Društvo

Gošća emisije “032” danas je bila koordinatorka Kancelarije za međunarodne projekte Opštine Kotor Nađa Radulović. Sa njom je razgovarala Sanja Čavor.

U nastavku pročitajte intervju.

1. Evropska perspektiva zemalja leži u sposobnosti prilagođavanja i prihvatanja na prvom mjestu standarda i normi na kojima počiva EU, u čemu je od pomoći iskustvo koje zemlje stiču učenjem i sprovođenjem pravila koje je EU definisala da bi se sredstva iz programa pomoći mogla koristiti. Na koji način se Opština Kotor prilagodila tom procesu, što su bili najveći izazovi?

Projekti finansirani od strane Evropske Komisije sprovode se u Opštini Kotor već duže od 15 godina. Prilagođavanja procesu pristupanja sredstvima i sprovođenju projekata uvijek su prisutna, jer se i sama pravila prilagođavaju, a i međusobno se razlikuju u zavisnosti od poziva i od programa. Sprovođenje projekata u Kancelariji za međunarodne projekte Opštine Kotor dovedeno je do nivoa naših partnera iz Evropske Unije, jer smo postepeno usvajali njihove primjere najbolje prakse metodologije rada. Kao najveći izazov izdvojila bih to što svaki projekat sufinansiran sredstvima iz fondova Evropske Unije mora biti u skladu sa strateškim dokumentima, odnosno strateškim razvojnim ciljevima i mjerama na svim nivoima, a strateška dokumenta Opštine Kotor već godinama posustaju u metodologiji izrade strateških dokumenata otežavajući nalaženje poveznice između stvarnih potreba građana i svakog novog projektnog predloga. Zbog toga je izuzetno važno da tijela koja uređuju strateški okvir na lokalnom nivou krenu sa pravovremenom pripremom i da u nju budu uključeni svi akteri koji mogu dati svoj puni doprinos.

       2. Značajna bespovratna sredstva crnogorske opštine iskoristile su za unaprjeđenje kvaliteta života građana, prije svega u oblastima osnovne infrastrukture, zaštite životne sredine, ekonomskog razvoja i socijalne djelatnosti. U kojim oblastima je do sada Opština Kotor imala najviše uspjeha? 

Trudili smo se da svaka sfera bude podjednako zastupljena iz razloga što smo na najoptimalniji način koristili raspoložive ljudske resurse u okviru Opštine, kao i raspoložive programe.

      3. Koliko projekata je do danas realizovala Kancelarija za međunarodne projekte?

Kancelarija za međunarodne projekte Opštine Kotor do danas je realizovala preko 25 projekta iz fondova EU, iz regionalnih fondova republike Italije, UNDP-a, kao i ambasadorskih fondova.

      4. Kolika je ukupna vrijednost projekata koje je do danas sprovela Kancelarija za međunarodne projekte?

Teško je definisati egzaktne brojke, jer su mnogi projekti na teritoriji opštine Kotor odobreni za finansiranje posredstvom Kancelarije za međunarodne projekte, ali do sada sprovedeni projekti su u vrijednosti od oko 3 miliona eura, a samo u posljednih pet godina, oko 1,2 miliona eura. Vrijednost EU projekata koji se trenutno realizuju u opštini Kotor iznosi oko pola miliona eura. 

       5. Pojasnite što su IPA projekti i koje su njegove karakteristike?

Instrument za pretpristupnu pomoć (IPA) jeste finansijski instrument EU koji podržava strategiju proširenja EU i stimuliše proces integracije zemalja čija namjena je da pruži pomoć zemlјama kandidatima i potencijalnim kandidatima u procesu pristupanja EU. Sam proces integracije u EU podrazumijeva velike društveno-ekonomske promjene, prvenstveno u oblasti jačanja kapaciteta za usvajanje evropskih propisa i standarda, unapređenja biznis ambijenta, izgradnje demokratskih institucija, razvoja građanskog društva, unaprjeđenja regionalne i prekogranične saradnje, kofinansiranja projekata infrastrukture, kao i podrška usmjerena na pripremu za korišćenje strukturnih fondova. Put ka EU-u je, zapravo, jedan proces transformacije društva u svakom smislu.

        6. Koji od projekata, finansiranih od EU, smatrate najznačajnijim za grad i njegove stanovnike?

Smatram da je projekat Alterenergy iz oblasti energetske efikasnosti, iz kojeg je proizašao Lokalni energetski plan 2016-2025. godine, a koji je usvojen na Skupštini Opštine Kotor jedan od najznačajnijih koje je Kancelarija sprovela do sada. Ovaj strateški projekat je primjer dobre prakse, jer je zbog rezultata ovog projekta odobren za finansiranje projekat Sumport, koji se takođe bavio tematikom energetske efikasnosti i zaštitom životne sredine, a na osnovu rezultata Sumport projekta, odobren je projekat Consumless plus koji se završava ove godine. Dakle, postignut je željeni “lančani efekat”.

        7. Koji projekat je, po Vašem mišljenju, do danas bio “najvidljiviji” i najkorisniji za naše sugrađane/ke?

Najvidljiviji biće DIH projekat kroz koji se finansira adaptacija dva prostora u Starom gradu i biće dostupni građanima na korišćenje. Jedan prostor koncipiran je kao coworking prostor, dok je drugi opredijeljen za zanatsku djelatnost kako bismo podržali vraćanje starih zanata u Stari grad.

         8. Uspostavljanje bilateralnih odnosa i prijateljske razmjene značajno olakšava saradnju na brojnim poljima. Sa kojim zemljama ste do sada imali najuspešniju saradnju?

Kotor ima intenzivnu komunikaciju sa EU tijelima i međunarodnim organizacijama, velikim dijelom kroz međunarodne projekte, kroz stvaranje partnerstava i primijene nasavremenijih znanja i najboljih praksi. Kotor uspostavlja čvrste veze i saradnju sa ključnim akterima iz susjednih zemalja Zapadnog Balkana i zemljama članicama EU na osnovu projekata koje sprovodi, nadalje, jača svoju međunarodnu poziciju kroz prihvatanje strateških funkcija u međunarodnim tjelima i  permanentno pokretanje inovativnih inicijativa u progranskom i organizacionom unapređenju upravljanja razvojnom politikom, konsolidacijom  regionalane saradnje i jačanja makroregionalnih integracija: Član je Izvršnog odbora Jadransko - jonske euroregije, kroz pokrivanje funkcije Predsjednika Foruma jadransko-jonskih gradova, Članstvo u savjetu za evropske integracije i međunarodnu saradnju Zajednice Opština Crne Gore, Članstvo Zajedničkog savjetodavnog odbora između Crne Gore i Komiteta regiona Evropske unije.Važno je znati da su EU fondovi predviđeni, kako za regije, gradove, opštine, tako i za udruženja, obrazovne institucije, preduzetnike, stoga pravo na povlačenje sredstava iz EU fondova imaju sve vrste organizacija iz javnog, privatnog i civilnog sektora,  te građani pojedinci  i njihove inicijative. Tako su svi zainteresovani dobrodošli, a zaposleni u Kancelariji će im pomoći da što brže i uspješnije apliciraju za projekte.

Reprizu emisije “032” Radio Kotora možete poslušati večeras od 21 i 30.  

Tekst: Sanja Čavor

Foto: Radio Kotor