Društvo

Centralna javna rasprava povodom Nacrta Odluke o izmjeni Odluke o visini, kriterijumima, načinu i postupku raspodjele sredstava nevladinim organizacijama održana je danas u palati Bizanti u prisustvu zainteresovanih predstavnica nevladinog sektora.

Javnoj raspravi prisustvovali su Marina Dulović, sekretarka Sekretarijata za kulturu, sport i društvene djelatnosti sa saradnicama i potpredsjednik Opštine Kotor Nenad Vukadinović.

Dulović je podsjetila da su Nacrtom budžeta za sljedeću godinu za projekte nevladinim organizacijama planirana sredstva u iznosu od 0,5 odsto ukupnog planiranog prihoda u budžetu Opštine Kotor, a 20 odsto od ovog iznosa, kako navodi, biće opredjeljeno za programske aktivnosti tradicionalnih organizacija, odnosno organizacijama koje imaju poseban status za Opštinu Kotor, kao što su: Bokeljska mornarica, Gradska muzika Kotor i SPD “Jedinstvo”.

“Ostale izmjene se odnose na organizacije kojima se dodjeljuju sredstva gdje je sada predloženo da su to isključivo nevladine organizacije koje su registrovane u Crnoj Gori, a sa sjedištem na teritoriji Opštine Kotor. Zatim Nacrt predviđa određivanje drugog člana Komisije iz nadležnog organa lokalne uprave, a u slučajevima kada predstavnik nevladine organizacije ne može učestvovati u odlučivanju o prijavi na javni konkurs,  koji je podnjela nevladina organizacija koja ga je predložila za predstavnika, kao i u slučaju kada NVO ne predlažu svog predstavnika za člana komisije.

Takođe je predloženo da projekti koji se neće finansirati jesu projekti koji se isključivo odnose na kupovinu opreme, organizaciju nastupa, putovanja, ako ti projekti nisu dio programa širih, sveobuhvatnih ili kontinuiranih aktivnosti koje bi bile od interesa za lokalno stanovništvo i Opštinu Kotor” – navodi Dulović.

Nakon obraćanja sekretarke uslijedila su pitanja i primjedbe.

Biljana Gligorić ispred grupe predstavnika NVO tražila je pojašnjenja od nadležnog organa, s obzirom da je ukupan budžet Opštine Kotor povećan, zbog čega je došlo do dramatičnog spuštanja fonda za nevladine organizacije. Ona je konstatovala da ovaj Nacrt Odluke direktno utiče na opstanak NVO sektora u Kotoru.

Ispred Sekretarijata za kulturu, sport i društvene djelatnosti Katica Brkanović kazala je da su sredstva preusmjerena za dodjelu za jednokratnu novčanu pomoć licima u stanju socijalne potrebe, zatim za projekte koje će Opština Kotor da sprovodi sljedeće godine, među kojima je, između ostalog, otvaranje dnevnog boravka za stara lica i osobe sa invaliditetom.

Ona je pojasnila kolika su sredstva izdvajana za NVO sektor od 2003. godine.

“Od 2003. godine imamo 34 hiljade i 32 eura koja su raspodjeljena za nevladine organizacije. Zatim 2004. godine izdvojeno je 39 hiljada 930 eura, 2005. godine 37 hiljada 451 euro, 2006. je izdvojeno 44 hiljade i 139 eura, 2007. godine 46 hiljada i 902 eura, 2008. godine 48 hiljada 656 eura, 2009. godine 26 hiljada 780 eura, 2010. godine 38 hiljada 310 eura 982 eura. Ovo je Analiza budžetskih mehanizama Opštine Kotor” – ističe Brkanović.

Ona je kazala da na teritoriji Opštine Kotor postoji 202 registrovane nevladine organizacije. One, kako ističe, ne rade u skladu sa svojim statutima i sa onim šta se sprovodi.

“Danas se otvaraju nevladine organizacije kako bi mogle da apliciraju za sredstva iz budžeta. Godine 2017. 160 hiljada i 52 eura je raspodjeljeno za nevladine organizacije. Takođe, opredjeljen je prostor za nevladine organizacije koji one mogu naravno da koriste. Radi se o prostoru koji je Opština Kotor dodijelila u iznosu od 33 hiljade 756 eura na godišnjem nivou koji se izdvaja za nevladin sektor” – kaže Brkanović.

Ona je, takođe, podsjetila i na Reload projekat kojim je Opština Kotor obezbjedila dodatna sredstva nevladinim organizacijama.

Predstavnice nevladinog sektora kazale su da je lokalna uprava ovom Odlukom obeshrabrila nevladine organizacije u njihovom daljem razvoju. Takođe, imali su primjedbu i na dio koji se odnosi na finansiranje putovanja, odnosno “da se neće finansirati projekti koji se odnose na organizaciju putovanja”, zato što, kako su istakli, nevladine organizacije su prepoznate i na lokalnom, regionalnom, ali i na svjetkom nivou.

Ispred NVO Centar za žensko i mirovno obrazovanje ANIMA Ljupka Kovačević podsjetila je prisutne koje su nadležnosti lokalne uprave, a koje nevladinog sektora. Ona je kazala da je nevladin sektor učestvovao u formiranju lokalne uprave i državnih strategija. Takođe, postavila je pitanje koliko država odvaja sredstava za lokalnu upravu, a koliko za civilni sektor. Ona smatra da ovakav Nacrt Odluke predstavlja rušenje civilnog sektora u Kotoru. Kovačević navodi da lokalna uprava ovim Nacrtom diskriminiše nevladine organizacije koje se bave demokratijom, nauštrb nevladinih organizacija koje se bave tradicijom. Ona postavlja pitanje zbog čega se ne smanje plate u lokalnoj upravi i ta sredstva preusmjere na tradicionalne nevladine organizacije.

“Imamo pravo na 1 odsto budžeta zato što je tako definisano aktima” – ocjenjuje Kovačević.

Patricija Pobić iz NVO “Naša akcija” kazala je da se sredstva opredjeljuju licima u stanju socijalne potrebe baš u izbornoj godini, te da to predstavlja političku odliku.

“Sve je javno i transparentno vezano za budžet Opštine Kotor. On će biti na dnevnom redu SO Kotor 27. decembra. Vi u izbornoj ili neizbornoj godini u svakom budžetu imate stavku koja se odnosi na lica u stanju socijalne potrebe. To nema veze za izbornom godinom i politikom” – ističe Vukadonović.

Ispred NVO “Expeditio” Aleksandra Kapetanović predložila je da sredstva koja se opredjeljuju za tradicionalne nevladine organizacije, mogu da se “traže” u budžetu Sekretarijata za zaštitu prirodne i kulturne baštine i kazala da nadležni iz lokalne uprave treba da nađu drugi način da finansiraju tradicionalne organizacije.

Kovačević je podsjetila da je obaveza lokalne uprave i nevladinih organizacija da budu partneri i da sarađuju. Takođe, navodi Kovačević, obaveza lokalne uprave jeste da nevladine organizacije budu funkcionalne, naglasivši da lokalna uprava ne podržava i ne stimuliše razvoj malih nevladinih organizacija. Ona ističe da je NVO Centar za žensko i mirovno obrazovanje ANIMA tri godine radila sa ženama oboljelim od karcinoma jer je, kako navodi, cilj zaštita ljudskih prava. Podsjetila je koliko je teško napraviti nevladinu organizaciju koja se bavi zaštitom ljudskih prava, posebno osjetljivih grupa.

Gligorić je kazala da su nevladine organizacije iz Kotora poslale žalbu nadležnom ministarstvu, a da će podnijeti tužbu i sudu, naglasivši da je NVO “Expeditio” završila sa saradnjom sa Opštinom Kotor.

“Vi treba da shvatite da vas mi plaćamo i da smo mi vama šefovi. Završili smo saradnju sa Opštinom” – zaključila je Gligorić.

Sve prisutne nevladine organizacije tražile su povlačenje navedene odluke.

Podsjetimo, predsjednik Opštine Kotor, Odlukom broj 01-18512 od 06.12.2019. godine utvrdio je Nacrt Odluke o izmjeni Odluke o visini, kriterijumima, načinu i postupku raspodjele sredstava nevladinim organizacijama koji je stavljen na javnu raspravu.

Organ uprave Opštine Kotor za sprovođenje javne rasprave je Sekretarijat za kulturu, sport i društvene djelatnosti. Sekretarijat za kulturu, sport i društvene djelatnosti će razmotriti primjedbe, predloge i sugestije učesnika javne rasprave i sačiniti Izvještaj o sprovedenoj javnoj raspravi.