Društvo

Tekst: Biljana Marković

Foto: Radio Kotor / B.M.

Od početka godine Akvarijum „Boka“ obišlo je oko 11.000 posjetilaca/teljki, saopštila je za Radio Kotor viša naučna saradnica u Institutu za biologiju mora (IBM), dr Branka Pestorić.

Ističe da je u školskoj 2022/23. godini akvarijum obišlo preko 5.000 učenika, te najavljuje da će u periodu od 27. do 30. septembra, u okviru „Dana nauke“, imati posjete koje će organizovati Ministarstvo prosvjete i nauke, kao i u saradnji sa Pomorskim fakultetom Kotor.

Precizira da je u akvarijumu trenutno smješteno nešto više od 50 vrsta morskih organizama, biljnih i životinjskih.

„Ukupno, od otvaranja, kroz akvarijum je prošlo oko 80 vrsta, međutim neke od njih, kao što su meduze, sipe, morski zekani i druge, su sezonskog karaktera ili im je životni vijek jako kratak, tako da se brzo mijenjaju. To su vrste organizama koje u akvarijumu obitavaju svega nekoliko mjeseci i sukcesivno se mijenjaju sa drugim vrstama“, pojašnjava Pestorić.

Morski organizmi, ističe, nabavljaju se prenstveno angažovanjem roinilaca, ali i sakupljanjem od strane drugih kolega, te saradnjom sa ribarima, prije svega iz Budve, Bara i Ulcinja, koji određene bolje očuvane primjerke ustupaju ili prodaju.

Sakupljanja organizama za akvarijum nije, dodaje, jednostavno, budući da su vrlo osjetljivi.

„Oni se načinom sakupljanja na terenu najčešće oštete ili se vade velikom brzinom sa velikih dubina, tako da je njihov stepen preživljavanja vrlo mali. Skupljanje organizama za akvarijum mora da se radi planski i da se koriste posebne metodologije“, naglašava naša sagovornica.

Morska voda „vuče se“, kaže, iz kotorskog zaliva i prolazi posebne tretmane, a 18 bazena, koliko ih je ukupno u akvarijumu, povezano je na 10 različitih sistema koji obavljaju filtraciju vode.

„Počev od pjaščanog filtera koji odvaja krupne od sitnih čestica, zatim onog koji odvaja masnoće iz bazena, različite UV filtracije koje spriječavaju unos bakterija, parazita i ostalih patogena, ali i biološka filtracija koja na neki način obavlja oksidaciju hranljivih materija odnosno nutrienata, kao što su amonijak i nitriti, u nitrate koji su manje štetni ili skoro nisu štetni za morske organizme“, podvlači Pestorić.

Svi morski organizmi prolaze određene protokole, tačnije moraju biti smješteni u karantinu najmanje tri sedmice, što je period potreban za njihovu adaprtaciju, ali i u kojem bi se na njima ispoljili određeni patogeni.

„To je vrijeme kada se organizmi navikavaju na nove uslove života i novi način hranjenja. Većinu, po protokolima, hranimo tri puta sedmično. Najčešće imamo vegetarijanske organizme odnosno ribe koje se hrane morskim travama, morskom salatom. Imamo i organizme koji se hrane drugim morskim organizmima, kao što su na primjer sardele, oslići ili školjke, te organizme koji se hrane planktonima odnosno planktonskim račićima koje proizvodimo u laboratoriojskim uslovima“, navodi Pestorić.

Osim ribe lava, koja je novi stanovnik i spada u opasnu vrstu morskih organizama, u akvarijuma je i riba pauk koja naseljava uglavnom pješčana morska dna.

„Sadrži otrovne bodlje na koje kupači mogu da se ubodu“, napominje naša sagovornica, dodajući da pažnju posjetiocima privlače i organizmi koje ne mogu da se vide sa obale, poput morskih konjica.

„Djeca se često zadrže i kod hobotnice, murina, koje su specifičnog, zmijolikog oblika. Imamo i grujeve i ribe kostoroge, koje imaju jaka   usta, a sada imamo i ražu šibulju koja se nalazi u velikom bazenu“, kazala je Pestorić.

Akvarijum se prostire na 300 metara kvadratnih, a spada u manje u Evropi.

„Vrlo smo ograničeni prostorom. Međutim, u toku je period apliciranja za nove projekte, tako da od sredstava koje ćemo potencijalno da dobijemo zavisi i način na koji ćemo da se možda proširujemo u budućnosti“, zaključuje Pestorić.

Akvarijum „Boka“, koji je dio Instituta za biologiju mora Univerziteta Crne Gore, trenutno ima sedam zaposlenih.