Društvo

Ciljevi psihoterapije su ublažavanje psihičkih tegoba (anksioznost, depresija, stres, trauma..), razvijanje mehanizama suočavanja sa problemima, unepređenje međuljudskih odnosa i komunikacije i rada na ličnom razvoju, čime ovaj proces liječenja pokriva široko polje, ocijenila je specijalistkinja medicinske psihologije i psihoterapeutkinja Olivera Marković. 

Gostujući danas u emisiji “032” Radio Kotora Marković je istakla da je kognitivno - bihejvioralna terapija danas veoma značajna u tretmanu anksioznih poremećaja i poremećaja raspoloženja.

 Predstavila je i značaj i dostignuća medicinske psihologije kao grane psihologije koja proučava psihološke aspekte zdravlja, bolesti i medicinskog tretmana. 

“Uključuje i psihodijagnostička sredstva, odnosno standardizovane tehnike i testove koje psiholog primjenjuje kako bi izvršio procjenu sposobnosti ličnosti i aktuelnog psihičkog funkcionisanja.

Medicinski psiholozi su stručnjaci koji rade u bolnicama, klinikama, specijalizovanim ustanovama, domovima zdravlja...

Psihijatar je isto ljekar koji je završio specijalizaciju iz psihjatrije i koji se uglavnom bavi patološkim aspektima mentalnog zdravlja, odnosno mentalnim poremećajima koji u proces liječenja uključuje i farmakoterapiju, odnosno ljekove”, kaže Marković.

 Za razliku od toga, kako navodi, „mlađa sestra“ psihijatrije i psihologije je psihoterpija – terapija razgovorom. 

“Međutim, kada kažemo terapija razgovorom, treba reći da se misli na  strukturisani razgovor usmjeren na rješavanje  emocionalnih, kognitivnih, odnosno misaonih i ponašajnih problema.

U psihoterapiji klijent, pacijent, razgovara sa obučenim terapeutom kako bi razumio i procijenio misli i osjećanja koja posljedično utiču na njegovo ponašanje. Ovdje govorimo o neadekvatnom ponašanju, odnosno onome što predstavlja problem za samog klijenta.

Ciljevi psihoterapije su ublažavanje psihičkih tegoba kao što su anksioznost, depresija, stres, trauma, zatim razvijanje mehanizama suočavanja sa problemima, unepređenje međuljudskih odnos i komunikacije i rad na nekom ličnom razvoju. Znači, pokriva široko polje.

Postoje različiti psihoterapijski modaliteti. Ima ih više vrsta i oni posmatraju jedan problem, zbog kojeg se klijent javlja, iz različitih uglova.

Ja sam obučeni terapeut kognitivne i bihejvioralne terapije, a sam naziv govori da se radi na mijenjanju negativnih obrazaca mišljenja koji utiču na ponašanje.

Mi ustvari, na neki način, kroz strukturisani razgovor, različitim tehnikama obučavamo klijente, odnosno pacijente, da dođu do zamjene iracionalnih uvjerenja koja bi trebalo posljedično da utiču pozitivno i na emocije i na samo ponašanje.

Tražimo, ne samo ono patološko, nego i ono što predstavlja snagu pacijenta i na osnovu toga pokušavamo da riješimo probleme.

Nije mi samo bitna informacija da li neko ima dijagnozu anksioznog poremećaja ili socijalne fobije i sl. nego što raditi sa tim. Trebala mi je nekako „alatka“ što da radim sa pacijentom koji ima opsesivno-kompulzivni poremećaj. Taj odgovor mi je dala psihoterapija i zbog toga sam se odlučila da odem malo i u terapijske vode“, kaže Marković. 

Zbog neophodnog stalnog razvoja, praćenja globalnih trendova, odnosno profesionalnog usavršavanja, ukazuje na značaj formiranja udruženja koje je osnovano da bi se bavilo edukacijom stručnjaka. 

„U ovoj materiji nema kraja. Potreban je stalni razvoj, što meni predstavlja izazov. Svaki dan se uči i smatram da je to neophodno. Postoje različiti pristupi koji se mijenjaju, jer naš život nije isti kao onaj prije 20, 50 ili 100 godina. Znači da mi moramo pratiti novine da vidimo da li su primjenjive na naše stanovništvo, na naše podneblje. Dakle, tu mora postojati stalna edukacija i praćenje trendova u samom razvitku i psihoterapije i generalno pristupa rješavanju mentalnih problema“, kaže Marković. 

Na svom radnom mjestu u Specijalnoj bolnici za psihijatriju “Dobrota” radi primarno sa bolničkim pacijentima, kod kojih se razlikuju tzv. dobrovoljne i prisilne hospitalizacije. 

“U prvom slučaju osoba daje pristanak da ostaje na bolničkom liječenju. U iznimnim situacijama postoji i prisilna hospitalizacija kada osoba nije saglasna ali procjena ljekara, odnosno psihijatra, jeste da osoba u tom stanju nema mogućnost da procijeni svoje mentalno stanje i gdje može biti ugrožavajuća, kako za sebe , tako i za ljude u svojoj okolini. Dobra stvar je, a ja sam 23 godine u Specijalnoj bolnici, što možemo reći da se broj prisilnih hospitalizaija smanjio, a to znači da ljudi uglavnom daju dobrovoljni pristanak da ostanu na bolničkom tretmanu”, kazala je Marković. 

Ističe značaj timskog rada stručnjaka. Nakon prvog dolaska pacijenta u bolnicu dijagnoza se određuje zajedno sa psihologom. 

“Imamo tačno određene primjene standardizovanih testova i tehnika, psihodijagnostičkih sredstava, koja se primjenjuju svuda u svijetu u oblasti mentalnog zdravlja. Radi se procjena da li su očuvani pažnja, pamćenje, mišljenje, volja, emocija, odnosno ukoliko nisu, koliko u toj mjeri oni utiču na psihičko funkcionisanje pacijenta. Radi se procjena ličnosti, pa na osnovu toga, ono što je razlika između nas i psihijatra, mi možda idemo i na neke potencijale. Tražimo ono zdravo u ličnosti, za što bi mogli da se “zakačimo” u terapijskom tretmanu. Na osnovu toga se procjenjuje dalji tok psihijatrijskog, u ovom slučaju bolničkog liječenja”, kaže Marković. 

Našu gošću smo pitali i o mogućnosti ambulantnog liječenja. 

“Iz mog ličnog iskustva, u posljednje dvije godine, imam povećani broj ambulantnih pacijenata koji npr. pođu kod izabranog ljekara i traže konsultaciju sa psihologom, terapeutom ili sa psihijatrom. Znači, drugačije je u odnosu na prije nekih 10-20 godina”, kaže Marković.

Dodaje da psihoterapija ne znači nužno da će svaki pacijent bti uključen u psihoterapijski tretman. 

“Radi se i procjena koliko se terapija može raditi. Kada kažem procjena misli se o dostupnim resursima te ličnosti”, naznačila  je Marković, istakavši da je kognitivno - bihejvioralna terapija najbolji način u tretmanu anksioznih poremećaja i poremećaja raspoloženja.

Reprizu emisije “032”, u kojoj je gošća Radio Kotora bila specijalistkinja medicinske psihologije i psihoterapeutkinja Olivera Marković, možete slušati danas u 21 i 30.

Predrag Nikolić