Društvo

Predstavnici saveza boraca NOR-a (SOBNOR) i boračkih organizacija Herceg Novog i Kotora (OBNOR) obilježili su Dan formiranja I Bokeljske NOU brigade.

Brigada je formirana 5-og oktobra 1944.g. u mjestu Konjsko-Zupci, opština Trebinje, dakle prije 76 godina. Njen zadatak i cilj je bio borba za konačno oslobođenje Boke i Crnogorskog primorja, mada je učestvovala i u oslobađanju Crne Gore do Metohije i Kosova. Proces stvaranja i formiranja Bokeljske Brigade diktirao je razvoj vojno-političke situacije u Boki i Crnogorskom primorju, odnosno na cijelom južnom primorju i šire.

Ona je postala i bila vrlo značajna za dalji razvoj NOP-a i vođenje oružane borbe za konačno oslobođenje naše zemlje.

Vrhovni štab i drug Tito izdali su naredbu da se od 4 Bokeljska bataljona i Primorske operativne grupe u sadejstvu sa VI Crnogorskom NOU brigadom, II Dalmatinskom brigadom i XXIX Hercegovačkom divizijom formira ova brigada.

Na dan formiranja brigada je imala oko 800 boraca i starješina. Od toga oko 100 članova KPJ i 200 članova SKOJ-a. Od oružja su imali 620 pušaka i 4 puškomitraljeza.

Mi borci, potomci boraca i poštovaoci boraca koji njegujemo i baštinimo tradicije SUBNORJ od 1947. i SUBNORCG od 1948. imamo obavezu i dužnost da se sjećamo tih boraca a posebno onih koji su svoje živote ugradili u temelje slobode i da ih sačuvamo od zaborava. Ova brigada je na svom borbenom putu od Konjskog preko reona Ledenica, gdje je imala svoj prvi i najžešći okršaj sa Njemcima pa preko primorskih gradova, Cetinja , Podgorice, Kolašina, Sandžaka, Berana do Kosova i Metohije, pokazala je besprekornu disciplinu, korektan odnos prema narodu, pa je kao takva stigla u red najslavnijih borbenih jedinica i dva puta odlikovana za dosledno sprovođenje politike bratstva i jedinstva: “Orden zasluga za narod sa zlatnom zvijezdom” i “Orden bratstva i jedinstva sa zlatnim vijencem”.

Slava koju je pronijela ova brigada sa komandantom Božidarem Jovanovićem i političkim komesarom Matom Petrovićem obavezuje da se njenih boraca sa pijetetom i dužnim poštovanjem podsjećamo sa obavezom da se nikad ne zaborave.

Zbog trenutne situacije sa epidemijom predsjednici OBNOR-a Đorđe Zloković iz Herceg Novog i Petar Uljarević iz Kotora su donjeli odluku da se ove godine ovaj dan obilježi na mjestu Ledenice gdje je brigada izvojevala prvu pobjedu nad Njemcima.

Borci ove jedinice uz podršku artiljerije sa Vrmca vodili su očajničku borbu sa njemačkim utvrđenjima u rejonu Ledenica od 8-og oktobra gdje su im podršku pružale jedinice II Dalmatinske brigade. U tim sukobima jedinice Prve Bokejske brigade neprekidnim napadima danju i noću osvajale su jedno po jedno neprijateljsko utvrđenje oko Ledenica I konačno njemačke jedinice sabili i potpuno blokirali u kasarnama i kućama u donjim Ledenicama .

U borbama na Ledenice I Bokeljska brigada nanijela je neprijatelju težak poraz. Samo na dan 18-og novembra neprijatelj je imao preko 60 mrtvih, a od 325 zarobljenih oficira i vojnika bilo je 125 ranjeno.

Međutim u tim borbama za Ledenice u toku 38 dana borbe i I Bokeljska brigada je imala svoje gubitke.

U borbama za oslobođenje Boke i crnogorskog primorja poginulo je 270 njemaca i 127 četnika, ranjeno više od 500 neprijateljskih vojnika i zarobljeno blizu 1000 njemaca i četnika. Od neprijatelja je zaplijenjena velika količina naoružanja i veće količine drugog ratnog materijala.

Od dana formiranja brigada se stalno popunjavala tako da je do kraja ratnog djelovanja narasla na preko 3000 boraca. Brigada je najveće gubitke doživjela u borbama sa balistima na prostoru Kosova i Metohije.

Okupljeni su položili cvijeće na spomen ploču Osnovne škole u Ledenicama i spomenik narodnog heroja Sava Ilića, a prisutnima se obratio potpredsjednik SOBNOR-a CG Ljubenko Borović.

Ledenice, 05. 10. 2020.

Ljubenko Borović