Ekonomija

Javna tribina o Elaboratu procjene uticaja na životnu sredinu za izgradnju dalekovoda Lastva-Kotor (dionica Lastva-Trojica) održana je danas u palati Bizanti.

Događaju su prisustvovali, ispred Agencije za zaštitu životne sredine Emir Redžepagić, Sekretarijata za zaštitu prirodne i kulturne baštine Opštine Kotor savjetnica Jelena Vuković, a u ime obrađivača, firme “Eko energy consulting”, Danilo Medenica, diplomirani biolog i direktor Danilo Barjaktarović.

Investitor je „Crnogorski Elektroprenosni Sistem” AD iz Podgorice.

Kako navodi Medenica, Elaborat procjene uticaja na životnu sredinu sastoji se od 14 poglavlja.

“S obzirom na to da je ovaj elaborat takođe i sastavni dio šire procedure izrade i sprovođenja postupka procjene uticaja na životnu sredinu po međunarodnoj metodologiji koja se radi za potrebe finansiranja (to je njemačka razvojna banka KFW), moram istaći da je prilagođen međunarodnim standardima”, kaže Medenica.

U elaboratu se, navodi on, nalaze opšte informacije o obrađivaču elaborata, investitoru i najbitnijim karakteristikama samog projekta. Radi se o trasi dalekovoda koja je definisana urbanističko-tehničkim uslovima koje je izdalo resorno ministarstvo 2019. godine.

“Projekat podrazumijeva izgradnju 110 kilovoltnog dalekovoda Lastva Kotor koji je planiran radi obezbjeđenja dvostranog napajanja trafostanice Kotor i uklapanja novoizrađene trafostanice Lastva u 110 kilovoltnu mrežu”, pojašnjava Medenica.

Prema njegovim riječima, dužina trase dalekovoda iznosi 9 523 metara i za potrebe realizacije ovog projekta predviđena je dodatna izgradnja pristupnih puteva u dužini od oko 11 hiljada metara.

“Opis lokacije se odnosi kako na biološku, tako i na geografsku i kulturnu komponentu, te na socio-ekonomske aspekte. Kroz istraživanje samog područja u toj ekološkoj komponenti utvrđeno je prisustvo preko 342 florističke vrste, na samoj trasi dalekovoda identifikovano je 13 tipova natura 2 hiljade staništa, a takođe je identifikovano i 11 endemičnih vrsta i podvrsta”, rekao je Medenica.

Kako ističe, projekat se realizuje u neposrednoj blizini i široj zoni zaštićenog kulturnog dobra Kotora na UNESCO-voj listi.

“U Elaboratu je opisano šta znači formiranje i održavanje same trase kojom dalekovod prolazi, gdje je najosjetljiviji dio sama sječa šumske mase koja se nalazi u koridoru. Tu treba uzeti u obzir da, zbog bezbjednosti izgradnje samog dalekovoda i kasnije u ekploatacionoj fazi njenogov održavanja, postoje određeni standardi koji se moraju ispoštovati”, ističe Medenica.

Širina trase varira od konfiguracije terena i tipa šumskog rastinja.

“Najbitniji standardi koji se moraju ispoštovati su da svako stablo u slučaju eventualnog pada ili iz bilo kojeg razloga, ne smije da bude bliže od 30 metara od same trase kuda prolaze kablovi i stubovi”, objašnjava Medenica.

Površina trase je, kaže, procijenjena na oko 500, dok je površina pristupnih puteva oko 45 hiljada metara kvadratnih.

Prosječna širina pristupnog puta je 4 metra kako bi mašine mogle slobodno da manevrišu i da ne bi dolazilo do zastoja prilikom izgradnje, a kasnije i prilikom održavanja dalekovoda.

Medenica kaže da je u Elaboratu dat i prijedlog materijala koji će biti korišćeni prilikom izgradnje dalekovoda, kao i procjena zagađujućih materija, otpada koji može da nastane u samom procesu kako izgradnje, tako i funkcionisanja samog projekta.

Procijenjeni su, kaže, i uticaji na životnu sredinu poput kvaliteta vazduha, vode, zemljišta, zdravlja stanovništva.

“Značajniji su uticaji buke i potencijalno jonizujuće zračenje. Takođe značajni su i  vizuelni uticaji.

Na osnovu analize svih uticaja vizuelni kao i uticaj na biološku komponentu samog projekta (koji se odnosi na samu trasu) jedini su uticaji koji su značajni i koji predstavljaju pravi problem u relaziaciji ovog projekta iz razloga što sama trasa stvara trajni uticaj na okolinu. Takođe, vegetacija koja raste ispod same trase mora stalno da se uklanja i da se održava, kako ne bi ugrozila funkcionisanje samog projekta” – objašnjava Medenica.

Među ostalim uticajima, ističe on, procijenjeni su oni koji nastaju uslijed nepredviđenih okolnosti.

“To su havarije koje mogu da nastanu uslijed prirodnih nepogoda i pojave požara.

Na samom početku izrade projekta treba odrediti nulto stanje buke i jonizujućeg zračenja. I da se kasnije u određenim periodičnim intervalima u fazi funkcionisanja samog projekta prate ti parametri kako bi investitor i upravljač tim projektom imao punu predstavu o tome na kakav način se mijenjaju i koje mjere se dalje u skladu sa tim dalje uvode.

Ljudi koji su pod uticajem realizacije samog projekta jeste prije svega, stanovništvo koje živi u blizini dalekovoda i radnici na projekta” – objašnjava Medenica.

Kako navodi Barjaktarović, crkva Svetog Ilije u Nalježićima je četrdesetak metara  udaljena od trase.

“Naglasili smo da posebno treba uzeti preporuke date u Rješenju o konzervatorskim uslovima za izgradnju predmetnog dalekovoda koje je 19. novembra 2019. donijela Uprava za zaštitu kulturnih dobara Opštine Kotor.

Prepoznali smo važnost same lokacije, ne samo prirodnog, nego i kulturnog dobra” – ističe Barjaktarović.

Podsjetimo, rok trajanja javne rasprave i dostavljanje primjedbi i mišljenja u pisanoj formi, na adresu Agencije za zaštitu životne sredine, je do 18. aprila.

Uvid u dostavljenu dokumentaciju moguće je ostvariti u prostorijama Agencije za zaštitu životne sredine ulica IV Proleterske 19, II sprat, kancelarija broj 216 i u Sekretarijatu za zaštitu prirodne i kulturne baštine Opštine Kotor, radnim danima od 9 do 12 časova.

Elaborat je moguće preuzeti sa sajta Agencije za zaštitu životne sredine www.epa.org.me.