Arhiva

O Krivošijskom ustanku pisalo je oko 100 autora, a osim onih sa ovih prostora, značajnom temom koja govori o početku slamanja habzburških okova u Evropi, bavili su se još Česi, Austrijanci, Mađari, dok su događaj u pjesmu pretočili Đura Jakšić i Laza Kostić, čulo se u emisiji Razgovori nedjeljom u kojoj je gost Dušana Davidovića bio  autor knjige „Krivošijsko-bokeljski ustanci" Gavro Vučurović.

 

Ovih dana , tačnije 7. oktobra, bilo je tačno 150 godina od istog datuma 1869. kada je na Ledenicama, iznad Risna, planula prva puška. Tada je oružje Krivošijana i Bokelja žestoko progovorilo na soldatesku Austrougarske monarhije, a silna armada zatečena akcijom.

 

“Povodom 150 godina ustanka u Boki Kotorskoj napisao sam knjigu “Krivošijsko-bokeljski ustanci”. Razlog da je napišem je bila akcija koju je kotorska vlast prije dvije godine organizovala da se okupljamo povodom akcije “Svi na Crkvice” koju smo realizovali 2017. i 2018. godine. Očekivali smo i ove godine da susret na Crkvicama bude organizovan, upravo zbog značajnog jubileja – 150 godina od Prvog krivošijskog ustanka. U svojoj knjizi opisao sam oba krivošijska ustanka i dodao priču o Crkvicama ilustrovanu fotografijama, koje su snimili austro-ugarski snimatelji i oficiri prije više od 100 godina, a isto tako sam dodao sve svoje snimke koje sam ja napravio tokom ova dva susreta na Crkvicama, kao i putopise novinara. Poseban akcenat je bio naznačen na ustanke. Ove godine kotorska Opština nije organizovala susret na Crkvicama. To smatram kao veliki propust jer prije 50 godina pokrovitelj susreta je bio Josip Broz Tito, a predsjednik Odbora proslave Petar Vučurović, moj rođak, koji je tada bio na funkciji direktora “Jugopetrola”, kazao je Vučurović.

“Krivošijski ustanci” je naziv knjige jer je glavna akcija i žarište ustanka bilo na ovom prostoru kotorske opštine.

 

"U tom prvom ustanku učestvovali su svi Bokelji, Maine, Pobori, Brajići, Paštrovići, Grbljani. Čak su i Konavljani dolazili da se sastanu sa Krivošijanima na Ublima, povodom tog ustanka. Upravo zato što je Dalmacija bila pokrajina Austrougarske  sa sjedištem u Zadru, a cijela Boka i Dubrovnik su bili jedna teritorija sa jednim guvernerom na vlasti. Normalno je da su svi oni zajedno bili zainteresovani da se sačuvaju njihova istorijska prava, koja su Bokeljima bila zagarantovana od Mlečana, tzv. “pravice”. Te “pravice” važile su sve do zauzimanja Boke od strane Turaka, pa do 1818. godine, kada je Boka pripojena Austriji, odlukom na Berlinskom kongresu. O Krivošijskom ustanku pisalo je oko 100 autora. Sa ovih naših prostora posebno bih istaknuo našeg poznatog istoričara Subotića, Marka Kostića, profesora Maksima Zlokovića, a što se mene lično tiče, ja sam još kao osnovac zavolio istoriju zbog žala za mladošću. Imao sam sreću da mi profesor istorije bude Danilo Perović Tunguz, čiji je otac Pero Tunguz podigao dva ustanka u Hercegovini protiv Turaka, tako da mi je istorija od malih nogu ostala ljubav”, kazao je autor knjige “Krivošijsko-bokeljski ustanci”, Gavro Vučurović.

 

Na Krivošijama je "palo" nekoliko najviđenijih austrijskih oficira tog vremena. Car Franjo Josif je smijenio grofa Auerperga, generale Dormusona i Vagnera i postavljenjem generala Rodića praktično priznao poraz crno-žute monarhije u planinama Boke, što će biti ozvaničeno potpisivanjem mira u Knez Lazu, januara 1870. godine.