Društvo

Tekst: Biljana Marković

Foto: Radio Kotor / B.M.  

Seminar „Prava starijih: dostojanstvo, zaštita i inkluzija”, koji je okupio stručnjake, predstavnike institucija, organizacija civilnog društva, medija i stariju populaciju na temu prava starijih osoba u Crnoj Gori, održan je danas u Kulturnom centru “Nikola Đurković”.

Organizator je bila Nevladina organizacija (NVO) "Evropske demokratske inicijative”, uz podršku Opštine Kotor, a događaj je imao za cilj da osvijetli pravni, društveni i institucionalni položaj starijih osoba, te podstakne diskusiju o diskriminaciji, kvalitetu socijalne zaštite i dostupnim uslugama.

Seminar se, kazala je predsjednica ove NVO Ljiljana Jovović, održava u okviru projekta “Dostojanstveno inkluzivno treće doba” koji se implementira uz podršku Opštine Kotor.

U okviru ovog projekta, tokom oktobra i novembra prošle godine, sprovedeno je anketno istraživanje na području naše opštine koje se odnosi na potrebe stanovnika Kotora. 

“Došli smo do objektivnih rezultata koji ukazuju potrebe starije populacije. Dominantna potreba odnosi se na nedostatak koji ukazuje da starija populacija pati od socijalne isključenosti, isključenosti iz društvenih dešavanja i na ono što je evidento da na području opštine Kotor postoji veliki broj intelektualaca koji su dali značajan doprinos, te da su odlaskom u penziju na neki način zaboravljeni. Smatramo da bi bilo vrlo značajno da se starija populacija uključi i da društvo nađe prostora da je angažuje. Njihovo iskustvo i znanje može da doprinese razvoju kompletne društvene zajednice”, navela je Jovović.

Oblast na koju su anketirani ukazali kroz istraživanje je socijalna i zdravstvena zaštita starije populacije, te problem sa prevozom.   

Govoreći o pravima starijih u globalnom i regionalnom kontekstu, Zaštitnik ljudskih prava i sloboda Crne Gore mr Siniša Bjeković je istakao da je trend starenja jako prisutan i u evropskim državama.

Crna Gora je, navodi, relativno brzo prešla čitavu dekadu u kojoj je starenje postalo sveopšti trend, što se pogotovo registruje u ruralnim sredinama.

“Popis pokazuje da je ukupan broj ljudi iznad 60 godina u Crnoj Gori 21,4 posto. To je već uvećanje od skoro 10 procenata u odnosu na prethodni popis koji smo imali. Unutar te kategorije starijih osoba jako je izraženo prisustvo starijih osoba u starosnoj dobi od od 60 do 64  godine, od 64 do 74 goduina itd. Naravno što je prosječna starost uvećana, to je taj trend manje izražen, ali ono što svakako mora da zamisli one koji odlučuju o svim politikama u Crnoj Gori jeste činjenica da, prema statističkim demografskim podacima, u ukupno 25 crnogorkih opština ni u jednoj nije zabilježen trend bez starenja”, naglašava Bjeković.

Iznio je podatak da je u osam opština u Crnoj Gori prisutan demografski trend starenja, u osam je prisutna tzv. duboka demografska starost, a u preostalim najdublja demografska starost.

“Najkraće rečeno, Šavnik, Plužine, Andrijevica, Žabljak, Pljevlja su opštine gdje, ne samo da je registrovan trend starenja, nego i pad prirodnog priraštaja kao jedna od možda najkatastrofalnijih posljedica demografske politike kada je u pitanju Crna Gora generalno”, naznačio je Bjeković.

O institucionalnom smještaju i brizi o starijim osobama u Crnoj Gori, odnosno diskriminaciji starijih osoba, govorile su zamjenice Zaštitnika ljudskih prava i sloboda Snežana Mijušković i Nerma Dobardžić.

Seminar je obuhvatio i diskusiju u kojoj su učesnici/e mogli da  postavljaju pitanja i iznose svoja mišljenja o unaprijeđenju položaja starijih osoba.