Arhiva

Gosti Radio Kotora juče su bili direktor Javnog preduzeća „Vodovod i kanalizacija" Dragan Roganović i tehnički rukovodilac u ovom preduzeću Velemir Dragić. Razgovor je vodila Jelena Vukasović, a reprizu možete čuti sjutra s početkom u 16.45, po završetku „Kotorske hronike". Za posjetioce našeg sajta prenosimo fragmente razgovora.
Nedavno su odbornici Skupštine opštine Kotor razmatrali Izvještaj o radu finansijskom poslovanju JP „Vodovod i kanalizacija" za prošlu godinu. U tom izvještaju dati su između ostalog i generalni podaci, pročitaću ih. Broj stanovnika u opštini je 22.799, broj priključaka na vodovodnu mrežu iznosi 11.992, ukupan ulaz vode u distributivni sistem u 2013. godini iz sopstvenih izvorišta je 5.799.383 metra kubna, a ukupan ulaz vode u sistem iz sistema Regionalnog vodovoda je 1.200.461 metar kubni. U cilju ostvarenja javnog interesa – urednog vodosnabdijevanja značajno je naglasiti učešće Opštine kroz budžetski planirana sredstva za 2013. godinu u iznosu od 323.954 eura Gubici vode na mreži u 2012. godini iznosili su 81%, a u 2013. su bili nešto manji - 79%. Izvještaj je izazvao raspravu ali je usvojen. Kako vi ocjenjujete prošlogodišnje poslovanje Vodovoda?
Roganović - Najprije da kažem da je Vodovod transformisan u društvo sa ograničenom odgovornošću, ali kao jednočlano društvo u vlasništvu Opštine Kotor. Poslovanje je znatno poboljšano u odnosu na prethodni period, gubici su manji za 30 %, gubici na mreži su takođe manji, a naplaćenost naših usluga veća. Ukupan ulaz vode u sistem smanjen je za 10% kao i troškovi za 9%, posebno potrošnja električne energije. Uštedjeli smo i zbog značajnog saniranja vodovodne mreže u Risnu, pa su i gubici manji, a crpna stanica Spila nije ni radila ove zime. Naglasio bih da je stvaranje uslova za smanjenje nekontrolisane potrošnje skup proces jer to zahtijeva fizičke radove, zamjenu dotrajale mreže, postavljanje novih cjevovoda, pa se ne može očekivati veće smanjenje gubitaka za jednu godinu.

Da razjasnimo da se gubitak ne odnosi na curenje vode iz sistema već na nenaplaćenost te vode, znači to je neprihodovana voda, ona koja se dobije dijeljenjem fakturisane sa ukupnom upumpanom vodom u sistem. Kad bismo imali veće podrošače poput hotela ili industrijskih kapaciteta, onda bi se u tabelama i gubici pokazali kao manji. Recimo, mi vodu trošimo za ispiranje cijevi vodovodnog i kanalizacionog sistema, ali tu vodu ne fakturišemo iako ona ulazi u ukupnu potrošnju.
Na skupštinskom zasijedanju dobili ste pitanje kada bi Vodovod mogao da uđe u red održivih preduzeća. Naravno da je to cilj koji ne zavisi samo od preduzeća nego od okolnosti i šire zajednice.
Roganović - Upravo tako bih ja kazao, to zaista zavisi od više faktora. Vodovodna mreža je zastarjela, a u sistem je upumpavana svojevremeno i slana voda tako da su potrebna značajna finansijska sredstava za njenu sanaciju. Još nije usvojen novi zakon o komunalnim djelatnostima koji je u skupštinskoj proceduri na državnom nivou već nekoliko godina koji bi na drugi način regulaisao tarifnu politiku. Mi u ovom periodu pitanje tarife ili cijene vode ne možemo da definišemo na pravi način. U Evropi propisana fiksna tarifa podrazumijeva plaćanje fiksnih troškova održavanja i funkcionisanja vodovodnog sistema. Kad bismo mogli uvesti takav vidi tarifiranja, onda bi i cijena vode po kubiku mogla da bude manja, opterećenje građana takođe, a prohod Vodovoda veći što bi doprinijelo stvaranju uslova za održivost preduzeća. Podsjetiću da više ne ubiramo prihode na ime taksi na priključenja, po osnovu izdavanja projektno-tehničkih uslova, ne naplaćujemo saglasnost na projektnu dokumentaciju što jesu građanima olakšice ali je nama smanjen prihod iz kojeg je ranijih godina investirano u poboljšanje efikasnosti sistema. Cilj menadžmenta je da u naredne 2-4 godine dovede preduzeće na nivo održivosti poslovanja.
Gubici na mreži su višegodišnji problem, blagi napredak je postignut njihovim padom sa 81 na 79 %. Između ostalog radi se na obnovi dotrajale mreže i instalacija, što je sve urađeno?
Roganović - Uradili smo više nego što smo očekivali u uslovima ekonomske krize, a najviše smo uradili kroz investicione aktivnosti i poboljšanje i unapređenje vodosnabdijevanja kroz tzv.fazu 3 iz kredita KFW banke uz pomoć Opštine kroz dotacije za sanaciju vodovodne mreže. Formirana je ekipa za detekciju gubitaka, urađen je elaborat o gubicima po zonama, uveden je sistem za praćenje vodovodnog sistema tako da na ekranima možemo pratiti promjene po sistemu vodosnabdjevanja i brzo reagovati na pokazane gubitke. Obnova mreže je dugotrajan proces.
Naplata dugovanja fizičkim i pravnim licima ima ograničenja, ko su najveći dužnici, koji je način da se naplate dugovanja?
Roganović - Dužnike imamo i u kategoriji pravnih lica i u kategoriji fizičkih lica. Ne može se reći da su dužnici budžetske ustanove jer brojne redovno izmiruju dugove. Postoje značajni dugovi Opšte bolnice, Javnog komunalnog preduzeća, „Dynamic company", „Vuk petrol", ali smo u pregovorima sa tim preduzećima da zajedno dođemo do optimalnog načina izmirenja dugovanja. Kada su u pitanju potrošači kao fizička lica, ostvaren je napredak i ovom prilikom bih se zahvalio građanima koji su redovne platiše. Ažurni smo u utuženjima nesavjesnih potrošača, a radimo i na isključenjima nekih od njih.
Obavještenja o dugovanjima u pisanoj formi osvanula su po ulazima grada. Na tim papirima su i imena redovnih platiša čiji je dug za posljednji mjesec nije računom ispostavljen što je mnogima pričinilo neprijatnost. Kakve su mogućnosti da potrošači koji imaju veća dugovanja izmiruju ih ratama?
Roganović - Pa nije to nova praksa, ja sam Kotoranin i sjećam se da su i ranije slični spiskovi isticani u zgradama koje imaju zajedničku potrošnju. Po zgradama nemamo mogućnost uskraćivanja vodosnabdijevanja, a teško je i utuživanjem nešto postići ako je, recimo, dužnik penzioner. Imamo tako gomilanja dugova a da nemamo osnov po kome bismo potrošača utužili ni tehničkih mogućnosti da ga isključimo s mreže. Htjeli smo da ostvarimo taj pritisak komšija na neredovne platiše. Kao što mi moramo da izmirujemo obaveze za struju i ostalo, tako moramo biti ažurni u naplati dugovanja koje potrošači imaju nama. Naravno da ima mogućnosti da se plati po ratama, ali bi bilo od važnosti da se prvom ratom plati makar 50% duga.
Skoro ste mijenjali vodomjere. Da li su svi stari vodomjeri u opštini zamijenjeni, pitam jer ste svojevremeno kazali da ih nemate dovoljno? Koliko ih je zamijenjeno i na koji način to doprinosi smanjenju gubitaka na mreži?
Roganović - Značajno doprinosi smanjenju gubitaka, a naše ekipe stignu da zamijene između 80 i 100 vodomjera za mjesec dana. Svakako je smanjen broj paušalnih potrošača. Pokrivenost naših potrošača vodomjerima je na nivou od 90%
U februaru su počela priključenja na kanalizacioni istem u Dobroti koji je nedavno izgrađen. Koliko je prijavljeno, kako ste zadovoljni dinamikom priključenja? Podsjetite kakva je procedura.
Dragić – Postoji zainteresovanost za priključenje na sistem i već imamo 120 zahtjeva. Zahtjeva je toliko da ne stižemo da odradimo svoj dio posla. Priključenje mora biti izvedeno uz dozvolu i nadzor Vodovoda. Pozvao bih vlasnike objekata kod kojih postoji mogućnost priključenja da se jave i podnesu zahtjev nakon čega će ekipa Vodovoda izaći na teren i pripremiti projekat priključenja. Nakon plaćanja projekta može se pristupiti izvođenju radova. Po opštinskoj odluci, radove može izvoditi ili Vodovod ili druga građevinska firma uz saglasnost Vodovoda. Za razliku od prethodnog periodu sada se našem preduzeću plaća samo dio izrade projekta priključenja – 120 EUR i 2 EUR po metru cjevovoda plus PDV od 19%. To je jedino što se plaća Vodovodu sem ako posao izvodi druga firma, onda se nama plaća i nadzor posla u iznosu od 30 eura po radnom danu. Sve ostalo zavisi od potrebnih građevinskih radova, a ako je posao zahtjevniji, cijena bude i preko 5000 EUR. Još nismo stigli 30 zahtjeva da obradimo i to je ujedno i obavještenje potrošačima koji su nas kontaktrali da ih nismo zaboravili i da će svakako doći na red.
Priključenja na kanalizacioni sistem su u toku i na potezu od Peluzice do hotela Splendido. Da li vam je u planu nastavka izgradnje sistema u ovom dijelu opštine?
Dragić - Ovaj dio sistema je kasnije pušten u rad i imamo svega tri zahtjeva. Pozivam i vlasnike objekata na tom potezu da nam se što prije jave kako bismo dokumentaciju spremili za priključenja. Naravno da postoje planovi izgradnje kanalizacionog sistema i dalje od „Splendida", ali sve zavisi od novca kojim možemo raspolagati.
Planirano je da zajedničko postrojenje za prečišćavanje otpadnih voda za Kotor i Tivat probni rad počne 2016. godine.
Dragić – Početkom ove godine izabran je izvođač radova, sada je u toku izrada glavnog projekta uz pribavljanje preostale dokumentacije, a uskoro će se početi sa poslom. To je vrlo značajno za nas majući u vidu da je ovo grad čiji se prihodi baziraju na prodaji turističke ponude. I to košta što će se djelimično odraziti i na potraživanja prema građanima.
Koliko često se kontroliše kvalitet vode? Hoćete li tokom turističke sezone kontrolisati više?
Roganović – Mi smo zakonom obavezni na tri mjesečne kontrole kvaliteta vode i testira se kako sirova voda na izvorištima, tako i voda na pet tačaka sistema. Trenutno od radova može doći do zamućenja dok se sistem ne pročisti, ali je kvalitet stabilan a voda bezbjedna jer je prisustvo hlora u njoj redovno što obezbjeđuje njenu bakteriološku ispravnost.
Cijena vode je previsoka – to je opšti utisak u Kotoru. Naravno da zavisi i od konfiguracije terena.
Roganović - S obzirom na standard građana, slažem se da je voda skupa, ali su upoređivanja nezahvalna. Često čujem kako kažu da je račun za vodu veći od računa za struju, pa da kažem da je to uobičajeno i na zapadu. Budvani plaćaju veću cijenu, Novljanu su negdje kao mi. Cijena zavisi od konfiguracije terena i samog sistema. Negdje na sjeveru, recimo, voda se doprema do potrošača slobodnim padom, a kod nas su česte pumpe koje vodu iz rezevoara šalju na visočije kote uz značajnu potrošnju struje.
Hoćete li tokom ljeta biti dovljno vode za piće u situacijama kada zaslane izvorišta što je izvjesno? Količina vode preuzete iz sistema regonalnog vodovoda zavisi od novca, imate li finansijskih sredstava da obezbijedite dovoljnu količinu litara?
Roganović - Mi ćemo obezbijediti dovoljne količine vode iz regionalnog vodovoda da nadomjestimo nedostajuću vodu kad do toga dođe. Građanima je važno redovno snabdijevanje koje ćemo izm obezbijediti, a zadnjih godina nemamo restrikcije na gradskom području