Društvo

Tekst: Biljana Marković

Foto: Radio Kotor

Sekretarijat za urbanizam, stanovanje i uređenje prostora Opštine Kotor je od početka 2025. godine primio 158 zahtjeva za izdavanje Urbanističko tehničkih (UT) uslova, od kojih je završeno 117. Tokom 2024. godine primljena su 492 zahtjeva za izdavanje UT uslova, a završeno su 347. Za građevinske dozvole je primljeno 14 zahtjeva i isto toliko ih je završeno”, saopštila je resorna sekretarka Jelena Franović gostujući u današnjoj emisiji Radio Kotora “Naša opština”.

Sastavni dio UT uslova su, podsjeća, konzervatorski uslovi koje izdaje Uprava za zaštitu kulturnih dobara (UZKD), sa kojom posljednjih nekoliko mjeseci Sekretarijat, kaže, ima dobru saradnju.

“Desi se da se nekada duže vrijeme čeka da dobijemo konzervatorske uslove. Građevinske dozvole kojima smo se bavili prošle godine su dozvole za objekte od opšteg interesa. Međutim, prije par mjeseci se promjenio Zakon, tako da su sada lokalnim samoupravama vraćene nadležnosti izdavanja građevinske dozvole i planiranja”, precizira Franović.

Prostorno urbanistički plan (PUP) Kotora, koji je dobio saglasnost od UNESCO-a, stupio je, ističe, na snagu 2020. godine i poništio skoro sva ostala planska dokumenta koja su do tada bila na snazi.

“Osim njega, na snazi su ostali Urbanistički projekat Perasta, sve Državne studije lokacije i Lokalna studija lokacije Glavatičići. Kroz prostorno plansku dokumentaciju imamo nivo građevinskih područja na osnovu kojih izdajemo UT uslove. Veliki je pritisak gradnje i zahtjevi za izdavanjem UT uslova. Mi iz plana crpimo podatke, tako da ne mogu da kažem da li je u nekoj zoni više ili manje zastupljena gradnja. Podjednako su to Radanovići, Lastva, Dobrota”, napominje Franović.

U nadležnosti Ministarstva prostornog planiranja, urbanizma i državne imovine je, shodno novom Zakonu, i dalje, napominje, izdavanje dozvola za objekte površine preko 3.000 m2.

“Svi hoteli su u nadležnosti Ministarstva, tako da se Opštine nemaju pravo da izdaju UT uslove, bave se Idejnim rješenjem, niti ostalom dokumentacijom koja je za to potrebna. Ono što je dobra stvar, što je Opština Kotor uradila i na što svi možemo biti ponosni je činjenica da je u Grblju opredijelila- poklonila građevinsko zemljište za gradnju stanova za zdravstvene radnike. Te zgrade su izgrađene i mislim da će uskoro biti završene”, naglašava Franović.

Na pitanje koji su najveći urbanistički izazovi sa kojima se Kotor suočava u svijetlu činjenice da je pod zaštitom UNESCO-a, konstatuje da je to, kada je gradnja u pitanju, problem nepoštovanja dobijenih dozvola.

“Gradi se više od dozvoljenog, a s druge strane je problem Građevinske inspekcije koja se ne obazire. Imam brojne proslijeđene mejlove i upite ka toj inspekciji, a ni na jedan do sada nisam dobila odgovor. Nedavno smo imali slučaj u Starom gradu, gdje je građanin počeo da gradi viđenicu mimo svih propisa. Komunalna inspekcija je zvala Građevinsku, odakle su rekli da ne mogu izaći na teren, nego kada to dođe na red. Mislim da Građevinska inspekcija ima samo dva inspektora za cijelo primorje, tako da je nemoguće da oni sve postignu i prosto taj sistem nešto ne funkcioniše. Jedan od velikih problema je i saobraćaj, pritisak koji vrše turisti i autobusi, u krajnjem slučaju automobili koje mi sami najviše pravimo”, podvlači Franović.

Na pitanje kako se balansira između potrebe za razvojem i očuvanja kulturno-istorijskog nasljeđa Kotora, ocjenjue da “prvo treba da razlučimo u kojem pravcu želimo da vidimo naš grad”.

“Problem je što dosta toga zavisi od Države. Lično meni bitno je da Kotor ostane na listi UNESCO, ali očigledno da u jednom momentu donosicioma odluka na državnom nivou to nije baš bilo bitno, pa su probali da kroz Prostorni plan Crne Gore vrate saobraćajno rješenje koje je UNESCO-va misija, koja je bila 2017. ili 2018. godine, i tada jasno iznijela 33 tačke koje je bitno da ispunimo da bi ostali i dalje na UNESCO listi. Jedna od njih bila je i saobraćajno rješenje. Nadam se da smo se izborili da toga nema, ali nije lako”, konstatuje Franović.

Što se tiče Programa privremenih objekata (PPO) na teritoriji opštine Kotor za period 2024.-2028. godine tokom javne rasprave je pristiglo 86 zahtjeva. Najveći dio se, kaže, odnosio na terase ugostiteljskih objekata, odnosno proširenje. a Sekretarijat je na sve zahtjeve odgovorio.

“Apelujem na preduzetnike koji u Starom gradu obavljaju neku djelatnost, da sve elemente koje postavljaju u prostoru reguliše Program privremenih objekata, od dozvoljenog broja tabli, do broja vitrina dozvoljenih na jednoj ugostiteljskoj terasi, držača za menije itd. To nije nešto novo, niti nešto što je Sekretarijat sada smislio, već postoji od 2018. godine kada je stupio na snagu prošli Zakon o planiranju prostora koji je donio sa sobom Pravilnik o privremenim objektima, podjednak za cijelu Crnu Goru. Na osnovu toga smo uradili Program privremenih objekata i mislim da smo ga dobro uradili u skladu sa zakonom, pravilima i gradom. Mi smo sada, što je bio jedan od naloga predsjednika Opštine, da zajedno sa Komunalnom inspekcijom odradimo izvod iz PPO i da podijelimo svima koji se bave nekom djelatnošću u Starom gradu, kako bi im još jednom skrenuli pažnju šta i na koji način može, jer ako ovako ne budemo poštovali ta pravila, grad će se pretvoriti u vašar. Svaka pjaca će se pretvoriti u vašar. Sve više se zauzimaju terase, postavljaju neadekvatni suncobrani, iz godine u godinu su nove ideje koje se tu stvaraju, postavljaju, a od 2018. godine je jasno šta i kako može”, poručuje između ostalog Franović.

 Razgovor možete poslušati na linku Naša opština.