Društvo

Projekat “Rekonstrukcija zgrade zatvora u Starom gradu Kotoru za potrebe kreativnog haba sa rezidencijama” je prošle sedmice nagrađen na 44. Salonu arhitekture u Beogradu u kategoriji zaštite graditeljskog nasljeđa, koja se prvi put dodjeljuje na Salonu.

Kako je za Radio Kotor danas podsjetila arhitektica Anja Marković, zadužena za praćenje svih faza radova tokom izvođenja, ispred firme “Koto” DOO-glavnog izvođača radova na rekonstrukciji starog zatvora, projekat je implementiran u okviru IPA 3C projekta (Italija, Albanija, Crna Gora), finansiran od strane Ministarstva prosvjete nauke kulture i sporta.

Realizaciju rekonstrukcije zgrade zatvora izvodila je kompanija “KOTO” d.o.o. iz Beograda po projektu arhitektonskog biroa “ING Invest” iz Podgorice.

Zgrada Starog zatvora u Kotoru sagrađena je sredinom XIX vijeka (na prostoru između crkava sv. Pavla i sv. Josipa) po projektu arhitekte Marka Benzona, a do tog vremena na lokaciji je stajao srednjovjekovni sakralni kompleks sa crkvom sv. Križa i samostanom časnih sestara franjevki.

Shodno važećim regulativama iz oblasti zaštite kulturnih dobra i planiranja prostora obavljena je rekonstrukcija objekta, čije je cilj bio da se maksimalno sačuva autentičnost, očuvaju sve prostorne strukture, revitalizuju i zadže postojeći elementi uz implementaciju novoprojektovanih funkcija prostora.

Radovi sprovedeni na rekonstrukciji objekta, u trajanju od godinu i po dana, podrazumijevali su kompletnu zamjenu krovne konstrukcije, restauraciju fasade, maltera na unutrašnjim zidovima, zamjenu drvenih medjuspratnih konstrukcija, zamjenu drvenih prozora po uzoru na originalne, restauraciju i konzervaciju originalnih ćelijskih i ulaznih drvenih vrata i restauraciju i zaštitu postojećih metalnih elemenata (kapija i ograda, metalnih rešetki na prozorima). Sve nove potrebne instalacije su sakrivene u podnim i zidnim strukturama, kako ne bi narušavale integritet i autentičnost ambijenta. Svi originalni kameni podovi i okviri su restaurirani i zadržani.

Nova funkcija zgrade zatvora posjeduje smještajne kapacitete za umjetnike, izložbene i radne prostore, kafe bar i suvenirnicu, određeni broj kancelarija i zajedničkih prostora, osposobljena su i zdanje i bočna dvorišta za potrebe HAB-a. Objekat je potpuno prilagodjen kretanju lica sa posebnim potrebama putem rampi panoramskog lifta.

Na trećem spratu zatvora je smještena memorijalna soba u kojoj je uz tim slikara-konzervatora iz Beograda uradjena kompletna rekonstrukcija zidnog slikarstva zatečenog u veoma lošem stanju. Konzervatorsko-restauratorski radovi na zidnom slikarstvu uradjeni su i na drugoj etaži, u sobi ispod memorijalne sobe (sadašnji preduzetnički incubator), kao i na kamenim portalima zatvorskih ćelija.

Stari zatvor nakon adaptacije, revitalizacije i rekonstrukcije eksterijera i enterijera ima brojne inovativne aspekte: istorijske, društvene, ekonomske, kulturne i obrazovne.

S obzirom na to da je objekat starog zatvora jedan od prostorno najvećih u Starom gradu, to mu daje mogućnost transformacije i prenamjene, te multifunkcionalnog korišćenja. U određenim vremenskim periodima shodno potrebama grada, stanovništva, turista, moguće je objekat koristiti u savremenom i kreativnom duhu, sto njegova prenamjena-kreativni hab i omogućava. Kroz rentiranje prostora umjetnicima, koriscenje unutrasnjih i spoljasnjih prostora za izlozbe, smjestaj umjetnika (39 ležajeva), prostor suvenirnice, bara/restorana, osmisljavanje izlozbi i predstava na otvorenom (zadnje dvoriste), zatim kontakt i komunikacija sa crkvama sa bočnih strana zgrada zatvora će doprinositi jedinstvenim vrijednostima grada koji se nalazi u okviru Svjetske baštine UNESCO-a.

Foto: Milena Bajceta i Milica Lopičić