Društvo

Društvo profesionalnih novinara Crne Gore (DPNCG) i Udruženje za odgovorni i održivi razvoj (UZOR) u saradnji sa Hanns Seidel fondacijom upućuje inicijativu za usvajanje seta medijskih zakona prema zakonskim tekstovima koji su dobili pozitivno mišljenje od strane Evropske komisije, ali i da se u što skorijem vremenskom roku započne sa pripremom i donošenjem Crnogorskog akta o slobodi medija u skladu sa Evropskim aktom o slobodi medija koji je Evropski parlament usvojio 13. marta 2024. godine, navodi se u saopštenju Društva profesionalnih novinara.

Imajući u vidu da je Crna Gora u stalnom procesu usklađivanja zakonodavstva sa evropskim standardima, kao i da pitanje usvajanja seta medijskih zakona i dalje izaziva veliku podijeljenost različitih zainteresovanih strana, cijenimo da se usvajanjem seta medijskog zakona u tekstu koji je pozitivno ocijenjen od strane Evropske komisije unapređuje stanje medijskih sloboda, nezavisnost i transparentnosti medija, ali i da je navedeno, neophodno dodatno poboljšati, kroz donošenje Crnogorskog akta o slobodi medija koji bi predstavljao pandan Evropskom aktu o slobodi medija odnosno koji bi u najvećoj mjeri bio usaglašen sa istim.

Naime, Evropskim aktom o slobodi medija uspostavljen je novi skup pravila za zaštitu pluralizma i nezavisnosti medija u Evropskoj uniji. Ovaj akt podrazumijeva mjere zaštite od političkog uplitanja u uređivačke odluke i od nadzora, a fokus stavlja na nezavisnost i stabilno finansiranje javnih medija, kao i na transparentnost medijskog vlasništva i raspodjele državnog oglašavanja. Takođe, utvrđuje mjere za zaštitu nezavisnosti urednika i otkrivanje sukoba interesa.

To bi bio korak ka uspostavljanju mehanizama za slobodne i profesionalne medije, o čijoj ključnoj ulozi u društvu govore i obrazloženja odluke da se u Evropskom Parlamentu usvoji Evropski akt o slobodi medija.

Donošenjem Crnogorskog akta o slobodi medija u skladu sa Evropskim aktom o slobodi medija Crna Gora bi se obavezala da, između ostalog:

poštuju uredničku slobodu i nezavisnost pružaoca medijskih usluga i osiguraju povjerljivost i zaštitu novinarskih izvora, uključujući zaštitu od nepotrebnog ometanja i primjena tehnologija nadzora;

kroz transparentne postupke imenovanja i razrješenja direktora i čelnika uprava garantuju nezavisnost javnih servisa, i time onemoguće iskorišćavanje javnih medija u političke svrhe;

obezbjedi transparentnost vlasništva medija – odnosno sve informacije o stvarnim vlasnicima, uključujući podatke o udjelu državnog vlasništva moraju biti u javnom registru, kako bi građani znali ko kontroliše medije i čiji interesi mogu uticati na njihovo izvještavanje

mediji moraju prijaviti sva sredstava koja su dobili od državnog oglašavanja, državnu finansijsku podršku uključujući onu iz trećih zemalja

onemogućiti velike internet platforme, poput Facebooka, X-a (bivšeg Twittera) i Instagrama da samovoljno ograničavaju ili brišu sadržaje nezavisnih medija, uključujući mehanizme za sprečavanje toga.

Stoga, Crnogorski akt o slobodi medija bi predstavljao dodatni korak ka EU članstvu i proaktivan pristup Vlade Crne Gore na evropskom putu u oblasti slobode medija, naglašavajući da nezavisni medijski servisi predstavljaju ekonomski važan sektor i u isto vrijeme omogućuju pristup različitim pogledima i pouzdanim izvorima informacija za građane i biznis sektor, čime ispunjavaju funkciju “javnog psa čuvara” i važan činilac u kreiranju javnog mišljenja.

DPNCG i UZOR u saradnji sa Hanns Seidel fondacijom uz podršku Evropske komisije će u potpunosti pružiti svaki vid podrške prilikom pripreme Crnogorskog akta o slobodi medija jer su profesionalni mediji jedan od prioritetnih ciljeva našeg rada i projekta „Efektivna prevencija i zaštita novinara u Crnoj Gori“ koji sprovodimo uz finansijsku podršku Evropske unije, navodi se u saoptenju DPNCG.