokumenta kakav je Platforma ekonomskog oporavka i potvrđuje otvorenost Vlade Crne Gore za sugestije od strane različitih aktera crnogorskog društva.“

Platforma predstavlja temelj za dalje dizajniranje konkretnih aktivnosti koji će se sprovoditi kroz strateška dokumenta Vlade Crne Gore. Finansijski plan za realizaciju pomenute Platforme za 2022 – 2026. godine iznosi 4,35 milijardi eura (kumulativno za period).

Imajući u vidu teško naslijeđeno stanje u zemlji, definisani su sljedeći principi: građani Crne Gore na prvom mjestu, stabilizacija demografske krize, oporavak javnih finansija, smanjenje nezaposlenosti, odgovorna socijalna politika, vladavina prava i nulta tolerancija na korupciju, zelena tranzicija i digitalna ekonomija, ohrabrivanje i njegovanje privatne inicijative, ravnomjeran regionalni rast i razvoj, ekonomija zasnovana na inovacijama i znanju, pozicioniranje Crne Gore kao destinacije održivog turizma, privlačenje stranih direktnih investicija, jačanje sistema kontrole, unaprijeđena koordinacija i planiranje infrastrukturnih projekata kao i regionalna saradnja u kontekstu ubrzanog pridruživanja EU.

Platforma ekonomskog oporavka sastoji se iz četiri dokumenta. U prvom dokumentu „Dijagnoza stanja crnogorske ekonomije“ na više od 150 strana je opisano teško ekonomsko stanje koje je 42. Vlada Crne Gore naslijedila: rekordan pad BDP-a, rekordan budžetski deficit, nediverzifikovana ekonomija, javni dug i visoke kamate, nezaposlenost među mladima, siva ekonomija i endemska korupcija, veliki regionalni dispariteti, složeno stanje u fondu PIO, demografska kriza, opadajući trend kreditnog rejtinga države, neadekvatna zastupljenost žena u društvu, visok iznos poreskog duga i slaba naplata poreza, visoka nelikvidnost, niska produktivnost privrede, kao i negativna međunarodna investiciona pozicija Crne Gore.

U drugom dokumentu „Analiza finansijskih iskaza privrednih subjekata od 2015. do 2020. godine sa dodatnim podacima„ analizirana je finansijska pozicija crnogorskih kompanija koje su predale finansijske iskaze. U detaljnim analizama (96 grafika i 113 tabela) daje se intenzivan pregled glavnih parametara iz finansijskih iskaza.

Prva dva dokumenta u suštini predstavljaju osnov za donošenje „politika na bazi dokaza“ i predstavljaju fundament za pripremu operativnih ciljeva, indikatora, prioriteta i mjera Platforme. Kao takvi, mogu koristiti ostalim organima vlasti na centralnom i lokalnom nivou, ali privatnim kompanijama i udruženjima u koncipiranju razvojnih politika.

Treći dokument „Dostavljene reforme i investicije od strane stakeholdera“ predstavlja sublimirane prijedloge od strane ključnih aktera crnogorskog društva. Ukupno je dostavljeno 118 prijedloga reformi i investicija od strane 53 ključnih aktera crnogorskog društva tokom perioda jun, jul, avgust i septembar 2021. godine. Ukupna vrijednost dostavljenih prijedloga iznosi 1,09 milijardi eura.

Četvrti dio Platforme ekonomskog oporavka „Operativni ciljevi, indikatori, prioriteti i mjere“, definiše šest operativnih ciljeva za realizaciju Platforme ekonomskog oporavka:

Makroekonomska stabilnost , snažne i održive javne finansije

Stabilizacija socio-demografskih izazova, jačanje kadrovskih potencijala

Diversifikacija ekonomije, redizajniranje turizma

Kvalitetnija realizacija infrastrukturnih projekata

Inovacije, digitalizacija i zelena ekonomija

Dobro upravljanje, efikasna koordinacija i monitoring strateških dokumenata i projekata

Kako bi se pratila realizacija operativnih ciljeva, predviđeno je 41 indikatora (13 kvalitativnih i 28 kvantitativna indikatora). Dodatno, definisane su 223 mjere kako bi se implementirali principi ekonomskog oporavka.

“Krajnji cilj Platforme ekonomskog oporavka je izgradnja srednje klase koja se može dogoditi samo uz stvaranje dobro plaćenih radnih mjesta za ljude koji će ostati da žive i rade u Crnoj Gori, kao i svođenje nejednakosti i siromaštva na prihvatljive nivoe. Dodatno, ostvarivanjem Platforme ekonomskog oporavka, Crna Gora će 2026. godine biti punopravna članica Evropske unije, sa jakim i nezavisnim institucijama, i sa prosječnim životnim standardom zemalja članica EU”, zaključio je Milatović.

Ministarstvo ekonomskog razvoja se zahvaljuje Evropskoj uniji na podršci u jačanju kapaciteta ministarstva kroz projekat „Uspostavljanje jedinstvene pristupne tačke za SME – institucionalna podrška Ministarstvu ekonomskog razvoja“, koji je implementiran od strane EBRD, a finansiran od strane EU kroz IPA II instrument pretpristupne pomoći.

(Ministarstvo ekonomskog razvoja)