Društvo

UNEP je sa partnerima razvio novi izvještaj o prioritetnim intervencijama potrebnim za smanjenje plastične ambalaže u morskoj i životnoj sredini za Albaniju, Bosnu i Hercegovinu i Crnu Goru. 

U izvještaju se procijenjuje da oko 4kg otpada od plastične ambalaže hrane i pića godišnje po stanovniku, završava na neuređenim odlagalištima. Ukupno na kontrolisanim deponijama odloži oko 34kg po stanovniku, za razliku od Hrvatske gdje ovaj procenat iznosi 8kg. U susjednoj Albaniji količina nepravilno odloženog otpada iznosi 14kg po osobi, a u Bosni i Hercegovini 7kg.

Procjenjuje se da je bolji prihvat plastične ambalaže u Crnoj Gori posljedica visoke koncentracije stanovništva u urbanim sredinama, u kojima se većina sakuplja otpada.

S obzirom na to da je Crna Gora, kao potpisnica Barselonske konvencije i obavezama proisteklim iz Okvirne direktive o morskoj strategiji, preuzela odgovornost sprovođenja preventivnih  mjera vezanih za upravljanje otpadom i zaštitu morske sredine. U tom smislu ključni korak je da se razvije baza podataka po ovom pitanju uz odgovarajući program praćenja morskog otpada na nacionalnom i lokalnom nivou.

U izvještaju se procenjuje se da se 21.000 tona plastične ambalaže plasira na crnogorsko tržište kao potrošački i ne-potrošački dio proizvoda godišnje, od čega oko 2.300 tona će završiti direktno na neuređenim odlagalištima i smetlištima, a preostalih 89% (18.690) na kontrolisanim deponijama. Od ovoga reciklira se zanemarljiva količina od 140 tona godišnje.

Potrebno je hitno poboljšati sistem upravljanja otpadom, uvesti efikasnu primjenu principa proširene odgovornosti proizvođača, posebno uzimajući u obzir činjenicu da 35% plastične ambalaže pristiže iz uvoza. Iako je sistem proširene odgovornosti proizvođača prepoznat u Zakonu o upravljanju otpadom on ne funkcioniše zbog čega bi pored donošenja podzakonskih akata trebalo prilagoditi, odnosno učiniti primjenjivim i efikasnim postojeće zakonske odredbe iz Zakona.

Jako fokusiranje na pojedine mjere, poput npr. reciklaže otpada takođe neće dati dobre rezultate ako se ne kombinuje sa drugima poput eko brendiranja koje u Ekološkoj državi ima snažan potencijal, jačanja linije domaće bez-ambalažne proizvodnje robe, ozelenjavanje javnih nabavki i sl.

 (NGO Green home)

Foto: euic.me