Društvo

Tekst: Biljana Marković

Foto: Radio Kotor / B.M.

U susret sjutrašnjoj sjednici Skupštine Crne Gore u Kotoru je danas održan sastanak predsjednika primorskih opština sa kojeg je upućen poziv predsjedniku Skupštine Crne Gore (SCG) Andriji Mandiću da u dnevni red zasijedanja uvrsti prijedloge izmjena zakona o morskom dobru.

Predsjednik Opštine Kotor, Vladimir Jokić, izrazio je zahvalnost poslanicima koji su podnijeli zahtjev za dopunu dnevnog reda Skupštine Crne Gore, kao i Tonćiju Janoviću iz Pokreta Evropa sad i Nikoli Janoviću iz Demokratske partije socijalista koji su javno podržali ovu inicijativu.

“Time dolazimo do trenutka kada su svi poslanici koji predstavljaju građane u Skupštini Crne Gore sa Crnogorskog primorja jedinstveni u podršci našeg predloga zakona. Pozivam predsjednika Skupštine Crne Gore i poslanike, nebitno kojoj političkoj grupaciji pripadaju, da sjutra podrže predlog za dopunu dnevnog reda, da podrže zakone koje smo predložili, a tiču se morskog dobra i na taj način vrate građanima primorja mogućnost da se u budućnosti pitaju o svojoj sudbini, svojoj kući i vratima svoga doma. To bi bio istorijski trenutak za Crnu Goru. Kao odgovorni ljudi koji predstavljaju građane ovih opština, znaćemo da se odnesemo i ukoliko bude drugačije”, kazao je Jokić.

Predlog Vlade Crne Gore i Ministarstva urbanizma, koje je pokrenulo proceduru izrade Nacrta novog Zakona o morskom dobru i pozvalo ih da delegiraju svoje predstavnike su, napominje, jedinstveno odbili.

“Odbili smo da učestvujemo u bilo kojoj radnoj grupi, ili u izradi bilo kakvog nacrta ili učestvovanju u bilo kakvom procesu dok se ne izjasne o onome što smo mi predložili. Ignorantski odnos ne prihvatamo, za dijalog smo više nego otvoreni”, poručio je Jokić.

Učesnici sastanka pozvali su nadležne da urade “sve što je u njihovoj moći” da se intenziviraju radovi na svim saobraćajnicama na Crnogorskom primorju, posebno na trasi budućeg bulevara Jaz-Tivat.

“Ako je potrebno da se organizuje rad u tri smjene kako bi bulevar bio spreman za narednu turističku sezonu, ali i kako bi svi drugi putni pravci od Debelog brijega do granice sa Albanijom bili prohodni i spremni da dočekaju turiste”, naveo je Jokić.

Čelnici šest primorskih opština razgovarali su danas i o odlaganju komunalnog otpada, te su potpisali izjavu, i uputili je premijeru Milojku Spajiću i Vladi Crne Gore, kojom traže da država “hitno uradi sve što je u njenoj moći” da se prošire kapaciteti regionalne deponije “Možura” u Baru.

Postoji prijetnja da “Možura” u narednoj godini ispuni svoje kapacitete i da opštine Crnogorskog primorja nemaju, kazao je Jokić, gdje da odlažu svoj komunalni otpad.

Gradonačelnici primorskih opština, koje je na početku ujedinila tema morskog dobra, i u narednom periodu će, najavio je Jokić, održavati sastanke u vezi svih tema koje “opterećuju” ove opštine.

“Od države Crne Gore i Vlade Crne Gore ne zahtjevamo posebne privilegije. Zahtjevamo samo da se prema Crnogorskom primorju odnosi onako kako ono to zaslužuje - kao glavnom zamajcu crnogorske ekonomije i crnogorskog razvoja”, poručio je Jokić.

Da se Skupština Crne Gore od kraja prošle godine do danas nije izjasnila o predlozima novih zakonskih rješenja koja su predložili čelnici šest primorskih opština, te da je u međuvremenu stigao predlog novog zakonskog rješenja, gdje se od opština traži da predlože članove radne grupe i da krenu u novu zakonsku proceduru, podsjeća predsjednik Opštine Tivat Željko Komnenović.

“U ime svih opština sa primorja želim da saopštim da se nećemo uključivati u radne grupe, davati mišljenja, niti nastaviti bilo kakvu komunikaciju dok se ne završi skupštinska procedura vezano za naše predloge zakonskih rješenja koji su od kraja prošle godine u skupštinskoj proceduri, sada već i formalno”, rekao je Komnenović.

Ukoliko se njihovi predlozi ne usvoje i “nastavi se ignorantski odnos” prema njihovim zahtjevima za suštinsku decentralizaciju i vraćanje javnog interesa građanima primorja, primorske opštine će, naglašava, komunikaciju sa Ministarstvom uređenja prostora, a posebno sa Javnim preduzećem za upravljanje morskim dobrom (JPMD) Crne Gore, svesti na minimum.

“Ne želimo prekid dijaloga, ali moramo da pošaljemo jasnu poruku da se ignorantski odnos prema našim zahtjevima ne smije i ne može nastaviti. Zadnji je trenutak da Vlada Crne Gore, resorno ministarstvo i Javno preduzeće stane na loptu i dobro promisli o narednim koracima i odnosu prema zahtjevima primorskih opština”, kazao je Komnenović.

On je najavio da će sa svim zahtjevima primorskih opština u vezi decentralizacije i vraćanja ustavne nadležnosti lokalnim samoupravama po pitanju upravljanja prostorom upoznati stalnog izvjestioca Evropskog parlamenta za Crnu Goru Marjana Šareca, i tražiti podršku Evrope koju su već imali na radnom sastanku u Zajednici opština.

Prema ocjeni predsjednika Opštine Budva, Nikole Jovanovića, sjutrašnje zasijedanje Skupštine Crne Gore biće pravi test za “one koji se pozivaju da sve rade da bi Crna Gora ušla u Evropsku uniju (EU)” prihvatajući, ili ne prihvatajući osnovni princip na kojem EU postoji, a to je sistem decentralizacije.

“Decentralizacija podrazumijeva vraćanje resursa građanima primorskih opština, ulaganje onamo gdje se novac ubira. Iako znamo da je turizam glavna privredna grana, onda je potpuno jasno da budžet Crne Gore, da ekonomska i finanijska situacija Crne Gore, zavisi od ovih šest primorskih opština i da to konačno treba uvažiti. To posebno podrazumijeva da poslanici sjutra prihvate realnost, a to je da građani primorskih opština žele da se plaže, kao vrijedan resurs, vrate njima na upravljanje, a da lokalne samouprave preuzmu odgovornost za upravljanje obalom, dok bi Vlada Crne Gore preko regulatorne agencije mogla da nastavi da vrši svoja prava i kontroliše prostor koji prirodno pripada opštinama. Dakle, mi nismo ništa tražili što do 1992. godine nije pripadalo opštinama, već da se uvaži opravdan zahtjev ukoliko želimo da idemo na putu EU da ispunjavano te važne kriterijume”, rekao je Jovanović.

On je kazao da je umjesto decentralizacije izvršen unazadni proces upravo centralizacije, te da je saglasnost za davanje idejnog rješenja za privremene lokacije u zoni morskog dobra izuzeta opštinama i prebačena u nadležnost glavnog državnog arhitekte kao jednu službu.

“Na taj način ne samo što je izvršena centralizacija, već je izvršena neefikasna centralizacija posla, jer umjesto 21 službe glavnog gradskog arhitekte, sada imate samo jednu službu koja neće moći da sagleda sve zahtjeve i da blagovremeno donese rješenja. Mi kao lokalne samouprave nećemo prihvatiti poziv, mišljenje, ili preporuku Vlade da kršimo zakon i na to smo pravovremeno upozoravali, da bi neko prikrio svoju nesposobnost i pogrešno donošenje zakonskih tekstova. Umjesto toga pozivamo Vladu da nam više ne šalje nezakonita uputstva, već da donese podzakonski akt u formi odluke, ili obaveznog uputstva, gdje će nam dati pozitivno-pravne korake kako da ovu turističku sezonu, koliko je to moguće, dočekamo spremno, odnosno prevaziđemo problem koji je napravilo JP Morsko dobro i Vlada o netransparentnom i nepravovremenom zakupu javnih kupališta i da zajedno sa nama donese pravnu situaciju koja će biti čista za građane na način koji će to učiniti i kako je jedino moguće, kroz formu odluke Vlade ili podzakonskog akta koji će za nas biti obavezujući, zajedno sa održivim pravnim osnovama”, kazao je Jovanović.

Primorske opštine, pojašnjava predsjednik Opštine Bar, Dušan Raičević, predlažu transformaciju JP za upravljanje morskim dobrom Crne Gore u format regulatorne agencije.

“Ona će, ukoliko se usvoje predložena zakonska rješenja, biti tu da da određene obavezujuće smjernice lokalnim samoupravama koje ćemo morati da poštujemo ukoliko želimo da na kvalitetan način, a ja znam da mi to možemo i da imamo dovoljno sposobnosti da kvalitetnije i na transparentiji način upravljamo najvrijednijom resursom primorskih opština, a to je zonom morskog dobra”, kazao je između ostalog Raičević.

Uz poziv predsjedniku SCG da u dnevni red sjutrašnjeg zasijedanja uvrsti predlog izmjena zakona o morskom dobru, predsjednik Opštine Herceg Novi, Stevan Katić, izrazio je očekivanje da će ova inicijativa biti usvojena velikom većinom.

“Očekujem čak i dvotrećinsku podršku poslanika ka ovoj decentralizaciji”, rekao je između ostalog Katić.

Na dnevnom redu sjutrašnjeg zasijedanja SCG biće Prostorni plan Crne Gore, podsjeća predsjednik Opštine Ulcinj Genci Nimanbegu, koji očekuje da se o ovom dokumentu ne raspravlja “na tako brz način” kako bi lokalne samouprave imale vremena da ga analiziraju.

“Suočeni sa pitanjima solane, na koji je način uvrštena u Prostorni plan 2008. godine, mi smo veoma oprezni. Pozivamo sve poslanike da to raspravljaju, konačno i da usvoje, ali i da mi imamo vremena, ne samo analizirati, nego i dati mišljenja na dokument koji je drugi po važnosti u državi poslije Ustava”, poručio je između ostalog Nimanbegu.