Društvo

Obilježavanje Međunarodnog dana osoba sa invaliditetom dužnost je svakodnevna, posebno kada je riječ o institucijama državne uprave i lokalne samouprave. Danas smo svjedoci da najveći dio tereta nose pojedinci/ke, odnosno udruženja osoba sa invaliditetom i nevladine organizacije.

Godinu koja je na izmaku, kada su u pitanju unapređenje prava i inkluzija osoba sa invaliditetom, obilježile su projektne aktivnosti koje Opština Kotor partnerski sprovodi ili direktno finansira drugim organizacijama.

 DI – MARC PROJEKAT

UNAPREĐENJE DIGITALNIH KOMPETENCIJA OSOBA SA FIZIČKIM INVALIDITETOM

DI-MARC projekat je posvećen korišćenju digitalnih tehnologija kao alata za unapređenje inkluzije i profesionalnog osnaživanja osoba sa fizičkim invaliditetom. Kroz razvoj digitalnih marketing vještina za rad na daljinu, projekat omogućava osobama sa fizičkim invaliditetom ravnopravno uključenje u digitalnu sferu, pružajući prilike za njihov dalji profesionalni napredak i uspješnu integraciju na tržištu rada.

Projekat je odobren u okviru izuzetno kompetitivnog poziva ESF-2022-SOC-INNOV Evropskog socijalnog fonda plus (ESF). Projektne aktivnosti inkluzivnog naučnog projekta započete su 1. oktobra 2023. godine i traje 2 godine.

DI-MARC tim predstavlja kombinaciju ekspertize iz naučne oblasti, regionalnog razvoja, lokalne samouprave i obuke s ciljem da odgovori na potrebe osoba sa fizičkim invaliditetom u Srbiji, Hrvatskoj i Crnoj Gori na veoma inovativan i pristupačan način. U tom pogledu, pored Instituta ekonomskih nauka, naučno-istraživačke institucije koja je koordinator projekta, članovi našeg tima su i predstavnici tri kategorije partnera:

Opštine Kotor (Crna Gora) i Erdut (Hrvatska), prije svega zbog njihove direktne veze sa razumijevanjem potreba osoba sa fizičkim invaliditetom na lokalnom nivou;

Regionalna agencija za razvoj i evropske integracije Beograd – RAREI (Srbija), MAMM (Crna Gora), Poduzetničko-razvojni centar općine Erdut lokalna razvojna agencija d.o.o. (Hrvatska) i Centar za poduzetništvo, Osijek (Hrvatska) sa iskustvom u pripremi i realizaciji treninga, kao i u pripremi, sprovođenju i izvještavanju o projektima

Udruženje osoba sa invalititetom Beograd (Srbija), Udruženje osoba sa invalititetom Jaglac (Hrvatska) i Udruženje mladih sa hendikepom Crne Gore koji imaju direktne kontakte i veliko iskustvo u radu sa osobama sa fizičkim invaliditetom.

Završena je prva godina DI-MARC projekta u kojoj su postignuti značajni rezultati kroz ključne aktivnosti usmjerene na unapređenje mogućnosti za rad na daljinu osoba sa fizičkim invaliditetom. Sprovedena je sveobuhvatna analiza platformi za rad na daljinu, čime je stečen uvid u specifične zahtjeve koje te platforme postavljaju. Razvijena je metodologija za procjenu nivoa vještina i kompetencija u oblasti digitalnog marketinga za osobe sa fizičkim invaliditetom iz Srbije, Hrvatske i Crne Gore, te je ista primijenjena kroz procese evaluacije u sve tri zemlje.

Razvijen je kurikulum koji obuhvata tri osnovna modula: Strategija digitalnog marketinga, Marketing na društvenim mrežama i Content marketing. Ovaj kurikulum je pripremljen na četiri jezika — engleskom, srpskom, hrvatskom i crnogorskom — kako bi bio dostupan što širem auditorijumu. Svaki modul ima jasno definisane sadržaje, broj časova i ishode učenja.

U oktobru 2024. godine je započeto sa sprovođenjem obuka, te su sprovedena dva od tri modula. Preostaje da se u decembru realizuje modul pod nazivom Content marketing odnosno Marketing sadržaja.

Tokom ova tri mjeseca i tri interaktivne sesije, polaznici će usvajaju ključna znanja i vještine u učionici. Nakon toga, nastaviće sa online konsultacijama sa trenerima, koji će ih voditi kroz sve potrebne korake. Polaznici će takođe raditi na samostalnim zadacima, koji će im omogućiti da stečena znanja primijene u praktičnim projektima. Ono što slijedi su:

▪ Procjena stečenih kompetencija: Dodatna procjena kompetencija (post-assessment) biće urađena nakon treninga kako bi se izmjerio napredak polaznika i utvrdio stepen usvojenih znanja i vještina.

▪ Razvoj online trening programa: Osmišljavanje i implementacija interaktivnih online modula koji će omogućiti fleksibilno učenje prilagođeno potrebama polaznika.

Tim DI-MARC projekta vodi se idejom da je bliska saradnja s lokalnom zajednicom i ciljnom grupom – osobama sa fizičkim invaliditetom – osnova za uspjeh.

Poruka koju DI-MARC šalje je: Stvarajmo zajedno inkluzivnu digitalnu budućnost!

ISM PROJEKAT

SOCIJALNA INKLUZIJA U CRNOJ GORI

Projekat Inclusione sociale in Montenegro (Socijalna inkluzija u Crnoj Gori) realizovan je od februara 2023. godine, u trajanju od 16 mjeseci, a finansijski je podržan od strane Regije Friuli Venezia Giulia, u skladu sa Zakonom Regije FVG. Projekat predstavlja partnerstvo između Opština Monfalkone (Italija) i Kotor, uz koje stoji i Zajednica Italijana Crne Gore.

Osnovni cilj projekta je sprovođenje aktivnosti usmjerenih na inkluziju i socijalnu integraciju osetljivih subjekata sa socijalnog i motoričkog aspekta kroz sportsku praksu, u cilju socio-motornog i psihofizičkog oporavka sa posebnom pažnjom na osobe u mlađoj i starijoj dobi, promovišući fizičku aktivnost kao rehabilitacionu, edukativnu i socijalnu praksu po socio-zdravstvenim protokolima.

Kroz ISM projekat formiran je Centar za pomoć (motivaciju) i podršku ranjivim grupama, čija je koordinatorka Miroslava – Mima Ivanović, izvršna direktorka NVO Inicijativa mladih sa invaliditetom Boke. Kroz rad Centra kreirana je opsežna Analiza ranjivih grupa na teritoriji opštine Kotor, te su u skladu sa specifičnim ciljevima projekta aktivirani alati pomoći i podrške posvećeni osjetljivim subjektima (stariji, socijalno ugroženi, osobe sa poteškoćama u kretanju)

Realizovani su ciklusi susreta i edukativnih sastanaka u cilju podizanja svijesti namijenjenih mladima iz različitih školskih grupa, a usmjerenih na temu socijalne inkluzije, socijalnih postignuća i interakcije kroz sportsku praksu i zdrave stilove života.

Formiran je Community hub-a za socijalno uključivanje kroz organizaciju plivačkih sportskih aktivnosti za rehabilitaciju i socijalnu inkluziju. Naime, od 28. januara tekuće godine u toku 6 mjeseci realizovano je 15 plivačkih događaja na zatvorenom bazenu “Zoran Džimi Gopčević” za analizom prepoznate ranjive našem gradu. Događaji su sprovedeni pod nadzorom stručnog lica – fizioterapeuta, kroz prilagođene vježbe u bazenu, tako da pomažu u opsegu pokreta ili snage, u zavisnosti od opšteg stanja i potreba polaznika.

Iz nedjelje u nedjelju, svjedočeno je sve većem interesovanju za plivačke događaje, kao i efektima koji se postižu kako vježbama, tako i interakcijom različitih društvenih grupa. Potvrđeno je da u našem gradu postoji svijest o značaju inkluzije, čemu su dali doprinos mnogi akteri i institucije – rukovodstvo i osoblje Zatvorenog bazena „Zoran Džimi Gopčević“, JU Dom starih „Grabovac“, JU Resursni centar za sluh i govor „Dr Peruta Ivanović“, ZU Specijalna bolnica za psihijatriju „Dobrota“.

Ono što je pružilo dodatnu vrijednost projektu, prepoznavajući djecu sa smetnjama u razvoju jednom od prioritetnih grupa po pitanju inkluzije, jeste nabavka neurofeedback-a, specijalizovanog uređaja kojim se mjeri aktivnost moždanih talasa kod djece koja pate od različitih problema sa pažnjom i drugim mentalnim procesima.

Neurofeedback je svoj djeci dostupan u srcu Starog grada, u novom adaptiranom opštinskom prostoru, gdje će se osim ovih tretmana, održavati interaktivne edukativne radionice prilagođene potrebama djece, logopedski i oligofrenološki tretmani, te somatopedske obuke za roditelje i terapeute. Osim nabavke uređaja, projektom su obezbijeđene i obuke stručnog kadra JU Resursni centar za sluh i govor “Dr Peruta Ivanović” za rad na istom.

U toku 16 mjeseci trajanja projekta uspješno se pristupilo jačanju socijalne inkluzije kroz promociju i realizaciju fizičke aktivnosti, uz stručnu i profesionalnu pomoć. Efekti projekta i dalje se razvijaju, što će potvrđuje cilj da se socijalna inkluzija dovede do nivoa da naš grad bude i po tome prepoznatljiv.

PROJEKAT staO-SI opet

NVO INICIJATIVA MLADIH SA INVALIDITETOM BOKE

Projekat „staO-SI“ podržan je od strane Opštine Kotor u toku 2023. godine kroz konkurs za raspodjelu budžetskih sredstava namijenjenih finansiranju nevladinih organizacija, a svoj uspjeh NVO I MI Boke nastavlja i aktivnosti sprovodi i tokom 2024. godine.

Glavni cilj projekta je doprinijeti socijalnoj inkluziji OSI u Kotoru, dok su specifični ciljevi da se u periodu od 12 mjeseci obezbijedi kontinuirano i stabilno ostvarivanje prava OSI na slobodno kretanje u Kotoru kao i informisanje javnosti Kotora o pravima OSI u saobraćaju i zagovaranje njihovog poštovanja.

Glavne aktivnosti projekta su:

obezbjeđivanje pristupačnog taksi prevoza za OSI iz Kotora;

Ulična akcija „StaO-SI u Kotoru!” i obilježavanje Globalnog dana pristupačnosti

Medijska i informativna kampanja o pravima OSI u saobraćaju.

Ove godine održana je treća Ulična akcija sa ciljem podizanja nivoa znanja i svijesti javnosti o značaju savjesnog ophođenja prema OSI u saobraćaju u Kotoru, radi omogućavanja njihovog slobodnog kretanja. Naime, I MI Boke je 2. septembra 2022. godine organizovala prvu Uličnu akciju „Makni mi se s puta!”, a 25. aprila 2023. godine drugu Uličnu akciju „StaO-SI u Kotoru”.

Iako je Kotor turistički centar i dalje postoji nedovoljna svijest o brojnim barijerama sa kojima se OSI suočavaju u saobraćaju. Nepristupačna prevozna sredstva u javnom prevozu (autobusi, turistički brodići i vozići itd.), stepenice na javnim površinama, nepropisno parkirana vozila na mjestima za OSI ili neprilagođeni ivičnjaci trotoara samo su neki od primjera svakodnevnog kršenja prava OSI u saobraćaju u Kotoru.

Obezbjeđivanje pristupačnog taksi prevoza za OSI u Kotoru je aktivnost od posebnog značaja, budući da je za ovu grupu to za sada jedini u potpunosti pristupačan i uvijek dostupan vid javnog prevoza.

Iznos koji je ove godine odobren za I MI Boke, odnosno “staO-SI opet” je 17.250,00 eura.

PROJEKAT Fizioterapeut u svakoj kući II

UDRUŽENJE PARAPLEGIČARA KOTOR

Projekat Udruženja paraplegičara Kotor koji u ovoj godini potvrđuje uspješnost i potrebu sprovođenja istoimenog projekta od ranijih godina, svoj opšti cilj vezuje za poboljšanje opšteg zdravstvenog stanja OSI.

Projektni plan je da se sagledaju egzaktne potrebe različitih kategorija invalidnosti i da im se potom na osnovu ljekarskog pregleda (fizijatra) odredi adekvatna fizioterapija.

Projekat obuhvata aktivnosti terenskog istraživanja po kategorijama invalidnosti, kao i po kategorijama potreba kao npr. : osobe koje ne mogu jednostavno doći do bolnice, rehabilitacionog centra, centra za fizikalnu terapiju radi specifičnih uslova i stanja u kojem se nalazi već su upućene da fizikalnu terapiju obavljaju kod kuće u svom stanu.

 Cilj je očuvanje zdravlja kod članova udruženja paraplegičara i njihovih porodica, a isti je podržan od strane Opštine kroz Konkurs za NVO iznosom od 6.255,00 eura.

Kako se može zaključiti, godinu za nama obilježila je realizacija projekata koji obuhvataju aktivnosti odlučne da jačaju inkluziju osoba sa invaliditetom. Pored navedenog, napori koji se od strane Opštine Kotor ulažu u oblasti unapređenja prava osi ogledaju se u finansiranju usluga socijalne zaštite i to dnevnog boravka za starija lica i lica sa invaliditetom, geronto programa, dnevnog boravka za dementna lica. Tu je svakako i finansijska podrška lokalnim udruženjima osoba sa invaliditetom za njihove redovne aktivnosti i alate neophodne za rad i funkcionisanje, ali i ideje za finansiranje drugih usluga koje su se pokazale kao neophodne građanima/kama Kotora.

Svakako, rad na unapređenju se nikada ne završava i nikada nije dovoljan. Cilj je da se o invaliditetu ne govori kao problemu već da se nalaze načini, ne za prevazilaženje, nego za unapređenje stanja. Stoga, ako se već 03. decembar koristi da se javno pruži podrška osobama sa invaliditetom, neka to bude zbog svakodnevnog rada, zalaganja i rezultata.

OPŠTINA KOTOR