Društvo

Najveći dio građana Crne Gore informiše se putem televizije i većina njih ovaj mediji prepoznaje kao pouzdan izvor informacija, pokazuje rezultati istraživanja javnog mnjenja koje je za Institut za medije Crne mediji i tako osiguraju da tačne i provjerene informacije dođu do što većeg broja ljudi i da se spriječi uticaj dezinformacije na njihove stavove”, navodi se u analizi.

Mišljenje građana podijeljeno je kad je u pitanju Javni servis Radio televizija Crne Gore. Dok 48% naših ispitanika u istraživanju javnog mnijenja smatra da im ovaj medij pruža tačnu, potpunu i uravnoteženu informaciju, 48% ne dijeli taj stav. To potvrđuje i nalaz da petina anketiranih građana ističe da je RTCG medij kome najviše veruju (18%), dok četvrtina ističe da je upravo Javni servis medij kome se najmanje može vjerovati (25%)

Svi učesnici fokus grupe smatraju da je to posljedica polarizacije društva u Crnoj Gori. Oni smatraju da nacionalna pripadnost i politička orijentacija građana određuje njihov stav prema Javnom servisu i stepen povjerenja koji imaju u ovaj mediji.

Ispitanici u istraživanju javnog mnjenja izrazili su većinski stav da je položaj žena koje se bave novinarstvom u Crnoj Gori veoma nepovoljan.

Četiri od pet građana (81%) vjeruje da su novinarke česta meta napada, prijetnji, uvreda i uznemiravanja. Učesnici fokus grupe smatraju da takvi stavovi ohrabruju.

Istraživanje je urađeno u okviru inicijative ,,Snažni-mediji bez mržnje i dezinformacija’’ koji uz podršku Evropske unije sprovodi Mreža za profesionalizaciju medija u Jugoistočnoj Evropi (SEENPM) u Albaniji, Bosni i Hercegovini, Crnoj Gori, na Kosovu, u Sjevernoj Makedoniji, Srbiji i Turskoj.

Cijela analiza je dostupna na linku https://citajizmedjuredova.me//storage/RSL_researchtemplate_21-05-07_MNE_chapter3.pdf

Gore uradila agencija Ipsos.

Stavove građana dodatno su analizirali novinari i urednici etabliranih medija iz Crne Gore, a njihovo mišljenje i preporuke objedinjeni su u analizi ,,Jačanje povjerenja u medije kao odgovor na dezinformacije’’.

Zbog visokog povjerenja koje građani imaju u televizije, ovaj medij, a posebno televizije sa nacionalnom pokrivenošću, imaju ima dodatnu odgovornost da informacije koje objavljuju budu tačne i cjelovite i da profesionalnim izvještavanjem sprečavaju da dezinformacije oblikuju stavove građana, navodi autorka analize Milica Bogdanović.

Istraživanje je pokazalo je da čak 78% građana svakodnevno prati televizijski program, dok 68% televiziju prepoznaje kao pouzdan izvor informacija.

Drugi po popularnosti izvor informacija u Crnoj Gori su društvene mreže (Fejsbuk, Tviter, Instagram, Jutjub). Te medije svakodnevno prati 59% građana. Onlajn medije svakodnevno prati 57 odsto ispitanika.

Građani, medjutim, najmanje povjerenja imaju u društvene mreže kao pouzdan izvor informacija. Njih 45% prepoznaje Fejsbuk, Tviter, Instagram i Jutjub kao najmanje pouzdane izvore informacija. Svaki treći ispitanik ne vjeruje da su onlajn mediji pouzdan izvor informacija.

S ovim ocjenama saglasni su i učesnici fokus grupe koji onlajn medije i društvene mreže ocjenjuju kao najčešće kanale kojima se šire dezinformacije i propaganda.

Starija populacija (60+) većinski gleda televiziju, dok se mlađi (starosti od 18 do 29 godina) češće informišu putem onlajn medija i društvenih mreža.

Znajući da su onlajn mediji i društvene mreže prepoznati kao kanali kojima se najčešće šire dezinformacije i propaganda, mlađi dio populacije je izloženiji neprofesionalnom sadržaju. Zbog toga institucije i organizacije civilnog društva imaju dodatnu obavezu da iniciraju edukativne programe koji će mladima omogućiti da razviju vještine za prepoznavanje kredibilnog sadržaja u odnosu na dezinformacije, navodi autorka analize.

Ispitanici u istraživanju javnog mnjenja za potrebe ove analize, izrazili su naglašeno negativan stav o medijima. Četiri petine (82%) smatra da u Crnoj Gori nema nezavisnih i nepristrasnih medija, te da su mediji u Crnoj Gori pod kontrolom političkih i ekonomskih centara moći (81%).

Novinari i urednici, učesnici fokus grupe, odbacuju ove ocjene i smatraju ih neutemeljenima.

To što većinski dio ispitanika u istraživanju javnog mnjenja smatra da mediji šire političku propagandu i dezinformacije (76%) i da postoji jasna podjela na medije koje kontroliše Vlada i one koje kontroliše opozicija (73%), novinarima i urednicima koji su učestvovali u fokus grupi „zvuči nemoguće“.

Negativnu percepciju građana o medijima, dio učesnika fokus grupe tumači kriznim situacijama koje su se događale u Crnoj Gori tokom 2020. i početkom 2021. godine (od dešavanja povodom usvajanja Zakona o slobodi vjeroispovijesti, parlamentarnih izbora i pandemije izazvane koronavirusom), a koje su uticale i na kvalitet medijskog izvještavanja.

Građani obuhvaćeni istraživanjem javnog mnjenja imaju izrazito negativan stav i o društvenim mrežama. Sedam od deset građana (71%) vjeruje da se politička propaganda i dezinformacije šire putem društvenih mreža, dok dvije trećine smatraju da društvene mreže šire mržnju (65%).

Istraživanje javnog mnjenja pokazalo je tendenciju građana da omiljene vrste medija ocjenjuju i kao pouzdane. “To navodi na zaključak da bi odgovor na dezinformacije i propagandu trebalo da kreiraju kako tradicionalni tako i moderni