Društvo

Tekst: Biljana Marković

Foto: Mjesna zajednica Donje Krivošije 

Mještani Donjih Krivošija nezadovoljni su radom tri kamenolomau ovom dijelu kotorske opštine, tvrdeći da koncesionari prilikom eksploatacije kamena i pijeska ne sprovode zakonom propisane mjere prskanja vodom, zbog čega dolazi do povećane koncentracije prašine u vazduhu. 

Kako za Radio Kotor kaže predsjednik Savjeta Mjesne zajednice (MZ) Donje Krivošije Rajko Samardžić, prvi pogon za mljevenje kamena na ovom području je otvoren prije osam godina, od kada počinju problemi sa pojavom velike prašine koja se podiže prilikom miniranja. 

“Tada su sa radom počeli kamenolomi. Prvi je otvorila firma “Dinamik kompani”. Nedugo potom i firme “Braća Magud” i “Sam komerc” su otvorile svoje kamenolome. Tada počinju problemi, od miniranja do prašine, zbog čega više ne možemo uredno da održavamo bašte, stoka da pase zdravu travu, a ne možemo ni da imamo med koji proizvode mještani. Pogovo u ljetnjem periodu, a i sada se vide prašina i dim, ali više dana ne i selo”, tvrdi Samardžić. 

Podsjeća da se u blizini pogona nalaze dva vjerska objekta, a selo Poljice, koje u 21. vijeku još uvijek nema elektičnu energiju, na svega je stotinak metara udaljenosti od prvog kamenoloma. 

Ističući da MZ do sada nije dobila sredstva od koncesija za rad kamenoloma, čiji joj dio, tvrdi, po zakonu pripada, kaže da su se povodom riješavanja problema u prethodnom periodu obraćali Opštini Kotor, ali za sada bezuspješno.   

“Obraćali smo se Opštini, to jest i bivšem i sadašnjem gradonačelniku, ali nikada nismo dobili odgovor.

Vlasnike kamenoloma ne smatramo krivim. Izašli su nam u susret nekoliko puta prilikom radova u selu, obezbijedivši beton ili pijesak, što je njihova dobra volja, ne I obaveza. Oni vjerovatno plaćaju koncesiju državi, a država opštini, koja bi trebala, kako to zakon propisuje, da nama preusmjeri dio sredstava. Međutim od toga još nema ništa. Ako se već moramo trovati prašinom, zašto se onda ta sredstva ne ulože u naše selo, nego ih neko usmjerava u druge pravce”, pita Samardžić. 

Ističe da na području Donjih Krivošija putevi nijesu izgrađeni, a javni cjevovod ne postoji. 

Prošle godine, kaže, mještani su uz pomoć vatrogasaca Dobrovoljnog vatrsogasnog društva (DVD) “Bogoljub Brezić” iz Perasta očistili austrijske bistjerne na tom području, kako bi u ljetnjem periodu imali vodu za piće. 

Dodaje da kancelariju za rad MZ nemaju decenijama. 

„Tražimo da nam se obezbijede uslovi za normalan život. Apelujem na Opštinu i Vladu da pokušaju da nađu rješenje da se trovanju i uništavanju naše imovine stane na kraj. Mi smo čak prisiljeni da, ako ništa drugo, protestujemo, da blokiramo magistralu Lipci – Nikšić, kako bi dobili svoja osnovna prava koja treba da imamo, poručio je Samardžić.  

Odbacivši navode Mjesne zajednice, Stanko Magud, čija je firma „Braća Magud“ jedan od koncesionara, podvlači da posjeduju novu, savremenu drobilicu za kamen, te da prilikom mljevenja koriste sistem prskanja pomoću hidrofora koji vodu povlači iz cistjerne od 50 kubika.

„U samoj drobilici su prskalice iz kojih ide voda kako se ne bi podizala prašina. Vodu dovozimo sopstvenom cistjernom. Inače, sedmično meljemo svega do hiljadu kubika kamena“, kazao je Magud Radio Kotoru, dodajući da je prostor oko postrojenja kultivisao sadnjom 80 komada stabala bora, te postavljanjem žardinjera, kako bi kamenolom bio i što manje vidljiv, te se sačuvao i pejzaž. 

Iz firme „Sam Komerc“, koja gazduje kamenolomom u Donjim Krivošijama, podvlače da njihovo postrojenje nije u pogonu već dva mjeseca. 

„Mi smo kamenolom otvorili prije dvije godine. Za prskanje  kamena koristimo vodu koju dovozimo pomoću naše auto  cistjerne, izjavio je danas za Radio Kotor predstavnik ove firme Davor Samardžić. 

Pokušali smo dobiti komentar i iz firme „Dinamik kompani“, odakle danas nisu odgovarali na telefonske pozive. 

Da procjena uticaja na životnu sredinu podrazumjeva izradu Elaborata, kojim se definišu mjere za spriječavanje negativnih uticaja na životnu sredinu i zdravlje ljudi, pojašnjavaju u Sekretarijatu za zaštitu prirodne i kulturne baštine Opštine Kotor. 

Sekretarka Bojana Petković napominje da kontrolu sprovođenja mjera predviđenih Elaboratom na terenu obavlja ekološki inspektor. 

“Ovo važi i za projekte u nadležnosti Opštine, kao i za one koji su u nadležnosti Agencije za zaštitu životne sredine.

Kamenolomi su vrsta projekata za koje proceduru procjene uticaja ne sprovodi ovaj opštinski Sekretarijat, već Agencija za zaštitu životne sredine” saopštila je Petković, dodavši da joj je u komunikaciji sa kolegama iz Agencije i Uprave za zaštitu kulturnih dobara u vezi tri predmetna kamenoloma pojašnjeno   da su njihovi statusi različiti. 

“Što se tiče pritužbi građana i građanki, a koje se tiču negativnog uticaja rada kamenoloma (buka, prašina...) mogu se direktno obratiti ekološkom inspektoru zahtjevom da se obavi kontrola na terenu, ili se zahtjev može dostaviti ovom Sekretarijatu, pa će isti biti proslijeđen nadležnom inspekcijskom organu”, zaključila je Petković.