Društvo

Univerzitet Crne Gore organizovao je danas javnu tribinu "Izazovi turističkog vođenja u Crnoj Gori“, na Fakultetu za turizam i hotelijerstvo u Kotoru. 

O savremenim izazovima ove profesije koji se tiču ponajviše obrazovanja i licenciranja turističkih vodiča, ali i o drugim temama od značaja za turističko vođenje u Crnoj Gori govorili su: prof. dr Đurđica Perović, prof. dr Rade Ratković, doc. dr Ilija Moric i prof. dr Ivona Jovanović. 

Dekanica Fakulteta za turizam i hotelijerstvo, prof. dr Đurđica Perović, govorila je između ostalog, o normativnom okviru ove profesije u Crnoj Gori. 

,,Poseban senzibilitet prema ovoj temi imamo ne samo zato što je to oblast našeg istraživanja, već zato što se nalazimo u srcu Starog grada. Upravo ono što govorimo studentima kada upisuju studije, jeste da žive turizam, sa druge strane, lokacija nam daje mogućnost da čujemo kako turistička vođenja zvuče u praksi. Posebna odgovornost turističkog vođenja je upravo ono koje se tiče grada Kotora, zbog posebnog konceptulnog oblika prostora, koji se ovdje doživljava na poseban način. Svjesni smo značaja te interpretacije i obrazovanja koje mora biti na zavidnom nivou. Iskreno vjerujući da su turistički vodiči ambasadori turizma i da je ono što čujete od njih neko prvo saznanje o državi, smatram da ta interpretacija mora da bude perfektna. Sa druge strane statistika pokazuje da našu državu posjećuju uglavnom visokoobrazovani turisti, što znači da su i turističke grupe zahtjevnije. Ono što smo mi kao Fakultet prepoznali i krenuli sa inicijativom da se promjeni, je da zakonska regulativa ne odgovara kvalitetu koji mi očekujemo kada su u pitanju turistički vodiči”- ističe Perović. 

Dekan Fakulteta za biznis i turizam iz Budve prof. dr Rade Ratković, osvrnuo se na istorijat edukacije turističkih vodiča i otvorenim problemima sa kojima se susreću u tom procesu. 

,,Nakon krize 90-tih godina prošlog vijaka od 2000. godine počeli su da se obnavljaju turistički tokovi, ali tada nisu postojale škole ni kursevi za turitičke vodiče nego je turiste vodio ko je stigao. Onda smo pokušavali da skrenemo pažnju nadležnim, a 2011. godine smo na našem Fakultetu počeli da organizujemo kurseve. Pridžavali smo se direktiv Evropske unije i naš kurs ima 17 predmeta koji uključuju teorijski i praktični dio. Struktura programa je slična kao i u zemljama okruženja, a 2016. godine je ovo zanimanje proglašeno stručnom kvalifikacijom, što nije adekvatno jer je ovo slobodna profesija”- navodi Ratković. 

Prodekan za nastavu Fakulteta za turizam i hotelijerstvo, doc. dr Ilija Moric, ističe da trenutno u Crnoj Gori ima 1.697 licenciranih turističkih vodiča, sa druge strane u centralnom turističkom registru ima upisano njih 583. 

,,Iako prema članu 52 Zakona o turizmu i ugostiteljstvu, svaki licencirani vodič treba da bude upisan u registar, to nije slučaj. Stoga, možemo reći da je trećina licenciranih vodiča aktivna. Važno je da Zakon i Ministarstvo regulišu licenciranje i licenca je primarni regulatiorni mehanizam, ali znamo da u praksi može biti i drugačije, za šta postoje druge institucije koje to treba da regulišu. Drugi mehanizam je nadgledanje rada vodiča, kako kontrolom na licu mjesta tako i zakonski propisanim kažnjavanjem za neprofesionalno ponašanje, koji veoma lako može funkcionisati pomoću novih tehnologija”- navodi Moric.  

Prof. dr Ivona Jovanović, između ostalog, govorila je o tome šta jeste, a šta nije u domenu turističkog vodiča. 

,,Turistički vodič se često poistovjećuje sa audio guide-om, što nikako nije isto jer vodiči odgovaraju na različita pitanja i moraju da se prilagode grupi i komuniciraju verbalno i neverbalno. Turističko vođenje ne spada u egzaktnu nauku, već je to kreativno umjeće. Turistički vodič je ambasador i često jedini sa kojim turista ima priliku da razgovara u toj zemlji. On je tumač baštine, kulturni medijator, mora bit i vrstan pedagog jer prenosi znanje, mora imati i animatorske sklonosti i biti izvrstan poznavalac stranih jezika”- kazala je Jovanović. 

Prisutni turistički vodiči iznijeli su niz problema sa kojima se susrijeću, prije svega njihove kritike se odnose na to da pravo za sticanje licence imaju i strani državljani, pa čak i oni koji dobro ne govore naš jezik i nisu sa ovog govornog područja (što nije slučaj u zemljama okruženja), kao i da se često dešava da strani vodiči vode ture po Crnoj Gori, bez prisustva lokalnih vodiča. 

Moderatorka tribine bila je prof. dr Tatjana Stanovčić.  

Tekst i foto: Tamara Vuković