Društvo

Tekst: Sanja Čavor

Foto: Radio Kotor

Za mjesne zajednice (MZ) u opštini Kotor ova godina je  izborna, a četvorogodišnji mandat ističe u 18 mjesnih zajednica.

Samostalna savjetnica II za rad sa mjesnim zajednicama u Sekretarijatu za opštu upravu Opštine Kotor, Olivera Radonjić za emisiju “032” Radio Kotora danas kaže da bi zborovi za izbor novih organa upravljanja u mjesnim zajednicama trebali biti održani od kraja novembra do 20. decembra ove godine, o čemu će predstavnici Savjeta mjesnih zajednica, građani i građanke biti na vrijeme informisani.

“Ovom prilikom pozivam sve zainteresovane da prate program i portal Radio Kotora, kao i sajt Opštine Kotor, a kada dođe vrijeme, uzmu učešće u radu zbora, predlaganju i izboru kandidata za članove/ice novih organa upravljanja u svojim MZ”, poručuje Radonjić.

Zborovi građana/ki za izbor novih organa upravljanja, Savjeta i Nadzornog odbora održavaju se, napominje, po pravilu i shodno Odluci o MZ svake četiri godine koliko i traje mandat organima upravljanja, a njihov rad je volonterski.

“Dešava se da i prije isteka roka mandata dođe do potrebe održavanja novog zbora, a razlozi su brojni. To mogu biti ostavke članova Savjeta MZ ili Nadzornog odbora, inicijative građana/ki za razrješenje postojećeg Savjeta ili predsjednika MZ ukoliko su nezadovoljni njihovim radom. Posljednje zborove takve vrste, dakle, za izbor organa upravljanja, imali smo prije skoro četiri godine, u periodu od 29. novembra do 18. decembra 2019. godine”, pojašnjava Radonjić i dodaje da su tada održani u 19 mjesnih zajednica na području opštine Kotor, dok su preostala dva u tom periodu bila u mandatu.

Posljednji zbor građana/ki održan je u MZ Prčanj, 17. jula ove godine, kada je izabran novi Savjet, predsjednica i Nadzorni odbor.

Važeća opštinska Odluka o mjesnim zajednicama je donijeta u novembru 2019. godine i od tada, podsjeća Radonjić, nije mijenjana.

“Postoje neke odredbe za koje se u praksi ispostavilo da nisu u potpunosti primjenljive, a trebalo bi dodati i neke nove. Vjerujem da će u narednom periodu doći do izmjene postojeće Odluke ili do donošenja nove”, saopštava naša sagovornica.

Odluka o MZ daje mogućnost građanima/kama da na više načina učestvuju u obavljanju poslova lokalne samouprave, ali i u takvim slučajevima, kako navodi, postojanje određenih administrativnih pravila i propisa u dobrom dijelu demotiviše na preduzimanje konkretnih aktivnosti.

“Izvjestan broj mještana/ki želi/e da vide rezultate u najkraćem roku, što često nije moguće, jer postoje brojni, ograničavajući faktori, kao što su tenderska procedura, nepostojanje planske dokumentacije, nepovoljni vremenski uslovi za izvođenje nekih radova i sl. U svakom slučaju, motivisanost, bolja informisanost i spremnost da pomognu je u ovakvim situacijama ključna”, ističe Radonjić.  

Najveći broj zahtjeva koje MZ upućuju nadležnom, opštinskom Sekretarijatu za investicije, napominje, odnose se na vodosnabdijevanje, komunalnu higijenu, saobraćaj, održavanje i sanaciju puteva, potpornih zidova.

U prošloj godini mjesne zajednice su nadležnima (Sekretarijat za investicije, Službi za održavanje, DOO “Komunalno Kotor”, “Vodovod i kanalizacija Kotor, Služba za inspekcijske poslove, Komunalna policija) uputile 874 različitih dopisa i zahtjeva, 2021. upućeno je 1.517,  u 2020. godini taj broj je iznosio 908, a 2019. godine 1477.

Konstatuje da su posljednjih godina najviše mladi zainteresovani za promjene. U prilog tome i činjenica da je od prije četiri godine u Savjet MZ Risan, Radanovići, Kavač, uključeno mnogo njih koji su spremni da pomognu u kreiranju prijatnijeg ambijenta u svom okruženju.

Jačanje strukture u MZ, kroz pružanje određenih obuka, kao što su one za pisanje projekata i mnoge druge koje mogu biti korisne i značajne ljudima koji žive u mjesnim zajednicama je izuzetno važno, smatra Radonjić. 

“Na području naše opštine još uvijek se takve obuke ne realizuju, ali prilike za to uvijek postoje. Ovo je važna tema o kojoj bi se građani i građanke trebali više edukovati, jer njihovo učešće donosi mnoge koristi, uključujući transparentnost, odgovornosti i adekvatnu zastupljenost različitih perspektiva i interesa zajednice”, navodi ona. 

Na naše pitanje, da li se u rad MZ uključuju žene, starija lica koja su isključena iz društvenog života, osobe sa invaliditetom, Radonjić odgovara da su, kroz zvanične aktivnosti MZ, u vidu rada njenih organa upravljanja, za sada u velikoj mjeri uključene žene, kao i da su dobrodošli i svi oni koji posjeduju bogato znanje, stručnost ili su samo voljni da pomognu. Promovisanje društvene inkluzije mladih, žena i marginalizovanih grupa je, smatra, od izuzetne važnosti.

Statistički podaci pokazuju da je na posljednjim zborovima,  u 19 MZ na području opštine Kotor, koji su održani 2019. godine, broj prisutnih građana/ki iznosio 946, od kojih 687 muškaraca i 259 žena, što uglavnom odgovara preporukama iz Odluke o MZ, da ukoliko je moguće, u organima upravljanja bude jedna trećina žena.  

“Mnoge žene su članice Savjeta MZ, Nadzornog odbora, a trenutno su tri i na čelu mjesnih zajednica, kao što su u MZ Stari grad, Orahovac i Prčanj. Kao primjer dobre prakse navela bih MZ Risan koja je prije tri godine organizovala manifestaciju Igre bez granica, a u kojoj su učestvovala djeca svih uzrasta, zatim, razne bazare rukotvorina sa izlagačima, ne samo iz Risna i sa područja opštine Kotor, već iz cijele Crne Gore. Priređivali su novogodišnje zabave za djecu sa Djeda Mrazom, dječije predstave i projekcije na otvorenom. To je pozitivan pokazatelj kako jedna MZ može pokrenuti veliki broj zanimljivih aktivnosti, te stvoriti uslove za uključivanje svih kategorija stanovništva u razna kulturna, sportska i zabavna dešavanja”, rekla je Radonjić, naglasivši da je u ovoj MZ već duže vrijeme aktivno i Udruženje žena Risan koje svojim aktivnostima i organizacijom fešte “Risanski makaruli” takođe utiče na promociju svoje lokalne zajednice.

“I u drugim MZ postoje razne nevladine organizacije ili samostalna udruženja žena, kao što su žene iz MZ Stari grad, žene Kavča i grupa Kavačka ala maka, koje učestvuju u valorizaciji autohtonih proizvoda, karakterističnih za manje urbane sredine i ruralna područja i na taj način privlače pažnju, naročito tokom ljetnje turističke sezone”, priča Radonjić.

Domovi kulture predstavljaju mjesto okupljanja gdje ljudi provode svoje slobodno vrijeme, komunicirajući i razmjenjujući iskustva ili raspravljajući o najboljim načinima da poboljšaju uslove života u svom okruženju.

Od 21 mjesne zajednice na području opštine Kotor, domove kulture ili druge prostore za održavanje zborova trenutno nema MZ Vranovići, dok MZ Donje Krivošije za potrebe održavanja zbora građana/ki koristi prilično neuslovne prostorije Parohijskog doma.

“Privremena kancelarija MZ Dobrota I zbog sanacije Doma kulture, odnosno Slavjanske čitaonice, sada se nalazi u prostoru nekadašnje poslastičarnice Milky, u zgradi Mravinjak do završetka sanacije tog objekta. MZ Stari grad ima svoju kancelariju na Parilu. Međutim, nedostaje veći prostor za okupljanje zainteresovanih, pa se za tu namjenu uglavnom koriste neke od sala Kulturnog centra Nikola Đurković”, podsjeća Radonjić. 

Ostale mjesne zajednice, kaže, imaju svoje prostorije za rad, a njihovo održavanje, kao opštinske tj. državne imovine je konstantno. Ti poslovi su ranije bili u nadležnosti Direkcije za uređenje i izgradnju, a sada su opštinskog Sekretarijata za zajedničke poslove.

Podsjetimo, budžetom Opštine Kotor je za ovu godinu, umjesto dosadašnjih 1.500 eura na godišnjem nivou,  predviđeno 5.000 eura za svaku MZ. Sredstva su namijenjena za aktivnosti  koje nisu obuhvaćene Programom Sekretarijata za investicije za 2023. godinu, a koji za njih izdaje saglasnost.

Reprizu emisije “032” možete poslušati večeras u 21 sat i 30 minuta na talasima Radio Kotora.