Društvo

Zdravstvena bezbjednost, kvalitet i hranljiva vrijednost hrane je od fundamentalnog značaja za zdravlje.

Zdravstveno bezbjedna hrana je ona hrana koja ne sadrži mikrobiološke, hemijske, niti fizičke kontaminente i koja nakon konzumiranja neće dovesti do poremećaja zdravlja.

Generalna skupština Ujedinjenih nacija ustanovila je Svjetski dan bezbjednosti hrane 2018. kako bi podigla svijest o ovom važnom pitanju. SZO i Organizacija Ujedinjenih nacija za hranu i poljoprivredu (FAO) zajednički olakšavaju obilježavanje Svjetskog dana bezbjednosti hrane, u saradnji sa državama članicama i drugim zainteresovanim stranama.

Bolesti koje se prenose hranom čine oko 600 miliona poremećaja zdravlja godišnje i odnose 1 od 10 ljudskih života širom svijeta. Podaci ukazuju da je među njima oko 40% djece mlađe od 5 godina, odnosno 125 000 smrtnih slučajeva svake godine. Te bolesti ometaju socioekonomski razvoj opterećujući sisteme zdravstvene zaštite i nanose štetu nacionalnim ekonomijama, turizmu i trgovini.

Ovogodišnja tema, „Bezbjednija hrana, bolje zdravlje“, naglašava ulogu koju bezbjedna hrana igra u obezbjeđivanju zdravlja i blagostanja ljudi i poziva na set specifičnih akcija kako bi hrana bila bezbjednija.

Problemi sa nebezbjednom hranom se konstatuju, uglavnom tek nakon što se dese, pa se zdravstveni sistem bavi posledicama umjesto sprečavanjem uzroka problema. Zbog toga se sve više pristupa novom modifikovanom sistemu za zdravstvenu bezbjednost hrane u kojem je glavni fokus na prevenciji i higijeni proizvodnih procesa.

Nebezbjedna hrana je uzrok mnogih bolesti i doprinosi  pogoršanju  zdravstvenih stanja kao što su poremećaj rasta i razvoja, nedostatak mikronutrijenata, nezarazne i zarazne bolesti, kao i mentalne bolesti. Srećna okolnost je što se većina bolesti koje se prenose hranom mogu spriječiti pravilnim rukovanjem hranom i kontinuiranom edukacijom o higijeni i bezbjednosti hrane.

Zdravstvena bezbjednost hrane je zasnovana na nauci. Nije moguće na osnovu izgleda ili mirisa hrane utvrditi da li je ona zdravstveno bezbjedna ili ne, ali naučnici su razvili testove i alate koji detektuju uzročnike nebezbjedne hrane. Naučnici koji se bave zdravstvenom bezbjednošću hrane među kojima su mikrobiolozi, veterinari, ljekari - higijenolozi, tehnolozi i toksikolozi, ukazuju na najbolje i najbjezbednije načine rukovanja hranom, od proizvodnje, obrade, rukovanja, pripreme pa do posluživanja, da bi hrana bila zdravstveno bezbjedna. Kada se higijenske I bezbjedne prakse primjenjuju tokom cijelog lanca ishrane, hrana postaje zdravstveno bezbjedna.

Edukacija o zdravstvenoj bezbjednosti hrane je prepoznata, ali nedovoljno iskorištena preventivna javnozdravstvena intervencija koja sprečava nastanak velikog broja oboljenja različite etiologije Bezbjedna hrana je neophodna za  ukupno zdravlje i blagostanje svih nas. Samo kada je hrana bezbjedna možemo u potpunosti imati koristi od nutrijenata koje ona sadrži.  Bezbjedna hrana je jedna od krucijalnih tačaka dobrog zdravlja.

Osim što je uspostavio laboratorije koje su osposobljene za veliki broj akreditovanih metoda analiza hrane i vode, Institut za javno zdravlje Crne Gore, organizuje i KURSEVE HIGIJENSKOG MINIMUMA za zaposlene koji rade sa hranom. Kursevi imaju za cilj povećanje nivoa znanja zaposlenih o higijeni i bezbjednosti hrane i zato nisu samo zakonska obaveza, nego su i odlična preventivna mjera u spriječavanju nastanka bolesti koje se prenose hranom.