Društvo

Tekst: Sanja Čavor

Foto: Radio Kotor/S.Č.

Stanje kvaliteta životne sredine u opštini Kotor nije na zadovoljavajućem nivou, iako su tokom posljednjih desetak godina uočeni pomaci u toj oblasti, ocjenjuje inženjerka zaštite životne sredine Jelena Radunović, koordinatorka Službe tehničko-operativnih poslova u DOO “Komunalno Kotor”.

Kako je kazala gostujući u današnjoj emisiji “Nedjeljni razgovor”, na državnom nivou se iz ukupne količine otpada izdvaja svega 2% reciklabilnih sirovina, dok je na teritoriji kotorske opštine taj procenat nešto veći i iznosi 5%.

“Osim toga, posljednji podaci iz 2021. godine pokazuju da na području Crne Gore ima oko 400 nelegalnih deponija. U Kotoru ih je trenutno dvadesetak koje se nalaze van zaliva i za koje nemamo novu evidenciju o tačnom broju, količini i vrsti otpada na njima”, rekla je Radunović. 

Na području kotorske opštine se na godišnjem nivou proizvede oko 11.500 tona miješanog komunalnog otpada.

“U ljetnjim mjesecima tokom turističke sezone ta količina na dnevnom nivou iznosi i do 100, dok je u zimskim mjesecima dnevna količina oko 40 tona. Sakupljeni otpad sa terena se selektuje na našoj pretovarnoj stanici Lovanja, gdje se 5% sekundarnog, selektovanog otpada plasira na tržište. Rad naših kolega na pretovarnoj stanici je izuzetno težak, jer dvadesetak zaposlenih sakupljeni otpad svakodnevno ručno razvrstavaju. Kada  organizujemo ekološke akcije sa ciljem da se poveća procenat primarno selektovanog otpada, najvažnije nam je  da upravo tim radnicima olakšamo posao, a nakon toga ekološki i ekonomski efekti sprovedene aktivnosti”, priča Radunović.

U ekološke projekte i aktivnosti koje značajno doprinose unapređenju zaštite životne sredine, DOO “Komunalno Kotor” je u protekle dvije godine uložilo oko 15.000 eura.

“Radi se o brojnim eko akcijama u kojima su učestvovali naši sugrađani/ke, a akcenat je na mladima. Prilikom uvođenja sistema odlaganja otpada na dvije frakcije, suvu i morku, redovnim platišama na blagajni Komunalnog donirali smo po 10 kesa. Ove godine, u okviru istog sistema sakupljanja otpada, nabavili smo 300 komada kanti od 120 litara koje ćemo donirati građanima/kama u individualnim domaćinstvima na priobalnom dijelu opštine kod Kavalina do Instituta za biologije mora”, ističe Radunović.

Već godinu dana sa organizacijom Green Adriatic svake posljednje subote u mjesecu organizuje se akcija “Reciklažica” tokom koje građani/ke imaju priliku da sakupljene reciklabilne sirovine kao što su: papir, karton, sve vrste plastike, metal i limenke predaju volonterima/kama, nakon čega se obavlja sortiranje na pretovarnoj stanici i kasnije plasiranje na tržište.

“Ova akcija se ne realizuje samo na teritoriji naše opštine, već i u Baru, Budvi i Tivtu, nakon čega se obavlja tretman i tog otpada na isti način na pretovarnoj stanici kojom upravlja Komunalno Kotor”, navodi Radunović. 

Od 2018. godine, podsjeća, aktuelno je sakupljanje čepova u okviru akcije “Čep za hendikep” koju realizuju sa istoimenim udruženjem iz Zrenjanina, a do sada je sakupljeno preko 10 tona plastičnih čepova.

“Tokom ove godine organizovali smo dva takmičenja za naše najmlađe sugrađane/ke. Takmičenje Razmišljam drugačije čisto i korisno organizovano je tokom drugog polugodišta školske 2022/2023. godine. Uključili smo  četiri osnovne škole i jednu srednju sa teritorije kotorske opstine. Tokom takmičenja djeca iz ovih škola sakupljala su reciklabilne sirovine, a zaposleni iz našeg Društva bi ih jednom sedmično preuzimali i na kraju školske godine tri obrazovne ustanove koje su sakupile najviše sirovina, nagrađene su opremom po svom izboru u vrijednosti od 500, 300 i 200 eura. Tom prilikom sakupljeno je preko tri tone otpada, od čega dvije tone samo papira. Isto takmičenje smo organizovali i ove školske godine, kao i likovni konkurs Čuvajmo našu planetu”, podsjetila je Radunović.

Naša sagovornica dodaje da su sve aktivnosti koje su do danas organizovali za najmlađe sugrađane/ke, imale najveći odziv.

“S obzirom na to da u Komunalnom radim skoro jedanaest godina, mogu reći da mi najveće zadovoljstvo predstavlja saradnja sa djecom i mladima. Oni se uvijek rado odazovu, a saradnja sa njima je izuetno lijepa i ohrabrujuća. Predavanja u osnovnim školama koja smo do sada održali bila su kvalitetna i propraćena velikim interesovanjem najmlađe publike. Duboko vjerujem da djecu ekologiji treba učiti od najranijih dana. To mora biti dio naše i njihove svakodnevice”, ističe Radunović, dodavši da je to “prilika da se preko djece pozitivno djeluje i na roditelje”.  
Državni plan upravljanja otpadom (DPUO), kao i lokalni planovi, podsjeća, odnosili su se na period od 2015-2020. godine. Novi, za period od 2023-2028, još uvijek nije usvojen.

“Budući da su svi zvanični podaci o stanju životne sredine u u Državnom i lokalnom planu upravljanja otpadom već zastarjeli, neophodno je donošenje novih planova kako bi se na području Kotora mogli realizovati neki veći projekti koji se odnose na izgradnju određenih postrojenja. Naši zakoni, razni propisi i odredbe u oblasti zaštite životne sredine doneseni su u skladu sa zakonima i direktivama EU, što smatram dobrim i kvalitetnim. S druge strane, za stanje kakvo je trenutno kod nas na terenu, ciljevi u tim zakonima i planovima su preambiciozni. Ovo naročito kada govorimo o jednom od ciljeva da se, recimo, do 2030. godine selektuje 50% reciklabilnih sirovina, a zvanični statistički podaci govore o tome da smo prošle izdvojili svega 2%”, zaključila je Radunović.

Emisiju možete slušati na linku Nedjeljnji razgovor