Društvo

Povodom obilježavanja Dana oslobođenja i Dana opštine Kotor, Udruženje boraca Narodnooslobodilačkog rata i antifašista (UBNORA) Kotor podsjetilo je javnost na ključne događaje i žrtve u borbi za slobodu grada tokom Drugog svjetskog rata.

Kotor je oslobođen 21. novembra 1944. godine zahvaljujući zajedničkoj akciji Druge dalmatinske brigade i Prve bokeljske brigade. Nakon oslobođenja Risna, jedinice Druge dalmatinske brigade (2. i 4. bataljon), zajedno sa Trećim bataljonom Prve bokeljske brigade, nastavile su napredovanje prema Perastu, Orahovcu, Dobroti i Kotoru. Četvrti bataljon Prve bokeljske brigade napadao je Kotor iz pravca Dobrote i Škaljara, dok je Prvi bataljon Druge dalmatinske brigade prodirao iz pravca Tivta.

Jedinice 4. bataljona Prve bokeljske brigade ušle su u oslobođeni Kotor u ranim jutarnjim časovima, dok su pripadnici Druge dalmatinske brigade stigli nekoliko sati kasnije, oko 11 sati.

Druga dalmatinska proleterska brigada, formirana 3. oktobra 1942. godine podno Dinare, postala je simbol izuzetne hrabrosti. U njenim redovima bili su borci svih društvenih slojeva iz Sjeverne i Srednje Dalmacije i primorskih ostrva. Brigada je tokom svog djelovanja često bila na prvim linijama fronta, a Tito ju je opisao kao presudnu u bitkama poput povlačenja glavnih snaga preko Sutjeske.

U oktobru i novembru 1944. godine, brigada je bila angažovana u borbama za konačno oslobođenje Trebinja, Dubrovnika i mjesta u Boki Kotorskoj. Među brojnim poginulim borcima izdvajaju se i oni koji su dali živote za oslobođenje Risna i Kotora.

U opštini Kotor danas se nalaze brojni spomenici posvećeni Narodnooslobodilačkoj borbi, poput onih na Krivoj ulici, u Ljutoj, Perastu i Risnu. Iako neki od njih sadrže netačne podatke ili neobilježene borce, UBNOR Kotor nastoji da popravi ovo stanje i očuva spomenike kao trajne simbole antifašističke borbe.

Predsjednik UBNORA Kotor, Jovo M. Bećir, naglasio je da "Crna Gora nema neznanih junaka" te da je važno sačuvati sjećanje na poginule borce i njihove žrtve. On je istakao kako spomenici Narodnooslobodilačkoj borbi predstavljaju ne samo historijsko naslijeđe nego i podsjetnik na vrijednosti slobode i antifašizma.

Duga lista imena poginulih boraca Druge dalmatinske brigade svjedoči o ogromnoj cijeni koju su platili za slobodu Boke Kotorske. Među njima su bili borci različitih nacionalnosti i porijekla – Hrvati, Srbi, Crnogorci, pa čak i mladi članovi SKOJ-a, što dodatno svjedoči o zajedničkoj borbi naroda Jugoslavije protiv fašizma.

UBNORA Kotor apeluje na društvo i nadležne institucije da prepoznaju značaj očuvanja spomenika Narodnooslobodilačkoj borbi, jer oni nisu samo dio istorije već i simbol univerzalnih vrijednosti slobode, hrabrosti i zajedništva.

Na ovaj dan sjećamo se ne samo oslobođenja Kotora, već i svih onih koji su svoje živote dali za budućnost koja će biti oslobođena fašizma. Poruka UBNOR-a Kotor jasna je: spomenici NOB-a moraju ostati trajni simbol antifašističkih vrijednosti i podsjetnik na herojsku borbu naroda za slobodu, navodi se, između ostalog, u saopštenju predsjednika UBNORA Kotor, Jovo M. Bećira.