Društvo

Nova laboratorija za marikulturu svečano je otvorena 29.05.2023. godine u Institutu za biologiju mora Univerziteta Crne Gore.  Izgradnja laboratorije i njeno kompletno opremanje finansirani su iz pred-pristupnih fondova Evropske Unije u okviru velikog tematskog infrastrukturnog projekta pod nazivom “Održivi i inovativni lanac vrijednosti Agro hrane i ribarstva za prekogranično tržište malih i srednjih poduzeća “- Food4Health. Ukupan budžet koji je bio na raspolaganju Institutu za biologiju mora iznosi oko 640.000 EUR, od čega je skoro 500.000 EUR utrošeno na izgradnju i opremanje laboratorije i formiranje dva demonstrativna centra za marikulturu na moru.U okviru projekta izgrađena je multi-funkcionalna laboratorija čiji će rad doprinjeti razvoju sektora marikulture u Crnoj Gori, odnosno osnaživanju malih i srednjih preduzeća iz sektora ribarstva i marikulture.

Laboratoriju je svečano otvorio rektor Univerziteta Crne Gore prof. dr Vladimir Božović, dok su prisutnima obratili: dr Milica Mandić, rukovodilac projekta Food4Health u Institutu za biologiju mora; g-din Bojan Vujović, Generalni direktor Direktorata za evropske fondove Ministarstva Evropskih poslova Crne Gore; g-din Stevan Gajević, državni sekretar Ministarstva poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede Crne Gore;  Ami Çarçani, lider Food4Health projekta, Direktorka Uprave za sprovođenje prioriteta i statistiku Ministarstva poljoprivrede i ruralnog razvoja Albanije; Antonio Agrosi, službenik za finansije Zajedničkog Sekretarijata IPA programa, Regija Pulja, Italija i g-din Siniša Kovačević, Potpredsjednik Opštine Kotor.

Konkretno, u novoj laboratoriji formirano je prvo mrijestilište kamenica (Ostrea edulis) u Crnoj Gori, koje se sastoji od dva dijela – dijela za uzgoj mikroalgi i dijela za kondicioniranje matičnog jata (odraslih jedinki kamenica) i proizvodnju mlađi. Poseban prostor izgrađen je za potrebe savjetovanja i obuke uzgajivača (kako postojećih tako i budućih), u cilju transfera znanja i tehnologija, uz direktnu primjenu naučnih rezultata u procesu proizvodnje hrane iz mora. Ukupna površina nove laboratorije i kancelarijskog dijela iznosi 260 m2.

Osnovni cilj formiranja laboratorije je da se u laboratorijskim uslovima proizvedu mlade jedinke kamenice koje će se, nakon dostizanja željene veličine prebaciti na dalji rast i razvoj u njihovo prirodno okruženje. Na ovaj način će se podstaći proizvodnja ove vrijedne vrste školjke, koja pored izuzetnog nutritivnog svojstva ima i visoku ekonomsku vrijednost.

Uzgajivači školjki su, pored Instituta,  glavni korisnici ovog projekta. Suština je da, nakon proizvodnje mlađi kamenice u laboratorijskim uslovima, iste budu prenesene na neka od postojećih uzgajališta školjki, pri čemu će dugogodišnje iskustvo uzgajivača uz naučnu i stručnu podršku Instituta za biologiju mora biti osnova uspješnosti cijelog procesa uzgoja.

Kroz projekat su pripremljena tri protokola, kao pomoć uzgajivačima u formiranju uzgajališta, započinjanju organske proizvodnje, povećanju konkurentnosti, formiranju sopstvenih mrijestilišta malih kapaciteta, a započeto je i sa procesom uvezivanja marikulture i turizma (tzv. ihtioturizma), kao posebnog potencijala za novu turističku ponudu Boke.

Nova laboratorija, pored značajnog doprinosa razvoju sektora marikulture, ima ogroman naučni potencijal u smislu obezbjeđenih uslova za ciljani uzgoj brojnih vrsta morskih organizama koja otvaraju cijelu lepezu mogućnosti kada su u pitanju naučna istraživanja. 

 Izvor: Institut za biologiju mora