Društvo

Tekst: Biljana Marković
Foto: Univerzitet Crne Gore

Institut za biologiju mora (IBM) raspolaže informacijom da se u Jadranskom moru pojavila vrsta meduze Pelagia noctiluca, ali ne da se kod nas pojavila u nešto većem broju, izjavila je za Radio Kotor dr Branka Pestorić iz ove naučne ustanove Univerziteta Crne Gore.

Ističe da se radi se o vrsti meduze koja se uglavnom nalazi na otvorenom moru.

Pelagia noctiluca, Morska mjesečina je, prema pisanju medija, jedna od najotrovnijih i najbrojnijih meduza na Mediteranu.

Pestorić napominje da je tema meduza, odnosno generalno želatinoznih organizama, sve aktuelnija kako u Mediteranu, tako i u Jadranskom moru.

„Kod nas su prisutne određene vrste meduza koje se svake godine javljaju periodično, odnosno ciklično. Te vrste su mnogo brojnije tokom proljećnih, nego tokom ljetnjih mjeseci. Određene vrste se javljaju u određenom dijelu godine, dok neke, kao što je Pelagia noctiluca, mogu biti prisutne kako zimi, tako i ljeti. Ne možemo reći da samo temperatura mora utiče na njih, više su to klimatske, odnosno nagle promjene koje se dešavaju i sa temperaturom mora“, pojašnjava Pestorić.

Određene vrste, poput meduze Aurelia aurita, koja se javlja u Bokokotorskom zalivu tokom proljećnih mjeseci, pripadaju, napominje, grupi bezopasnih. Međutim, ona, kaže, ima svoje polipe, odnosno razvojnu fazu koja se vezuje za morsko dno, koju su naučnici Instituta našli u Bokokotorskom zalivu.

“To znači da je ova vrsta već tu ustaljena i odomaćena. Zbog čega se polipi razvijaju, odnosno pupčaju i daju veliki broj meduza - to je upravo stres koji doživljaju između zimskih mjeseci, kada je temperatura mora još uvijek jako topla. Dakle, imamo situaciju da tokom decembra temperatura mora bude čak i 19 stepeni Celzijusovih, dok već tokom januara pada do 13, ili 12 stepeni na dubini na kojoj se ti polipi nalaze. Upravo je to signal ovim i drugim vrstama da moraju naglo da se razvijaju da bi njihova vrsta opstala. Dakle, jedna vrsta je Aurelia, koja se javlja tokom proljećnih mjeseci koja nije opasna, odnosno ne može da izazove opekotine, druga je Kompas meduza koja se javlja u istom periodu, od aprila do početka juna, spada u grupu opasnih, odnosno može da izazove opekotine“, precizira Pestorić i dodaje da Pelagia noctiluca nije vrsta koja je brojna kod nas, naročito ne tokom ljetnjih mjeseci.

„Imali smo bilježenja tokom januara da se na otvorenom moru javlja u grupama, akumulacijama, odnosno jatima. Institut za biologiju mora dakle tokom ovog ljeta nije registrovao veću pojavu meduza. Očekujemo možda krajem avgusta, ili početkom septembra vrstu koja se naziva Mediteranska meduza koja je apsolutno bezopasna za kupače, a eventualno tokom ljetnjih mjeseci mogu da se registruju pojedinačni primjerci Kompas meduze koja je preživjela od velike akumulacije proljećne pojave te vrste“, rekla je Pestorić.

Navodi da je u slučaju da osoba dođe u bliski kontakt sa meduzom i da to izazove određene iritacije najbolje da se obrati ljekarima Doma zdravlja.

„U principu trebalo bi ispirati morskom, a ne slatkom vodom. Međutim, reakcije su uvijek indivdualne. Iritacije mogu da budu različitog inteziteta, stoga je najbolje da potraže medicinsku pomoć ukoliko ocijene da je to potrebno“, zaključuje dr Pestorić.