Ekonomija

Tokom prva tri mjeseca od otvaranja, Centar za zaštitu biodiverziteta Jadrana „Akvarijum Boka“ je obišlo više od 8.500 posjetilaca, ne računajući djecu mlađu od šest godina kojima se karta ne naplaćuje.

To je Radio Kotoru kazala viša naučna saradnica u Institutu za biologiju mora Univerziteta Crne Gore, dr Branka Pestorić.

Kako navodi, posjete su uglavnom porodične, a do sada su ovu organizacionu jedinicu Instituta posjetili i đaci skoro svih osnovnih škola iz okruženja.

,,Akvarijum je otvoren u zadnjoj sedmici prošle školske godine, tako da smo tada imali veliki broj posjeta škola i vrtića, posjete učenika nastavljene su tokom septembra, a intezivnije su bile tokom Dječije nedjelje. Zabilježen je veliki broj porodičnih posjeta, što potvrđuje da su roditelji zaista prepoznali značaj ove edukativne ponude. Važno je  djecu podstaći da ubuduće bolje brinu o živom svijetu u moru”, poručila je Pestorić.

Ona je podsjetila da je u ovoj naučnoj ustanovi  sedamdesetih i osamdesetih godina bio postavljen akvarijum koji je služio isključivo u naučne, odnosno eksperimentalne svrhe.

,,Osim što smo Akvarijum otvorili za javnost, danas on služi i zaposlenima naše ustanove za određena istraživanja u kontrolisanim uslovima”, rekla je Pestroić.

Podsjetimo, ideja o osnivanju Akvarijuma postojala je dugi niz godina, a prilika da se to zaista i realizuje ukazala se prije četiri godine, kada je preko ambasade kraljevine Norveške u Beogradu obezbjeđena donacija u vrijednosti od ukupno 750.000 eura za realizaciju ovog projekta kroz tadašnji projekat “Monte aqua”.

Osim toga, vrlo značajna sredstva za dio opreme izdvojilo je tadašnje Ministarstvo poljoprivrede i ruralnog razvoja i Svjetska banka kroz projekat “Midas 2”, u iznosu od 370.000 eura, a za uređenje dvorišta pomoglo je i Javno preduzeće za upravljanje morskim dobrom.

,,Prvi crnogorski javni akvarijum, na površini od 300 kvadrata u palati Radoničić, prikazuje raznolikost i značaj morskih divljih životinja sa posebnim fokusom na Jadransko more. Organizmi su smješteni u ukupno 16 bazena podijeljenih u tri prostorije, koje su odvojene i tematski različito obrađene. Prva prostorija predstavlja Svjetsko i Mediteransko more, druga Jadransko more, dok  treća u kojoj se nalazi otvoreni bazen, predstavlja Bokokotorski zaliv”, saopštila je Pestorić.

Za sada je, kaže, naseljeno oko 50 biljnih i životinjskih vrsta.

“Svi organizmi koji se mogu vidjeti u akvarijumu su ulovljeni  u našem moru u saradnji sa ribarima, kao i zahvaljujući trudu i radu naših kolega ronioci iz Instituta koji su obezbjeđuju organizme”, napominje Pestorić.

Najveću pažnju posjetilaca, dodaje, privukle su raže koje se nalaze u otvorenom bazenu.

,,Na  početku je ideja bila da to bude tach pool, odnosno bazen u kojem bi posjetioci mogli doći u bliži kontakt sa organizmima. Međutim, sada je to zabranjeno, zato što je tu aktivnost bilo teško kontrolisati. Pored nje imamo ribu draganu poznatu i pod nazivom riba pauk, koja važi za najopasniju vrstu u Jadranu, jer ima otrovno leđno peraje modifikovano u bodlju, koja može da izazove bolne reakcije. Imamo jastoge i ribe koje su dosta komercijalizovane kod nas kao što su brancini, orade, arbuni. Tu su i  meduze od kojih trenutno imamo dvije vrste. Djeci je naročito interesantan morski konjić, zbog činjenice da kod ove vrste mužjaci rađaju žive mlade”, objašnjava Pestorić.

Proces naseljavanja Akvarijuma započet je prije godinu dana i za taj period već postoje zaokruženi ciklusi nekih organizama, poput ingljuna odnosno šila, koji su već dali potomstvo.

,,Kada je riječ o pozadini i dekoracijama unutar samih bazena, one su rađene po uzoru na fotografije koje su izvođači dobili od naših kolega, tako da one oslikavaju naše podmorje, tako da posjetioci imaju kompletnu sliku. Morskim organizmima je neophodan i zaklon kako bi se osjećali sigurno, pa su jedna od dekoracija amfore, dok smo neke zaklone sami pravili pomoću kamenja kako bi se ti organizmi osjećali kao u prirodnoj sredini. Ipak, ne smijemo zaboraviti da je njima to velika promjena i da se oni sada nalaze u kontrolisanim uslovima, koji njima nisu svojstveni”, ispričala je Pestorić.

Sve organizme sakupljaju po posebnim protokolima, a oni prolaze vrijeme karantina u akvarijumu koji nije vidljiv za posjetioce, u kojem provode minumum tri sedmice.

“To vrijeme dovoljno da se na njima ispolje neki negativni efekti ukoliko ih imaju.Vodu crpimo pomoću pumpi koje su postavljene ispod Instituta sa oko 15 metara dubine, ta voda prolazi značajnu filtraciju do samih bazena. Imamo pješčane filtere koji služe za odvajanje krupnijih čestica iz vode, proteinske filtere koji odvajaju masnoću iz bazena, zatim, UV filtraciju koja jako značajna za regulaciju broja bakterija i parazita i biološku filtraciju, koja sadrži određene vrste bakterija koje služe za regulaciju nitrita, nitrata i amonijaka kao najštetnijeg nutrijenta koji se nalazi u vodi”, zaključila je Pestorić.

“Akvarijum Boka” za posjetioce je otvoren od srijede do nedjelje od 11 do 19 sati.