Društvo

Političke partije imaju ključnu ulogu u procesima donošenja odluka u javnom interesu, a u tom kontekstu i unaprjeđenja položaja osoba sa invaliditetom, a to mora biti zajednički poduhvat svih političkih aktera, bez obzira na ideološku profilaciju i političku istoriju odnosa među političkim subjektima, jedan je od zaključaka treninga „Promocija inkluzije i prevencija diskriminacije prema osobama sa invaliditetom“, koji je Centar za građansko obrazovanje (CGO) organizovao od 26. do 28. jula, u okviru projekta „Ravnopravnost za sve – diskriminacija NE!“, i uz podršku Ministarstva pravde, ljudskih i manjinskih prava Crne Gore.

Cilj treninga bio je jačanje svijesti predstavnika političkih partija o štetnosti predrasuda, stereotipa, diskriminacije i isključivanja osoba sa invaliditetom, a imajući u vidu da partijske politike značajno mogu uticati na adekvatno oblikovanje stavova javnosti. U okvirudevet sesija, predstavnici političkih partija su sa prominentnim trenerima, predavačima i radioničarima obrađivali teme ljudskih i manjinskih prava i zaštitnih mehanizama, pojma invaliditeta, značaja socijalne inkluziju OSI i inkluzivnog obrazovanje, a sve to uz primjere dobre prakse borbe i boraca za prava osoba sa invaliditetom. Posebno su izučavani elementi diskriminacije i prevencija diskriminacije prema OSI, uz identifikovanje i dekonstrukciju predrasuda i stereotipa prema OSI. Konačno, predstavnicima političkih partija predočeni su nalazi istraživanja o zastupljenosti pitanja osoba sa invaliditetom u programima političkih aktera parlamentarnih izbora 2020, a u završnici učesnici su razmatrali konkretne modele građanske i političke participacije osoba sa invaliditetom.

Trening je otvorio državni sekretar Ministarstva pravde, ljudskih i manjinskih prava Crne Gore i šef RG za poglavlje 23, Bojan Božović. „Ljudska prava su manje-više brojna a sadržinski veoma kompleksna i ima ih onoliko koliko ih je političkom borbom osvojeno, odnosno onoliko koliko ih je iz političko-etičkih zahtjeva pretvoreno u pozitivno pravo, “ naveo on tom prilikom. Božović je ljudska prava ocijenio antropocentričnim. „Nosioci ovih veoma posebnih subjektivnih prava mogu biti samo ljudi, i to u početku ljudi samo individualno a danas sve više i kolektivno, kao grupe. Iz tog razloga ih imamo pravo uživati svi, bez razlike, bez diskriminacije“, pojasnio je on.

Izvršna direktorka Udruženja mladih sa hendikepom Crne Gore, Marina Vujačić, tokom sesije koju je vodila ocijenila je: „Učešće osoba s invaliditetom u većini javnih sfera se i dalje prikazuje kao dobročinstvo društva, a ne najprirodnija stvar i realna potreba da bi cijelo društvo moglo napredovati.“ Vujačić vidi presudno važnom ulogu političkih partija u potpunom uključivanju osoba sa invaliditetom. „Političke partije su često ne samo, kao konstituenti vlasti i kreatori politika, već i kreatori javnog mnjenja, odgovorne za odnos društva prema osobama s invaliditetom. Zato poruke, ali i djelovanje, političkih partija mora podrazumijevati prihvatanje osoba s invaliditetom kao jednako dostojnih prava, ravnopravnosti i učešća u društvu i u procesima donošenja odluka,“ naglasila je ona.

Učesnici treninga bili su predstavnici 11 političkih partijia - Demokratske partije socijalista (DPS), Ujedinjene reformske akcija (URA), Demokratske Crne Gore (Demokrate), Socijaldemokratske partije Crne Gore (SDP), Socijaldemokrata Crne Gore (SD), Nove demokratske snage FORCA (FORCA E RE DEMOKRATIKE), Radničke partije, Socijalističke narodne partije (SNP), DEMOS-a, Prave Crne Gore i Demokratske narodne partije (DNP).

Željka Ćetković, koordinatorka programa Aktivno građanstvo

Centar za građansko obrazovanje (CGO)